6.5 milyon konutta ‘deprem riski’ var
Türkiye’de büyük yýkýma yol açan 17 Aðustos 1999 Marmara Depremi’nin üzerinden 20 yýl geçti. O tarihten bu yana epey yol alýndý ancak bakanlýðýn tespitlerine göre hâlâ 6.5 milyon konut riskli, 1.5 milyon konut içinse acil dönüþüm gerekli.
Marmara depreminin 20’nci yýlýnda, inþaat sektörü temsilcileri, büyük deprem sonrasý getirilen yeni düzenleme ve denetimlerin büyük fayda getirdiðini belirterek ancak hala 6.5 milyon konut için deprem riski bulunduðunu söylediler. 17 Aðustos 1999 depreminin 20. yýlý nedeniyle bir açýklama yapan Gayrimenkul Yatýrým Ortaklýðý Derneði (GYODER) Yönetim Kurulu Baþkaný Feyzullah Yetgin deprem kuþaðýnda yer alan Türkiye’de, depreme hazýrlýklý olmak için kentsel dönüþüm sürecinin iyi deðerlendirilmesi gerektiðini belirtti.
Yetgin “Çevre ve Þehircilik Bakanlýðý, ülkemizdeki toplam 20 milyon konutun risk alaný içindeki 6.5 milyonunun dönüþmesi gerektiðini, acil öncelikli 1.5 milyon konutun ise 2023’e kadar dönüþtürüleceðini açýkladý. Dolayýsýyla hiç zaman kaybetmeden bu sorunu el birliðiyle çözmemiz gerekiyor” dedi. Yetgin Yeni yasal düzenlemelerle kentsel dönüþümde yeni bir dönem baþladý. Son deðiþikliklerin dönüþümü hýzlandýracaðýna inanýyoruz” diye konuþtu.
DÖNÜÞÜM BAÞLIYOR
Ýnþaat Malzemesi Sanayicileri Derneði Baþkaný Ferdi Erdoðan ise Türkiye’de riski depremin deðil güvensiz yapýlarýn oluþturduðunu belirterek “2019’da yürürlüðe giren ‘Türkiye Bina Deprem Yönetmeliði’ ile kentsel dönüþüm þimdi baþlýyor. Kentsel dönüþüm sürecinde binalarý depreme karþý güçlendirme çözümü iyi deðerlendirilmeli. Binalarý yýkmadan da depreme hazýrlýklý olmamýz mümkün” dedi.
YOLUN BAÞINDAYIZ
Anadolu Yakasý Ýnþaat Müteahhitleri Derneði Baþkan Yardýmcýsý Ahmet Erkurtoðlu ise “1999 Marmara Depremi’nden sonra binalarý güvenli hale getirirken, toplanma alanlarýný ve yeþil alanlarý kaybettik. Ýstanbul’un günü kurtarmak için geçici planlar yerine master plana ihtiyacý var. Kentsel dönüþümünde ise yolun baþýndayýz” dedi.
FAY ÜZERÝNDEYÝZ
Çatý Sanayici ve Ýþ Adamlarý Derneði (ÇATIDER) Baþkaný Yaþar Þenal da 17 Aðustos 1999’da yaþanan acý depremin üzerinden 20 sene geçtiðini belirterek “Büyük bölümü faylar üzerinde yer alan Türkiye’nin depreme her an hazýr olmasý gerekiyor. Yapýlarýn tüm bölümleri gibi çatýlarýn da standartlara uygun yapýlmasý, deprem sýrasýnda hayati önem arz ediyor. Türkiye’de maalesef standartlardan uzak milyonlarca çatý olduðunu tahmin ediyoruz. Bu çatýlarý depreme karþý dayanýklý hale getirmek için birkaç ay daha sürecek olan tadilat dönemini iyi deðerlendirmek gerekiyor” dedi.
HAZIR DEÐÝLÝZ
ÝZODER Baþkaný Levent Pelesen ise ‘20 yýl geçmesine raðmen, yapýlarýn depreme hala hazýr olmadýðýný, ülkemizde güvenli binalarýn sayýsýnýn hýzla artýrýlmasý gerektiðini söyledi. Pelesen, “Deprem kuþaðýnda yer alan ülkemizde, yapýyý oluþturan ana elemanlar demir ve betonu ömrü boyunca koruyan su yalýtýmý, binalarda hayati önem taþýyor” dedi.
