2019 emeklilik bugün son dakika haberleri gelişmesi yaş şartı EYT Erken emeklilikte son durum Facebook Twitter

KİMLER 65 YAŞINDA EMEKLİ OLACAK?

Emeklilik yaşı 1 Ocak 2036 itibariyle her 2 yılda 1 yaş yükselecek. Kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 olan emeklilik yaşı çalıştıkları statüde emeklilik için gerekli olan prim gününü doldurdukları tarihteki yaş şartına bağlı olarak belli olacak.

EYT'DE SON DURUM NEDİR?

Emeklilikte yaşa takılanlar EYT için erken emeklilik süreci TBMM'de bugün gündeme gelmedi. Şu anda hükümetin gündeminde de bu konu yok. 2019 yerel seçim öncesi sürpriz gelişmeler yaşanabilir. Konu ile ilgili hükümet kanadından gelen son açıklamalar ve yeni gelişmeleri bu haberimizde derledik.. İşte EYT ile ilgili yapılan son açıklamalar...

ÇALIŞMA BAKANI'NDAN SON  EYT AÇIKLAMASI

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, "emeklilikte yaşa takınlarla" ilgili bir çalışmanın gündemlerinde olmadığını söyledi. Selçuk, bir kavram karmaşası olduğunu, yaş sınırının emekli olabilmek için gerekli şartlar arasında yer aldığını dile getirdi. "Emeklilikte yaşa takılma"nın yanlış bir kavramsallaştırma olduğunu çünkü emekliliğin olmazsa olmazının belirli bir yaşı tamamlama olduğunu dile getiren Selçuk, "Dünyada emeklilik için bir yaş sınırı mevcut." demişti.

Genel Kurulda soru cevap kısmına geçilince Çalışma Bakanı ısrarlı EYT sorularına cevap verdi. "Emeklilikte yaşa takılanlarda yanlış algılama var". diyen Bakan Selçuk, "EYT yanlış bir kavramdır, Emeklilikte yaş olmazsa olmaz bir kavramdır. Yaş şartı emeklilikte 1999 yılında geldi. Bunu da AK Parti getirmedi. " ifadelerini kullanmıştı.

Bakan Selçuk, EYT konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan 'ın gerekli açıklamayı yaptığını, erken emekliliğin gündemlerinde olmadığını söyledi ve "Emeklilikte yaşa takılanlar… “Bu konuyu hiç konuşmuyor.” deniyor, bu konuda zaten Cumhurbaşkanımız gündemimizde olmadığını belirtti ama öncelikle ben de konuşmuş olmak adına, sorunuzu cevaplamış olmak adına şunu söylemek isterim: Burada bir yanlış algılama var, emeklilikte yaşa takılma yanlış bir kavramsallaştırma çünkü emekliliğin temel şartlarından biri ve olmazsa olmazı belirli bir yaşı tamamlamak. Bütün dünyada emeklilik için de bir yaş sınırı mevcut. İlk defa Türkiye’de 1992’de yaş şartı kaldırıldı ama sistem de çökme noktasına geldi ve 1999 yılında bu yaş şartı tekrar getirildi. “1999” diyorum yani bu yaş şartını getiren de AK PARTİ hükûmetleri değil. Ak Parti Milletvekilleri seçim bölgelerinde bu mağduriyetle karşı karşıya kaldıklarını söylüyor. Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili iktidar partisi ve MHP’nin kamuoyunda bir araştırma yaptığı konuşuluyor. Yaklaşan seçimlerde bir oy bir oydur diyen iktidar partisinin yetkilileri 5 milyon oyu çöpe atamayacaklarını düşünüyorlar. Yaklaşan yerel seçimlerde her an sürpriz olabilir." demişti.

MALİYE BAKANI'NDAN SON EYT AÇIKLAMASI

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, AK Partili bazı milletvekilleri ile bir araya gelerek ekonomik gelişmeleri değerlendirdi.  Değerlendirmede gündemde sıcaklığını koruyan EYT konusunada değinen Albayrak emeklilikte yaşa takılanları üzen haberi verdi. Albayrak, erken emeklilik konusunda, Demirel’in yaptığını yapmayacaklarını belirterek, “İmkanlarımız ortada. Erken emeklilik düzenlemesi gündemimizde yok. Bu olmaz, yapamayız. Cumhurbaşkanımızın vereceği talimata göre karar vereceğiz” diye konuşmuştu.

