136 ülke 'Türkiye' dedi! Tam 507 milyar dolar...

Türk müteahhitlik sektörünün bu yýlýn ilk çeyreðinde yurt dýþýnda üstlendiði proje tutarý 4,3 milyar dolar oldu. Ticaret Bakanlýðý verilerinden yapýlan derlemeye göre, Kovid-19 salgýnýnýn dünya ekonomisinde yarattýðý olumsuz etkinin azalmasýna paralel olarak Türk firmalarýnýn yurt dýþýnda üstlendiði projelerin bedeli 2021'de 31,1 milyar dolara ulaþmýþtý.

136 ÜLKE TÜRKÝYE'YÝ TERCÝH ETTÝ

Bu rakam, 2012 ve 2013'ten sonra yýllýk bazda en çok üstlenilen proje deðeri olurken, 2021'de üstlenilen proje sayýsý ise 454 olarak kayýtlara geçti.

Yurt dýþý müteahhitlik sektörünün 2022'de üstlendiði projelerin bedeli 19,9 milyar dolar, proje sayýsý ise 506 oldu.

Sektör, geçen yýlý da küresel ekonomik sorunlar ve Rusya-Ukrayna Savaþý'nýn etkisinde geçirdi. Bu dönemde sektörün üstlendiði proje sayýsý 431, proje bedeli 28 milyar dolar olarak hesaplandý.

Türk müteahhitlik sektörü bu yýlýn ilk çeyreðinde ise yurt dýþýnda 40 proje üstlenirken bunlarýn bedeli 4,3 milyar dolar olarak belirlendi.

Sektörün üstlendiði iþlerde ortalama proje bedelindeki seyir de dikkati çekti. Sektör, son olarak 2015'te 83,8 milyon dolarlýk ortalama proje bedeline ulaþýrken, 2021'de bu rakam 68,5 milyon dolar seviyesinde gerçekleþti.

Ortalama proje deðeri, 2022'de 39,2 milyon dolar, geçen yýl ise 65 milyon dolar olarak hesaplandý. Bu yýlýn ocak-mart döneminde ise yaklaþýk 107 milyon dolar civarýnda olan ortalama proje bedeli, 2015'teki seviyenin üzerine çýktý.

RUSYA ÝLK SIRADA YER ALIYOR

Yurt dýþý müteahhitlik sektörü 1972'den mart ayý sonuna kadar 136 ülkede 507,2 milyar dolar deðerinde 12 bin 164 proje üstlendi.

Bu dönemde üstlenilen projelerin ülkelere göre daðýlýmýnda Rusya, yüzde 20,1'lik payla ilk sýrada yer aldý. Söz konusu ülkede bugüne kadar 102,1 milyar dolarlýk proje yürütüldü.

Rusya'yý yüzde 10,5'lik payla Türkmenistan takip ederken, üstlenilen projelerin tutarý 53,4 milyar dolar oldu. Irak, yüzde 6,8'lik pay ve üstlenilen 34,6 milyar dolarlýk projeyle üçüncü sýrada yer aldý. Bu ülkeleri, 30,8 milyar dolarlýk projeyle Libya ve 28,9 milyar dolarlýk projeyle Kazakistan izledi.

Sektörün üstlendiði projelerde Suudi Arabistan, yüzde 5,5'lik pay ve 27,8 milyar dolarlýk bedelle öne çýktý. Cezayir'de bu dönemde 21 milyar dolarlýk, Katar'da 20,2 milyar dolarlýk, Azerbaycan'da 19,3 milyar dolarlýk, BAE'de 12,8 milyar dolarlýk proje üstlenildi.

Türk müteahhitlerin yurt dýþýnda bugüne kadar üstlendikleri projelerde yüzde 13,8 oranlarýyla konut ile kara yollarý, tünel ve köprü sektörleri ilk sýrayý paylaþtý.

Bu sektörleri, yüzde 8,7 ile enerji, yüzde 7 ile ticaret merkezi ve yüzde 6,6 ile havalimaný yatýrýmlarý takip etti.

ULUSLARARASI REKABET

Öte yandan, ENR Dergisinin geçen bir yýlda üstlenilen uluslararasý projelerin toplam bedeli üzerinden her yýl belirlediði dünyanýn en büyük 250 müteahhitlik firmasýný gösteren listede Türkiye, 2003 yýlýnda sadece 8 müteahhitlik firmasýyla yer alýrken 2023'te 40 firmayla sýralamaya girdi. Derginin 2023 sayýsýnda yer alan bu firmalardan 6'sý söz konusu listede ilk 100 firma arasýnda kendine yer buldu, 2 Türk firmasý ise ilk 50'ye girdi. Türkiye, firma sayýsý itibarýyla Çin'den sonra listede ikinci sýrada bulunuyor.