Denizli’de 344 hasarlý bina
Denizli’nin Bozkurt ilçesinde 8 Aðustos’ta meydana gelen 6 büyüklüðündeki depremin ardýndan ilçede aðýr hasarlý olan ve yýkýlan yapýlarda enkaz kaldýrma çalýþmalarý baþladý. Depremin en fazla etkilediði Bozkurt ve Çardak ilçelerinde toplamda 344 yapýda aðýr hasar olduðu öðrenildi. Ýlçede ayrýca 3 yapýnýn ise acil yýkýlma talimatý verildiði aktarýlýrken, yýkýlan yapýlarda da enkaz kaldýrma çalýþmalarý yapýldý. Depremin hemen ardýndan ilçeye gelen Bakan Murat Kurum’un yýkýlma talimatý verdiði tarihi Tutluca Merkez Cami, minaresi ile birlikte yýkýldý. Caminin enkazý ise dün kaldýrýldý.
17 Aðustos 1999’dan bu yana 305 bin deprem daha oldu
Türkiye Hazýr Beton Birliði (THBB) Baþkaný Yavuz Iþýk, “Nüfusumuzun yüzde 70’ten fazlasýnýn deprem tehlikesi yüksek bölgelerde yaþamakta olduðunu görüyoruz. Bakanlýk da 6.5 milyondan fazla konutun depreme dayanýksýz olduðunu ve bu konutlarýn yenilenmesi gerektiðini açýklamýþtýr. Son 58 yýl içerisinde depremlerden, 58.202 vatandaþýmýz hayatýný kaybetmiþ, 122.096 kiþi yaralanmýþ ve yaklaþýk olarak 411.465 bina yýkýlmýþ veya aðýr hasar görmüþtür. 17 Aðustos 1999’dan bugüne kadar ülkemizde 305.238 deprem gerçekleþmiþtir. Bütün bu veriler göstermektedir ki depreme dayanýksýz yapýlarýn acil olarak yenilenmesi gerekmektedir. Bununla ilgili Çevre ve Þehircilik Bakanlýðýnýn mevzuatta düzenlemeler yaparak bu süreci kolaylaþtýrýcý ve hýzlandýrýcý adýmlar atmaya çalýþtýðýný biliyoruz. Bunun bir an önce gerçekleþmesini her þeyden önce bir vatandaþ olarak bekliyorum” dedi.
Sigortalý konut oraný % 52’ye çýktý
Doðal Afet Sigortalarý Kurumu (DASK), 17 Aðustos 1999’da meydana gelen Marmara Depremi’nin 20. yýldönümünde zorunlu deprem sigortalý konut sayýsýný 9 milyonun üzerine çýkardý. Türkiye genelinde zorlu deprem sigortasýna sahip konut oraný ise yüzde 52 oldu. DASK’ýn büyük bir deprem karþýsýnda birikmiþ rezervi ve reasürans imkanlarý sayesinde hasar ödeyebilme kapasitesi ise 20 milyar liraya ulaþtý. Marmara Depremi’nin 20. yýldönümünde zorunlu deprem sigortasýnýn performansýný deðerlendiren DASK Koordinatörü Ýsmet Güngör, depreme karþý yüzde 100’ü sigortalý Türkiye hedeflediklerini vurgulayarak “DASK olarak, 2000 yýlýndan bu yana sigortalýlýk oranlarýnda önemli artýþ elde ettik. Özellikle 18 Aðustos 2012’de yürürlüðe giren Afet Sigortalarý Kanunu ile birlikte konut kredisi ve tapu iþlemlerinin yaný sýra su ve elektrik abonelik iþlemlerinde de zorunlu deprem sigortasý aranmaya baþlamasý, sigortalýlýk oranlarýna yansýdý. 1999 yýlýnda depreme karþý güvence altýna alýnmýþ konut sayýsý 500 bin civarýnda iken, bugün bu rakam 9 milyonun üzerine çýktý. Konut sahiplerinin yarýsýný kazanmýþ durumdayýz. Þimdi sýra diðer yarýda” diye konuþtu.
Her 10 kiþiden 7’si ‘evim saðlam’ diyor
DASK’ýn anket ve derinlemesine mülakat yöntemlerini kullanarak yaptýrdýðý son algý araþtýrmasýna göre her 2 kiþiden 1’i evinin bulunduðu bölgeyi güvenli olarak tanýmlýyor. Her 10 kiþiden 7’si bu konuda herhangi bir inceleme ya da iþlem yaptýrmamýþ olsa da evinin saðlam olduðunu düþünüyor. Güngör “Son yaptýrdýðýmýz araþtýrmanýn sonuçlarý, zorunlu deprem sigortasý yaptýrmayan konut sahiplerinin riski yönetmek yerine göz ardý etmeyi tercih ettiðini ortaya koyuyor. Konut sahiplerinin yarýsý herhangi bir bilgiye ya da önleme dayanmadan depreme karþý güvende olduðunu düþünüyor. Riskle yüz yüze gelmek istemiyor. Bana bir þey olmaz anlayýþý aðýr basýyor. Bu kesime deprem riskini anlatmalý ve zorunlu deprem sigortasý yaptýrmaya ve depreme karþý önlem almaya ikna etmeliyiz.” dedi.