CUMHURBAŞKANI RECEP TAYYİP ERDOĞAN NE DEMİŞTİ?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, konuya dair geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada; "Erken emekliliği sosyal güvenlik sistemimizde tasvip etmiyoruz ama siyasette bu yol her zaman için açıktır. Dünyanın hiçbir yerinde 38 yaşında emeklilik diye bir uygulama yoktur." demişti.

Sosyal güvenlik mevzuatına göre emekli olabilmek için sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş olarak 3 ayrı hususa bakılması gerektiğine dikkati çeken Erdoğan, "Emeklilik için 1999 yılına kadar yalnızca hizmet süresi ve prim ödeme gün sayısı yeterliydi. Bu tarihte yapılan bir düzenlemeyle kademeli olarak yaş şartı da getirildi. Son günlerde emeklilikte yaşa takılanlar başlığı altında yürütülen kampanyanın özünde işte bu uygulama vardır." değerlendirmesinde bulunmuştu.

Dünyanın hiçbir yerinde 38 yaşında emeklilik diye bir uygulama olmadığının altını çizen Erdoğan, "20 yıl çalışıp 38 yaşında emekli olacak bir kişi 40 yıl çalışmadan devletten maaş ve sağlık sigortası hizmeti alacaktır demektir. Böyle şey olur mu? Buna dünyanın hiçbir ülkesinin sosyal güvenlik sistemi dayanamaz. Zaten oralarda da böyle bir uygulama yok. Ortalama insan ömrünün 60 yaşı dahi bulmadığı dönemlerde 40'lı yaşlarda emekli olmanın belki bir izahı vardı ama bugün ülkemizde ortalama insan ömrü 78'i geride bıraktı." açıklamasını yapmıştı.

Yaşa takılanların emekli olması halinde bu kişilerin bir taraftan devletten maaşa alacağını diğer taraftan da kendine göre iş yapmaya devam edeceğini anlatan Erdoğan, "Yani çift dikiş. Böyle bir şey olamaz. Buna hak, adalet denmez. Bugün batı dünyası yaşta emekliliği tırmandırıyor. 65 yaşın altına eyvallah etmiyor. Niye? Ülkeye maliyetleri çok çok fazla da onun için. Eskiden İskandinav ülkelerinde erken emeklilik olurdu. Şimdi İskandinav ülkeleri bile bunun bedelini ödeyemez duruma düşünce emeklilik yaşını onlar da yukarı doğru tırmandırmaya başladılar." ifadelerini kullanmıştı.

DEVLET BAHÇELİ: OLGUN DÖNEMİ BEKLEMEK HAYIRLI OLUR

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili, "Bu konuyla ilgili arkadaşlarımızın ön hazırlıkları da olmuştur ancak bu konunun bugün yaşanan ekonomik şartlar altında öncelik kazanarak 700 milyar liraya ulaşan, Sayın Cumhurbaşkanının ifade ettiği şekliyle, bir meblağı karşılayabilecek bir durum içerisinde ısrarcı olmamak, olgun dönemi ve şartları beklemek daha hayırlı olur kanaatindeyiz." dedi.

MHP'nin emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili tavrının bundan sonra ne olacağına dair soruyu yanıtlarken Bahçeli, "Diğer muhalefet partileriyle aynı konum içerisinde bulunmamaya dikkat ediyoruz. Yani Cumhuriyet Halk Partisi, HDP ve İP ile bir arada gözükmek istemiyoruz. Onlar başından bu yana birlikte hareket etmektedirler. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin yerine tekrar parlamenter sisteme dönüşü gerçekleştirmek için de siyasi faaliyet göstermektedirler. Onların duruşunu biz Milliyetçi Hareket Partisi olarak benimsemiyoruz." ifadelerini kullandı.

Bahçeli, emeklilikte yaşa takılanların durumunun Milliyetçi Hareket Partisinin seçim beyannamesindeki konulardan biri olduğunu anımsatarak, şunları kaydetti:

"Bu konuyla ilgili arkadaşlarımızın ön hazırlıkları da olmuştur ancak bu konunun bugün yaşanan ekonomik şartlar altında öncelik kazanarak 700 milyar liraya ulaşan, Sayın Cumhurbaşkanının ifade ettiği şekliyle, bir meblağı karşılayabilecek bir durum içerisinde ısrarcı olmamak, olgun dönemi ve şartları beklemek daha hayırlı olur kanaatindeyiz. Bir önerge verilmiştir, o önergeye arkadaşlarımızdan Mecliste bulunanlar oy kullanmışlardır ama Meclis araştırması açılması konusunda önergenin ikinci aşamasında Milliyetçi Hareket Partisi görüşlerini saklı tutmak suretiyle Meclis araştırmasına gerek görmemiştir ve çekimser oy kullanmışlardır."

