7.3 şiddetine dayanan ‘karbon elyaflı’ bina
Dünyada sadece 8 yerde üretilen ve çelikten daha dayanıklı olan karbon elyaf çürük yapılar için çözüm oldu. Yalova Valiliği, İTÜ ve Dowaksa firması işbirliğiyle ‘karbon elyaf’ uygulanan bir bina 7.3 şiddetindeki deprem testinde ayakta kaldı. Yanındaki ikiz bina ise yerle bir oldu.
Binlerce ocağın sönmesine neden olan 1999 depreminden en fazla etkilen il olan Yalova’da depreme dayanıklı bina projesi başarıyla tamamlandı. Yalova Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından yürütülen ‘Karbon-Elyaf Lifli Kompozitler İle Yapısal Güçlendirme’ projesi kapsamında bina onarım ve güçlendirmelerinde karbon elyaf kullanımı olumlu sonuçlar verirken, stratejik ürünün depreme karşı daha dayanıklı bir koruma sağladığı tespit edildi.
SUNİ SARSINTI YAPILDI
Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Ümit Yılmaz, proje kapsamında iki bina yapıldığını ve bunlardan birisinin karbon elyafla güçlendirildiğini belirtti. Yılmaz, “Valiliğimiz tarafından tahsis edilen bir noktaya birbirinin aynısı iki bina inşa edildi. Birine karbon elyaf kompozit malzemenin uygulaması yapıldı. İki binaya da suni sarsıntıyla depremsellik yönünden şiddet uygulandı. İstanbul Teknik Üniversitesi ile gerçekleştirdik. Burada güçlendirme, karbon elyaf uygulaması yapılmayan bina ilk depremsellik anında yıkılma gösterdi. Ancak karbon elyafla güçlendirme yapılan bina 7.3 depremselliğe kadar dayanıklılık gösterdi, yıkılmadan ayakta kaldı” dedi.
DÜNYADA 8 YERDE VAR
Kamu-özel sektör-üniversite iş birliğiyle yürütülen projenin bu yıl tamamlandığını dile getiren Yılmaz, bu kapsamda Çiftlikköy ilçesindeki ikiz binanın karbon elyafla güçlendirilmesinin de yapıldığını anlattı. Güçlendirme için 23 başvuru olduğunu dile getiren Yılmaz, “Bunların değerlendirmesini yaptığımızda en uygun yapının burası olduğunu gördük. Depremden önce yapılmış bir yapı. 1999 Marmara depremini de görmüş olduğu için bu yapı komisyonumuzca değerlendirildi” dedi. Depremden önce inşa edilmiş yapıya karbon elyafla güçlendirme uyguladıklarını ve dayanıklılığı test ettiklerini vurgulayan Yılmaz, “Beton ve çelikle güçlendirmeye alternatif olabilecek bir yapı olarak gördüğümüz için karbon elyaf kompozit malzemeyi tercih ettik. Stratejik bir ürün. Dünyada sadece 8 noktada üretilen bir ürün. Ülkemizde de Yalova’da üretiliyor. O anlamda Yalova deprem bölgesinde yer aldığı için, bunun daha yaygın kullanılarak yapı stokumuzun güçlendirilmesini amaçladık” diye konuştu.
Güçlendirme işlemi 16 günde tamamlanıyor
Projeyle yapı sahiplerine bina onarım ve güçlendirmelerinde bir alternatif sunduklarına işaret eden Yılmaz, projenin uygulanabilirliğini de son yaptıkları güçlendirme ile ortaya koyduklarını ifade etti. Karbon elyafla yapılan güçlendirmede hem maliyetten hem zamandan kar elde edildiğinin altını çizen Yılmaz, şunları söyledi: “Analiz, performans sonuçlarında da dayanımın çok yüksek olduğunu binanın yük dayanımını çok yüksek derecelerde absorbe edebildiğini gördük. Bizim yapmış olduğumuz kıyaslamalarda yüzde 20’ye yakın bir maliyet düşüklüğü söz konusu. Bir binanın güçlendirmesini 16 günde tamamladık.”
