13 yýl sonra gelen davet! Türkiye'nin bölgedeki rolüne duyulan ilginin yansýmasý

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Türkiye, Arap Birliði 162. Olaðan Dýþiþleri Bakanlarý Konseyinin (DBK) yarýn Kahire'de yapýlacak toplantýsýna davet edildi.

Dýþiþleri Bakaný Hakan Fidan'ýn davet üzerine toplantýnýn açýlýþ oturumunda, Türkiye-Arap Birliði iliþkilerinin yaný sýra baþta Gazze olmak üzere bölgesel meselelere deðinen bir hitapta bulunacaðý belirtildi.

- ERDOÐAN'IN LÝDERLÝÐÝNDE YÜRÜTÜLEN DÝPLOMATÝK SÜREÇLER

Uzmanlar, Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan'ýn liderliðinde ve talimatlarýyla Bakan Fidan'ýn Milli Ýstihbarat Teþkilatý (MÝT) Baþkanlýðý sýrasýnda Körfez ülkeleriyle kapalý kapýlar ardýnda yürüttüðü normalleþme süreçlerinin geldiði bir aþamanýn sonucu olarak 2011'den sonra ilk kez toplantýya çaðrýldýðýna dikkati çekti.

Fidan'ýn aðustos ayýnda yine davet üzerine Avrupa Birliði (AB) Gayriresmi Dýþiþleri Bakanlarý Toplantýsý'na (Gymnich) 5 yýllýk aradan sonra katýlmasý, Türkiye'nin Cumhurbaþkaný Erdoðan'ýn liderliðinde küresel ve bölgesel düzeyde oynadýðý rolün ve Bakan Fidan'ýn diplomatik alanda uzun bir sürece yayýlan adýmlarýnýn sonucu olarak deðerlendiriliyor.

Uzmanlar, Irak'ýn, terör örgütü PKK ile ortak mücadele etmeye ikna edilmesinin de Erdoðan liderliðinde Fidan'ýn senelerdir üzerinde çalýþtýðý bir süreç olduðu deðerlendirmesini yaptý.

Bu süreçlerin sonucunda Türkiye'nin Arap Birliði Zirvesi toplantýsýna çaðrýldýðý aktarýlýrken, Arap Birliðinin Türkiye aleyhinde yürüttüðü "olumsuz çalýþmalarýn" sona erdiði, yakýn bir iþbirliði dönemi açýlmýþ olduðu belirtiliyor.

Arap Birliði Dýþiþleri Bakanlarý Konseyi (DBK) toplantýlarýnda, 2018'den baþlayarak Türkiye'nin Arap ülkelerinin içiþlerine karýþtýðý iddiasýyla bazý aleyhte kararlarýn kabul edildiði ancak farklý seviyelerde gerçekleþtirilen giriþimler ve zaman içinde Mýsýr baþta olmak üzere Arap ülkeleriyle geliþen iliþkiler neticesinde mezkur kararlarda kullanýlan dilin giderek yumuþatýldýðýnýn görüldüðü de hatýrlatýldý.

- TÜRKÝYE'NÝN KARARLI DIÞ POLÝTÝKASININ SONUÇLARI

Diplomatik kaynaklar da Türkiye'nin "güçlü", "etkin" ve "kararlý dýþ politikasýyla" son yýllarda yakýn coðrafyasýnda ve daha geniþ bölgede istikrar, barýþ ve refahýn tesisi çabalarýna giderek artan þekilde aktif ve somut katký saðladýðýný belirtti.

Kaynaklar, Arap Birliðinin gündeminde bulunan Filistin baþta olmak üzere birçok baþlýðýn, Türkiye'nin dýþ politika gündeminde öncelikli konular arasýnda yer aldýðýna vurgu yaptý.

Türkiye'nin Arap ülkeleriyle son yýllarda geliþen ve çeþitlenen iliþkilerinin hem bölgedeki mevcut sorunlara çözüm arayýþlarý hem de karþýlýklý yarar temelinde geleceðe yönelik somut iþbirlikleri baðlamýnda yeni fýrsatlar sunduðuna dikkati çeken kaynaklar, bu çerçevede, Arap Birliði ile kurumsal iliþkilerin geliþtirilmesi ve eþ güdümün artýrýlmasýnýn gündemde olduðuna iþaret etti.

Kaynaklar, Bakan Fidan'ýn toplantýya davet edilmesinin de üye ülkelerle geliþen ikili iliþkilerin yaný sýra Türkiye'nin bölgedeki rolüne duyulan ilginin yansýmasý olduðunu aktardý.