MHP Genel Başkanı Bahçeli, "Cumhur İttifakı'na verdiğiniz önemi biliyoruz, son olarak Grup Başkan Vekili Erhan Usta'nın görevden alınması bu şekilde yorumlandı. Biz de bu şekilde yorumlarsak, yanlış yapmış olur muyuz? sorusuna, "Hayır, siz her zaman doğru yapıyorsunuz. Yaklaşımınız yine doğrudur size katılıyorum." cevabını verdi.

NUMAN KURTULMUŞ'TAN "EYT" AÇIKLAMASI

AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, emeklilikte yaşa takılanların durumuna ilişkin "O konu kapanmıştır. Çünkü Türkiye'nin bugünkü ekonomik koşullarıyla böyle ağır bir yükün altına girebilecek noktada değil. Bir de tabii çok genç yaşta emeklilik de Türkiye'nin kaldırabileceği bir durum değil." açıklamasını yaptı.

EMEKLİLİK ŞARTLARI NELER?

Sigorta başlangıcı 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra olan işçi, memur, esnaf milyonlarca kişi 5510 sayılı yasaya göre emekli olabilecek. Önceki kanunda emekli olabilmek için kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık şartı aranırken, yeni düzenlemeye göre herkese yaş ve prim koşulu getirildi.

Bu yasaya göre 4/a'lı çalışanlar 7 bin 200, 4/b'li çalışanlar ve kamuda 4/c'li çalışanlar ise 9 bin gün üzerinden emekli olabilecek. Çalışanlar prim gününü doldurduktan sonra doldurdukları tarihte uygulanmakta olan yaşta emeklilik hakkı elde edecek.

Emeklilik yaşı 1 Ocak 2036 itibariyle her 2 yılda 1 yaş yükselecek. Kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 olan emeklilik yaşı çalıştıkları statüde emeklilik için gerekli olan prim gününü doldurdukları tarihteki yaş şartına bağlı olarak belli olacak.

Yani 1 Ocak 2019 tarihinde kamuda işe başlayan ya da kendi işini kuran bir vatandaş 9 bin prim gününü tamamladığı tarihteki yaştan önce emekli olamayacak. Örnek vermek gerekirse; memur olarak gelecek yıl işe başlayan bir erkek 9000 prim gününü 2044 yılında tamamlayacak. Prim gününü 1 Ocak 2044-31 Aralık 2045 tarihleri arasında dolduran erkekler için emeklilik yaşı 65 olduğu için, gelecek yıl memur olan veya kendi işini kuran bir genç 65 yaşından önce emekli olamayacak.

4/a'lı bir çalışan ise 7 bin 200 prim gününü doldurduğu tarihte uygulanan yaş şartına tabi olacak. Örneğin, 1 Ocak 2019'dan sonra işe başlayan bir erkek, hiç boşluk olmadan 7200 günü 2039'da tamamlarsa 62 yaşından önce emekli olamayacak.

Emekli olabilmek için yaş bekleme süresi de uzayacak. Örneğin, gelecek yıl 23 yaşında kamuda çalışmaya başlayan bir genç 48 yaşında prim gününü doldursa bile 65 yaşında emekli olmak için 17 yıl beklemek zorunda kalacak. Gelecek yıl özel sektörde çalışmaya başlayan 23 yaşındaki bir erkek ise 43 yaşında prim gününü tamamlasa bile 62 yaşında emekli olabilmek için 19 yıl bekleyecek.

2008 yılından önce işe girmiş olanlar son 7 yılın yarısından fazlası hangi statüde geçtiyse o statüye göre emekli olabiliyor. Bundan dolayı özellikle kendi adına bağımsız (4/b'li) çalışanlar, son 7 yıl kuralından yararlanmak için sonradan 4/a'ya geçerek en az 2521 günü 4/a'lı olarak çalışıp daha erken emekli olabiliyorlar.

