Sigortacýlýk ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), 28 Eylül 2023'te yürürlüðe aldýðý yönetmelikle, katýlýmcýlarýn acil nakit ihtiyacý durumunda BES sözleþmelerini sonlandýrmadan hesaplarýndaki birikimlerini devlet katkýsý hariç þekilde bankalara devrederek kredi kullanmasýnýn önünü açtý.
SEDDK 2. Baþkaný Mehmet Verim, AA muhabirine yaptýðý deðerlendirmede, ilk olarak Ocak 2022'de duyurulan ve 28 Eylül 2023'te iþleme iliþkin usul ve esaslarý belirlenen uygulamanýn haziran ayý itibarýyla hayata geçtiðini söyledi.
Verim, "BES'te birikimi bulunan katýlýmcýlar, bankalardan kullanacaklarý krediler için ilgili BES hesaplarýndaki birikimlerini kredi süresiyle sýnýrlý olmak üzere bankaya devredip finansmana daha rahat eriþim saðlayabilecek." dedi.
Sürecin nasýl iþleyeceðine ve katkýlarýna iliþkin açýklamalarda bulunan verim, sözlerini þöyle sürdürdü:
"Bankalar, Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) tarafýndan geliþtirilen merkezi bilgi sistemi aracýlýðýyla kredi kullanacak katýlýmcýlarýn BES birikimlerine dair gerekli sorgulamalarý yapabilecek. Alacaðýn devri sözleþmesinin onaylanmasý halinde bankalar, çekilen kredinin yüzde 20 fazlasýna kadar tutarý, örneðin 100 milyar liralýk kredi için 120 milyar lirayý teminat olarak isteyecek. Bu tutar kredi yükümlülükleri tamamlanana kadar Kurumumuz tarafýndan belirlenen ve bankalarýn seçeceði emeklilik yatýrým fonuna (temlik fonu) devredilecek."
Mehmet Verim, bankalarýn kredi borcu ödenmemesi ihtimaline karþý teminat olarak tutacaðý birikimin temlik fonunda deðerlenmeye devam edeceðini, hesapta kalan tutarýn ise sonradan sisteme önedecek katký payý tutarlarý ile birlikte katýlýmcýnýn tercihine göre yatýrýma yönlendirileceðini söyledi.
Alacaðýný bankaya devreden katýlýmcýnýn devir sözleþmesi tamamlanana kadar birikimlerini baþka þirketlere aktaramayacaðýna dikkati çeken Verim, þunlarý kaydetti:
"Kredi borcu ödendiðinde alacaðýn devri sözleþmesi sona erecek ve temlik fonunda yer alan tutarlar bu fondan çýkýp yine katýlýmcýnýn tercih ettiði fonlara yönlendirilecek. Kredi borcu ödenmediðinde ise banka blokeli þekilde temlik fonunda deðerlenen paylarýn satýþýný talep ediyor. Satýlan fon paylarýndan elde edilen tutarla banka alacaðýný alýyor, kalan tutar olursa yine katýlýmcýnýn BES hesabýna aktarýlýyor"
SEDDK 2. Baþkaný Verim, alacaðýn devri fonlarýný kurmak için, alýnan karara uygun olarak teklifte bulunan "Anadolu Hayat ve Emeklilik" ile "Türkiye Hayat ve Emeklilik" þirketlerini yetkilendirdiklerini söyledi.
Verim, "Alacaðýn devri için faizli ve faizsiz olmak üzere 4 ayrý fon belirlendi. Her iki þirket faizli ve faizsiz fon seçeneði sunacak. Anadolu Hayat ve Emeklilik þirketinin faizli fonu ile Türkiye Hayat ve Emeklilik þirketinin faizsiz fonu devreye alýndý. Hacmin artacaðý öngörüldüðü için kalan fonlar 1 Ocak 2025'te kullanýma açýlacak." þeklinde konuþtu.
Mehmet Verim, eðitim, doðal afet, evlilik ve konut alýmý gibi durumlarda BES'ten çýkmadan ve sahip olunan haklardan vazgeçmeden hesaplarda biriken tutarlarýn, devlet katkýsý dahil, yüzde 50'sini alabilme hakký saðlayan Kýsmen Ödeme Uygulamasý'nýn da 1 Temmuz'da devreye alýnacaðýný hatýrlattý.
EGM ve emeklilik þirketlerinin entegrasyon süreçlerinin tamamlandýðýný dile getiren Verim, test süreçlerinin baþarýlý geçtiðini anlattý.
Verim, doðal afet, evlilik ve ev alacaklarýn kýsmen ödeme esaslarýnýn belirlendiðini kaydederek, sözlerini þöyle tamamladý:
"Eðitim halini düzenleyen maddeleri sektörün talebi doðrultusunda revize edeceðiz. 18 yaþ altý katýlýmcýlar sisteme 2 yýl önce dahil olmaya baþladý. Kýsmen ödeme uygulamasýnda 5 yýl þartý arandýðý için bu alanda henüz bir baþvuru oluþmayacak. Kýsmen ödeme alanýndaki çekiþlerin havuzu yüzde 1 etkileyeceðini öngörüyoruz. Hem kýsmen ödeme hem de alacaðýn devri uygulamalarýyla BES'e olan talep daha da artacaktýr."