- TÜRKÝYE-ARAP BÝRLÝÐÝ ÝLÝÞKÝLERÝ

Kaynaklar, Türkiye'nin Arap Birliði ile iliþkilerinin 2003'ten itibaren geliþmeye baþladýðýný vurgularken 2004'de "Türkiye Cumhuriyeti Dýþiþleri Bakanlýðý ile Arap Ligi Genel Sekreterliði Arasýnda Mutabakat Muhtýrasý" imzalandýðýný hatýrlattý.

Arap Birliði ile iliþkilerin çerçevesinin 2007'de "Türk-Arap Ýþbirliði Forumu (TAF) Çerçeve Anlaþmasý"yla saptandýðýný belirten kaynaklar, 2010'da Ankara'da Arap Birliði Temsilciliði, Büyükelçi düzeyinde bir diplomatýn baþkanlýðýnda faaliyete geçtiðini ve Arap Birliði ile koordinasyonun Türkiye'nin Kahire Büyükelçiliði'nin görev alanýnda olduðunu bildirdi.

- SON DÖNEM TEMASLAR

Arap Birliði ile geliþen temas ve iliþkiler kapsamýnda Bakan Fidan, 13-14 Ekim 2023'de Kahire'ye gerçekleþtirdiði ziyarette Arap Birliði Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt ile görüþtü.

Dönemin Dýþiþleri Bakan Yardýmcýsý Büyükelçi Ahmet Yýldýz ile Arap Birliði Genel Sekreter Yardýmcýsý Büyükelçi Hossam Zaki baþkanlýklarýnda 28 Þubat 2024'de Ankara'da siyasi istiþareler gerçekleþtirilirken Zaki, Antalya Diplomasi Forumu'na da katýldý.

Giriþimlerin bir sonucu olarak, 16 Mayýs 2024'de Bahreyn'de düzenlenen 33. Arap Birliði Zirvesi'nde "Türkiye'nin Arap Devletlerinin Ýçiþlerine Müdahalesi Hakkýnda Arap Bakanlar Komitesi" laðvedildi ve "Türkiye'nin Arap Ülkelerinin Ýçiþlerine Müdahaleleri" kararý gündeme getirilmedi, ayný zamanda, zirve bildirisinde Türkiye aleyhinde bir hususa yer verilmedi.

Fidan, 4-5 Aðustos 2024'te gerçekleþtirdiði Mýsýr ziyareti sýrasýnda 4 Aðustos'ta Ebu Gayt ile yeniden bir araya geldi ayrýca 7 Aðustos'ta Ankara'da mukim Arap Birliði üyesi ülkelerin Büyükelçilerine bir çalýþma yemeði verdi.

- GEÇMÝÞ DÖNEMLERDEKÝ TOPLANTILARA KATILIMLAR

Dönemin Dýþiþleri Bakaný Abdullah Gül, dönemin Arap Birliði Genel Sekreteri Amr Musa'nýn daveti üzerine DBK'nin 3–4 Mart 2007'de Kahire'deki toplantýsýna katýlarak açýlýþ oturumunda konuþma yapmýþtý.

Yine dönemin Dýþiþleri Bakaný Ahmet Davutoðlu, 3 Mart 2010'da Kahire'de 133. Olaðan DBK toplantýsýna katýlarak Konseye hitaben konuþmuþtu. Cumhurbaþkaný Erdoðan da Baþbakanlýðý döneminde 13 Eylül 2011'deki toplantýnýn açýlýþ oturumunda hitapta bulunmuþtu.

Söz konusu konsey toplantýlarý mart ve eylülde olmak üzere düzenli olarak yýlda iki kez Kahire'de yapýlýyor.

- TÜRKÝYE 5 YILLIK ARANIN ARDINDAN GYMNÝCH TOPLANTISINA DA DAVET EDÝLMÝÞTÝ

Türkiye, 29 Aðustos'ta da Belçika'nýn baþkenti Brüksel'de düzenlenen Avrupa Birliði (AB) Gayriresmi Dýþiþleri Bakanlarý Toplantýsý'na (Gymnich) 5 yýllýk aranýn sonrasýnda davet edilmiþti.

Fidan, Brüksel'de AB Dýþiþleri Bakanlarý Gayriresmi Toplantýsý'na katýlýmýnýn ardýndan, AA muhabirine yaptýðý deðerlendirmede "Brüksel'deki toplantý, AB ile iliþkilerimizin canlanmasý açýsýndan önemli." ifadesini kullanmýþtý.

Bakan Fidan, buradaki temaslarý kapsamýnda çok sayýda mevkidaþýyla ikili görüþmeler yapmýþtý.