1 Mayıs 2008 tarihinden sonra işe girenlerde bu düzenlemeden faydalanamayacak. Bu tarihten sonra işe girenler son 7 yıl değil, çalışma yaşamlarında en fazla hangi statüde prim ödenmişse o statüde emekli olabilecek.

Emeklilikte tabi olunan statü son 7 yılın yarısından daha uzun süre geçirilen statüye göre belirlenir. SSK'lı olarak emekli olmasına 1.261 gün kala memuriyetten ayrılıp SSK'lı olarak çalış1:1aya başlayacak bir kişi SSK'lı olarak emekli olabilir. Diğer yandan emekli aylıkları arasında farklılık söz konusu olacaktır. Emekli Sandığı statüsünden bağlanacak aylıklar SSK'lılığa göre daha yüksektir. Böyle bir karar verilirken bu durum da göz önünde bulundurulmalıdır. Emeklilikte tabi olunan statü son 7 yılın yarısından daha uzun süre geçirilen statüye göre belirlenir.

Erken emeklilik şartları nedir?

Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde sigortalı olarak çalışan tüm vatandaşların emekli olabilmesi için belirli miktarlarda prim ödemesi yapmak zorundadırlar. Erken emeklilikten önce normal emeklilik için prim ödeme işlemi dışında gerekli görülen yaş sınırını tamamlamış olmaları ve belirli bir süre hizmet süresi geçirmeleri yeterlidir. Bunlara bakıldığında erken emekli olmak için yine şartların oluşması gerekmektedir. Fakat yaş sınırına ulaşma şartı diğer tüm şartlar tamamlandığı taktirde aranmamaktadır.

Başvuruda bulunan kişilerin prim ödemelerinin tamamlamış olmaları ve hizmet sürelerinin eksiksiz olarak doldurmuş olmaları erken emeklilik için gereklidir. Vermiş olduğumuz şartları oluşturmuşsanız şayet erken emeklilik hakkı kazanmış durumdasınızdır. Erken emeklilik için kabul etmeniz gereken durum ise maaşınızdan erken emekli olacağınız için uygulanan maaş kesilmesidir. Bu durum şöyledir ki emekli olacak vatandaşlarımızın maaşlarından %5 oranında bir kesintiye uğramasıdır. 1999 yılından önce sigortalı olarak çalışmaya başlamış olmanız erken emeklilik için gereken şartlardandır. Son olarak da bahsettiğimiz gibi erken emeklilik için prim gün sayısı doldurulması gerekli bir durumdur.

SİGORTA TÜRÜNÜZE DİKKAT EDİN!

Seçim yaparken sigorta türünüze dikkat edin. Yapılacak seçimler sonrasında doğru uygulama üzerinden işlem yapılarak, emeklilik ile ilgili tüm detaylar netlik kazanacaktır. Sigortalı kişilerin yapacağı işlemlerde en önemli nokta, sigorta bilgilerinin doğru bir şekilde girilmesidir.

SGK 4A HİZMET DÖKÜMÜ NASIL ALINIR?

SGK Hizmet Dökümü almak için öncelikle E-Devlet şifresine sahip olmanız gerekir. E- Devlet şifresini TC Kimlik Numaranız ile başvurduğunuz PTT Merkez Müdürlükleri veya yetkili şubelerden şifrenizi 2 TL karşılığında temin edebilirsiniz.

KADEME EKLENİR

Diğer yandan önce SSK’lı sonra memur olan kişi SSK’lı emekli olacaksa daha erken yaşta emekli olabilir. Çalışmaya SSK’lı olarak başlayıp daha sonra memur olan kişilerin memur olarak emekli olacakları tarih, ilk kez memur oldukları tarihe göre belirlenir. Ancak bu durumdaki kişilerin SSK’lı olarak çalıştıkları süreler kaybolmaz. Hizmet birleştirmesi dilekçesiyle çalıştıkları kuruma başvuran kişilerin SSK’lı çalışmaları hizmet sürelerine derece ve kademe olarak eklenir.

GEÇ KALINMAMALI

İlk kez 1 Ekim 2008 öncesinde memuriyete başlayan kişiler diğer statülerde geçen sürelerini ne kadar erken birleştirirlerse o kadar iyidir. Çünkü bu süreler emekliliğe esas aylıkların tespit edilmesinde değerlendirilmektedir. Memurun, memur olmadan önceki hizmeti emekli aylığını artırabilecek nitelikteki bir hizmet olsa bile hizmet birleştirmesi emeklilikten önce yapılmazsa emeklilik aşamasında bu hizmetin birleştirilmesi emekli aylığını artırmamaktadır. Daha yüksek maaş için bu durum iyi araştırılmalıdır. Diğer yandan memurun emekli keseneğine esas aylığının düşük olması düşükten prim ödenmesine neden olduğu için SGK’nın da prim kaybı söz konusu olacaktır.

Yetim aylığı hakkı da doğar

Anne-babası emekli sandığı mensubu olan bir kadın sigortalı, emekli sandığına tabi olarak emekli olursa anne-babasından yetim aylığı alamaz. Diğer yandan söz konusu kişi SSK’lı olarak emekli olursa ve evli değilse hem iki yıl erken emekli olur, hem de yetim aylığı alabilir.

SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?

Örneğin 1 Ocak 1977 doğumlu bir kadın sigortalı, 1 Ocak 1997’de ilk kez SSK’lı olarak sigortalı olmuş, SSK’lı olarak 2 yıl çalıştıktan sonra memur olmaya hak kazanmış ve 1 Ocak 1999’da memuriyet görevine başlamışsa SSK’lı olarak 2 yıl daha erken emekli olma avantajından yararlanır. SSK girişinden dolayı 5.900 prim günü, 20 yıl sigortalılık ve 53 yaş şartlarıyla emekli olabilecek kadın sigortalı, Emekli Sandığı'ndan 20 yıl sigortalılık ve 55 yaş şartlarıyla emekli olmaya hak kazanacaktır.

Emeklilikte tabi olunan statü son 7 yılın yarısından daha uzun süre geçirilen statüye göre belirlenir. SSK’lı olarak emekli olmasına 1.261 gün kala memuriyetten ayrılıp SSK’lı olarak çalışmaya başlayacak bir kişi SSK’lı olarak emekli olabilir. Diğer yandan emekli aylıkları arasında farklılık söz konusu olacaktır. Emekli Sandığı statüsünden bağlanacak aylıklar SSK’lılığa göre daha yüksektir. Böyle bir karar verilirken bu durum da göz önünde bulundurulmalıdır.

71 MADDELİK KANUN TEKLİFİNDE NELER VAR?

AK Parti, ekonomik büyümeye katkı sunacak, sosyal yardımlardan vergi indirimine kadar vatandaşın doğrudan gelir ve refah düzeyini artıracak 71 maddelik kanun teklifini Meclis’e sundu.

İŞSİZLİK PARASINA KOLAYLIK

- İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yapılacak değişikle işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarında kolaylık sağlanacak. Bu kapsamda, ‘son 120 günlük prim ödeyerek sürekli çalışma’ şartı, ‘hizmet akdine tabi’ olarak değiştirilecek. Böylece 120 gün boyunca hizmet akdine tabi olmasına karşın devamsızlık hallerinden kaynaklı ödememe durumu ortadan kaldırılacak.

- Mera Kanunu’ndaki değişiklikle jeotermal kaynak ve doğal mineralli sular için zaruri olan alanların tahsis amacı, valilikçe değiştirilebilecek.

- Hayvancılığın desteklenmesi kapsamında yurt içinde yetiştirilen büyükbaş ve küçükbaş hayvanların satışından ve üreticilerden satın alınan sütün satın alma bedeli üzerinden alınan binde 1’lik pay kaldırılacak.     

- Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kuruluşların, Çaykur’dan yapacakları çay ve çay ürünleri alımlarının Kamu İhale Kanunu hükümlerinden istisna tutulacak.

TEŞVİKLER UZATILIYOR

-Hazine ve Maliye Bakanlığı, iç ve dış piyasalarda farklı kira sertifikası türlerinden ihraç yapabilecek.

- 2017 ve 2018 yıllarında gerçekleştirilen imalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım harcamaları için baz alınan Kurumlar Vergisi oranları, 2019 yılında da uygulanacak. Cumhurbaşkanı, bu süreyi bitiminden itibaren, beş yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.

- Türk Reasürans Anonim Şirketi kurulacak.     

- Meslek memurluğu sınavına çalışma ekonomisi mezunları da başvurabilecek.

- Dışişleri Bakanlığı, belirlediği ülkelerde vize işlemleri için aracı firma hizmetinden yararlanabilecek

- TCDD yatırımları, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca finanse edilecek.     

SINAV SAHTEKARINA CEZA

- Başkasının yerine sınava girenler, 2 yıl süreyle ÖSYM Başkanlığınca yapılan hiçbir sınava ve yerleştirmeye aday olarak başvuramayacak.

- DASK, uluslararası sigorta veya reasürans şirketlerine ortak olabilecek.

- KİT’ler birbirlerine ödünç para verebilecek.

- Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar için 31 Aralık 2018 tarihine kadar geçerli olan gelir ve kurumlar vergisi istisnasının süresi 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatılıyor.     

- Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekterliği uzmanlarına, uzmanlığa atanma sırasında, bir defaya mahsus bir derece yükselme verilecek.

- Devlete ait üniversitelerin diş hekimliği fakültelerinin ilaç ve tıbbi malzeme alımlarına ilişkin borçları, Hazine ve Maliye bütçesinden aktarılacak kaynakla ödenebilecek.

- İmalat sanayisi yatırımları üzerindeki KDV’den kaynaklı finansman yükünü gidermek amacıyla, bu yatırımlar nedeniyle 2018 yılında yapılacak inşaat harcamaları dolayısıyla yüklenilecek KDV’nin iade edilmesine yönelik uygulama 2019 yılında da sürdürülecek. Cumhurbaşkanı, bu uygulamanın sürelerini, beş yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.

MÜTEAHHİTE FESİH HAKKI

- Kamu ile iş yapan müteahhitlerin ekonomik güçlükleri gerekçe göstererek sözleşmelerin fesih edilmesi yönündeki talepleri de dikkate alındı. Teklifle sözleşmelerin imalat girdilerinde meydana gelen beklenmeyen fiyat artışları dolayısıyla ülkenin kalkınması için çok önemli olan büyük projelerin ve kamu hizmetlerinin aksamamasını ve oluşan mağduriyetlerin giderilmesini teminen, yüklenicilere idare onayına bağlı olarak fesih ya da devir hakkı veriliyor.

KONUTTA DEVLET KATKISI 25 BİNE ÇIKIYOR

- Türk vatandaşlarının yurt içinde konut edinimlerine destek olmak amacıyla açılacak konut hesaplarına devlet katkısı ödenebilecek. Ödenecek devlet katkısı sadece bir konut edinimi ile sınırlı olup ödenecek devlet katkısı, katılımcı bazında bu hesaplarda biriken toplam tutarın yüzde 25’ini geçemeyecek.

- Konut hesabında devlet katkısı 20 bin liradan 25 bin liraya çıkacak. Azami tutar her yıl yeniden değerleme oranı kadar artırılacak. Azami tutarı 4 katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

65 YAŞ AYLIĞINA ZAM

- Kamuoyunda 65 yaş aylığı olarak bililen malullük ve yaşlılık sigortasından ödenen aylıklar zamlanacak. Halen 618 bin kişinin yararlandığı 65 yaş aylığı yapılacak ek ödeme dahil 1000 liradan az olamayacak. Buna göre düzenleme yasalaştığında 65 yaş aylığı 2 kata yakın artacak. Ölüm sigortasından yapılan ödemeler toplamı ise bu tutarın hak sahiplerinin hisseleri oranı esas alınarak tespit olunacak tutarından az olamayacak. Bu düzenleme kapsamında hesaplanan aylıklar, belirlenen tutardan düşükse aradaki fark Hazineden tahsil edilecek.   

KİRAYA TÜFE AYARI

- Teklife göre, Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü kullanımındaki kadastral yollar, kamulaştırma zorunluluğu olmaksızın Hazine adına tescil edilecek.

- Kira zammında TÜFE artış oranı baz alınacak.

- Varlık finansmanı fonlarının sermaye piyasalarında yaptıkları işlemler nedeniyle elde ettikleri gelirler, banka ve sigorta muameleleri vergisinden (BSMV) istisna tutulacak.  

BEBEK SÜTÜ VE ŞALGAMA ÖTV YOK

- Şalgam suyu, Türk Gıda Kodeksine göre çeşnili ve aromalı/aromalandırılmış içme sütleri ile bebek ve devam sütü sayılan içeceklerden ÖTV alınmayacak.  Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ithal veya teslim edilen şalgam suları ile içme sütleri, bebek ve devam sütü sayılan içeceklerle ilgili olarak ÖTV ve bu vergiye isabet eden KDV bakımından vergi tarhiyatı yapılmayacak, vergi cezası kesilmeyecek. Daha önce yapılmış olan tarhiyatlardan ve kesilmiş cezalardan feragat edilecek.

POLİSE SANDIK ZORUNLU

- Teklifle, Emniyet Genel Müdürlüğü mensuplarına sosyal ve ekonomik yardımlar sağlamak için kurulan Polis Bakım ve Yardım Sandığı’nın daha güçlü bir mali yapıya kavuşturulması, ortaklarına yaptığı yardımların artırılması amaçlanıyor. Bu amaçla Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarında görevli tüm memurların sandığa ortak olmaları şartı getiriliyor.

ASKER AİLESİNE SİGORTA

- Teklifle, er ve erbaşların genel sağlık sigortalısı sayılmayan eş ve çocukları ile anne ve babalarının bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında değerlendirilmesi sağlanıyor.

- Teklifle, hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan sigortalılara ilişkin matrah, oran ve esaslar üzerinden, bankalar, sigorta şirketleri, ticaret ve sanayi odaları ve borsaların sandık statülerine tabi personel için verilen teşvik uygulaması kaldırılıyor.

PİLOTA VERGİ İSTİSNASI

- Kamu kurum, kuruluşları hariç Türk Hava Kurumu ile sivil havacılıkta görevli pilotlar ve sertifikalandırılmış kabin memurlarına ödenen aylık ücretin gerçek safi değerinin yüzde 70’i gelir vergisinden istisna olacak. Cumhurbaşkanı, bu oranı yüzde 100’e kadar artırabilecek ya da sıfıra kadar indirebilecek.

KAÇAK YAKIT SATILACAK

- Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu uyarınca kaçak akaryakıt, il özel idaresi veya defterdarlık tarafından en yakın rafinericiye satılacak. Bu satışta ürünlerin satış bedeli, rafineride bir önceki ay sonunda oluşan ham petrol veya devir maliyet fiyatından, diğer ürünlerde ise yüzde 69’dan az olamayacak. Satış bedeli genel bütçeye gelir olarak kaydedilecek.

FİNANSAL İSTİKRAR KOMİTESİ GELİYOR

Teklife göre, finansal sistemin ekonomik büyümeyi sağlıklı şekilde desteklemesi ve piyasalarda güvenin korunması için sistemik risklerin yönetilmesi, finansal düzenlemelerde ve uygulamalarda uyumun sağlanması, reel sektör ile koordinasyonun artırılması yönünde iş birliğinin tesis edilmesi amacıyla Finansal İstikrar ve Kalkınma Komitesi kurulacak. Finansal İstikrar ve Kalkınma Komitesi’ne üye kurum ve kuruluşlarla komitenin çalışma usul ve esasları Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yönetmelikle belirlenecek. Komite, finansal istikrar ve güvenliği tehdit edebilecek sistemik risklerin belirlenmesi, etkin şekilde izlenmesi ve yönetilmesi için alınabilecek tedbirlerin tespit edilmesi, finansal sektörün sağlıklı gelişiminin sağlanması, sistemik risklerin gerçekleşmesi durumunda uygulanacak kriz yönetim planlarının oluşturulması gibi durumlarda kurum ve kuruluşlar arasında iş birliğini tesis ederek düzenlemelerin ve uygulamaların koordinasyonunu sağlayacak. Finansal İstikrar ve Kalkınma Komitesi, görev alanıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından her türlü veri ve bilgiyi talep edebilecek.

TORBA YASA NE DEMEK?

Kamuoyunun "torba yasa" olarak bildiği, bu düzenlemelerdeki sistem, tasarı ve tekliften farklı işliyor. Buna göre, milletvekillerine teklif olarak verdirilen ve ayrı ayrı konularda düzenleme içeren bu metinler, komisyon aşamasında tek bir yasa metnine dönüştürülüyor. Üzerine de, "Çeşitli kanunlarda değişiklik yapan yasa teklifi" ibaresi konuluyor. Düzenlemeler "temel yasa" ilan ediliyor ve maddeler yerine bölümler halinde görüşülüyor. Torba düzenlemelerin birçok maddesi de komisyonlarda değil, Genel Kurul'da önergelerle gündeme getiriliyor.

EMEKLİLİKTE YAŞ ŞARTI DEĞİŞTİ

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 2008 yılında çıkartılırken, önceki kanunda yer alan ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı korunmakla birlikte kademeli olarak artırılarak 2048 yılında kadın ve erkeklerde 65'e çıkartıldı. Emeklilik yaşı, 2036 yılından itibaren kademeli olarak artacak. 2008 yılında yasa çıkartılırken konu yeterince tartışılmadığı için, kademeli yaş artışından sanki 2036'dan sonra işe başlayanlar etkilenecekmiş gibi algılandı. Oysa, 65 yaş gerçeği, gençler için şimdiden başladı.

YENİ İŞE GİREN HERKES YENİ YASAYA TABİ

5510 sayılı yasa uyarınca, 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra işe başlayan işçi, memur, esnaf aynı yasaya tabi. Önceki kanunda yer alan kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl olan sigortalılık süresi kaldırıldı ve herkes için prim günü ile yaş koşulu getirildi.

Buna göre, hizmet akdiyle (4/a'lı) çalışanlar 7200, kendi adına bağımsız (4/b'li) çalışanlar ve kamuda (4/c'li) çalışanlar ise 9000 prim gününü doldurdukları tarihte uygulanmakta olan yaşta emekli olabilecekler.

1 OCAK'TAN SONRA KİMLER 65 YAŞA TABİ?

Kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı, çalıştıkları statüye göre prim gün sayısını tamamladıkları tarihteki yaşa yükselecek. Emeklilik yaşı 1 Ocak 2036'dan itibaren her 2 yılda 1 yaş artacak.

1 Ocak 2019 tarihinde kamuda işe giren veya kendi işini kuran bir genç, 9000 günü tamamladığı tarihteki yaştan önce emekli olamayacak. Örneğin, memur olarak gelecek yıl işe başlayan bir erkek 9000 prim gününü 2044 yılında tamamlayacak. Prim gününü 1 Ocak 2044-31 Aralık 2045 tarihleri arasında dolduran erkekler için emeklilik yaşı 65 olduğu için, gelecek yıl memur olan veya kendi işini kuran bir genç 65 yaşından önce emekli olamayacak.

Hizmet akdiyle çalışanlar ise 7200 prim gününü doldurdukları tarihte uygulanan yaşa tabi olacak. Örneğin, 1 Ocak 2019'dan sonra işe başlayan bir erkek, hiç boşluk olmadan 7200 günü 2039'da tamamlarsa 62 yaşından önce emekli olamayacak. Özel sektörde işten çıkarma veya iş değişiklikleri daha yaygın olduğu için 7200 prim günü hiç kesintisiz çalışabileceklerin sayısı çok az oluyor. Dolayısıyla, onlar arasında 62 yaşında emeklilik hakkı elde edebilenler kendilerini şanslı sayacak.

YAŞI BEKLEME SÜRESİ UZAYACAK

Emeklilikte yaşa takılanlar, emekli aylığı bağlatmak için gelecekte daha çok bekleyecekler. Örneğin, gelecek yıl 23 yaşında kamuda çalışmaya başlayan bir genç 48 yaşında prim gününü doldursa bile 65 yaşında emekli olmak için 17 yıl beklemek zorunda kalacak. Gelecek yıl özel sektörde çalışmaya başlayan 23 yaşındaki bir erkek ise 43 yaşında prim gününü tamamlasa bile 62 yaşında emekli olabilmek için 19 yıl bekleyecek.

SON 7 YIL AVANTAJI BİTİYOR

2008'den önce işe girmiş olanlar, son 7 yılın yarısından fazlasını hangi statüde geçirdiler ise o statüde emekli olabiliyor. Bundan dolayı, özellikle kendi adına bağımsız (4/b'li) çalışanlar, son 7 yıl kuralından yararlanmak için sonradan 4/a'ya geçerek en az 2521 günü 4/a'lı olarak çalışıp daha erken emekli olabiliyorlar.

1 Mayıs 2008 tarihinden itibaren işe girenlerde son 7 yıl kuralı olmayacak. İlk defa 1 Mayıs 2008'den sonra işe girenler, çalışma yaşamlarında en fazla hangi statüde prim ödemişler ise o statüde emekli olabilecekler.