Amerikan borsasýnda ''GameStop dalgasý büyüyebilir'' korkusu

Sosyal medya aracýlýðýyla bir araya gelen bir grup küçük yatýrýmcýnýn bazý þirketlerin hisseleri üzerinden profesyonel yatýrýmcýlara karþý baþlattýðý meydan okuma bir anda piyasalarýn gündemine yerleþti.

ABD'li video oyun satýcýsý GameStop'ýn hisseleri üzerinden baþlayan bu meydan okuma, bazý hisse senetlerinde olaðan dýþý hareketliliðe neden olurken, pay piyasalarýnýn tamamý için ise endiþe oluþturdu.

Ülkedeki yetkili kuruluþlar piyasalardaki oynaklýðý yakýndan takip ettiklerini belirtirken, analistler, küçük ve büyük yatýrýmcýlar arasýndaki çatýþmanýn baþka hisse senetleri için de risk oluþturabileceði uyarýsýnda bulundu.

- GameStop hisseleri 400 dolara kadar yükseldi

ABD'li video oyun satýcýsý GameStop, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgýnýn etkisiyle 2020'de ekonomik sýkýntýlar yaþarken, 450'ye yakýn maðazasýný kapatmayý planladýðýný duyurmuþtu.

Yaþadýðý ekonomik sýkýntýlarla borsa deðeri düþen þirket, geçen yýl sonu itibarýyla hisseleri en fazla "açýða satýlan" yani yatýrýmcýlarýn daha da düþeceðini tahmin ettiði hisseler arasýna girdi.

Yatýrým fonlarýndan Melvin Capital, GameStop'ýn geçen yýl 17 dolar civarýnda olan hisselerinden "kýsa pozisyon" yöntemiyle fiyatlarýn düþüþünden para kazanmaya çalýþtý. Sosyal medya platformu Reddit'te bir araya gelen yatýrýmcý grubu da bu durumu fark etmesiyle birlikte örgütlü bir þekilde hisse senedinde alýma geçti. "Kýsa pozisyon" almak; bir hisse senedini elinde bulunduran yatýrýmcýlardan belirli bir kira bedeli ödeyerek ödünç alarak, borsada satmak anlamýna geliyor. Böylece ilgili hisse senedi fiyatý düþerse "kýsa pozisyon" alan yatýrýmcý para kazanýyor, fiyat yükselirse zarar ediyor.

WallStreetBets adlý forum üzerinden organize olan amatör yatýrýmcýlar, GameStop hisselerini alarak fiyatýný yükseltirken, grubun katýlýmcý sayýsý da her geçen gün arttý. ABD'li milyarder Elon Musk'ýn da 26 Ocak'ta Twitter'dan "Gamestonk!!" yazarak WallStreetBets forumunun linkini paylaþmasýyla grup daha da geniþledi.

GameStop'ýn daha önce 17 dolar civarýnda olan hisse fiyatý 400 dolara kadar çýktý.

- Yatýrým fonlarýnýn kaybý 5 milyar dolardan fazla

Wall Street'in büyük yatýrým þirketlerinin deðerinin daha da düþeceðini tahmin ettiði GameStop hisseleri, küçük yatýrýmcýlarýn yüklü alýmlarýyla son 2 haftada yüzde 1.700'ün üzerinde deðer kazanarak, yatýrým þirketlerinin zarar etmesine neden oldu.

Melvin Capital ve Citron Research, GameStop yükseliþinden para kaybeden yatýrým þirketleri arasýnda yer alýrken, finansal analiz þirketi S3'ün verilerine göre yatýrým fonlarýnýn kaybý 5 milyar dolardan fazla oldu. Melvin Capital, büyük kaybýnýn ardýndan salý günü GameStop'taki pozisyonunu kapatmak zorunda kaldý.

Benzer þekilde salgýn döneminde ekonomik kayýplar yaþayan ABD'li ev dekorasyon ürünleri maðazasý Bed, Bath and Beyond, sinema zinciri AMC, son dönemde popülaritesini yitiren telefon üreticileri Nokia ve BlackBerry gibi þirketlerin hisseleri de yükselmeye baþladý.

- "Tehlikeli bir emsal"

Analistler, küçük ve büyük yatýrýmcýlar arasýndaki çatýþmanýn baþka hisse senetleri için de risk oluþturabileceði uyarýsýnda bulunurken, piyasalar için daha geniþ anlamda "baþ aðrýsý yaratabileceðini" ve bu dalganýn büyüyebileceðini belirtti.

JP Morgan hafta baþýnda, aralarýnda emlak þirketi Macerich ve restoran zinciri Cheesecake Factory gibi þirketlerin de bulunduðu "kýsa pozisyon" yöntemine duyarlý 45 hisse senedinin listesini paylaþtý.

JP Morgan analistlerinin paylaþtýðý bir notta ise GameStop hadisesinin piyasalar için "tehlikeli bir emsal" oluþturduðu ifade edildi.

Analistler, GameStop ve bezer hisselerdeki artýþýn, temel göstergelerden kopuk olmasý durumunda uzun soluklu olmayacaðýný ancak piyasalarda önemli sorunlara neden olabileceðini kaydetti.

- Ekonomi yönetimi geliþmeleri izliyor

GameStop ve benzer hisselerde yaþanan hýzlý yükseliþ Biden yönetiminin de gündemine oturdu. ABD Menkul Kýymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), çarþamba günü yaptýðý açýklamada, piyasalardaki dalgalanmayý aktif bir þekilde izlediklerini, piyasa katýlýmcýlarýnýn durumunu deðerlendirmek ve faaliyetlerini incelemek için regülatörlerle birlikte çalýþtýklarýný bildirdi.

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki de ayný gün düzenlediði basýn toplantýsýnda, ABD Hazine Bakaný Janet Yellen'ýn da aralarýnda bulunduðu ekonomi yönetiminin durumu takip ettiðini ifade etti. Psaki, GameStop olayýna iliþkin, "Ýyi bir hatýrlatma oldu, borsa ekonomimizin saðlýðýnýn tek ölçütü deðil." deðerlendirmesinde bulundu.

ABD Merkez Bankasý Baþkaný Jerome Powell ise çarþamba günü düzenlediði basýn toplantýsýnda GameStop olayýnýn sorulmasý üzerine konuya iliþkin yorum yapmaktan kaçýndý.

- GameStop hisselerinin alýmýna kýsýtlama

Hisse senedi alým satýmý yapýlan platformlardan Robinhood ve Interactive Brokers, perþembe günü GameStop ve diðer þirketlerin hisselerinin satýn alýnmasýna kýsýtlama getirdiðini duyurdu.

"Sadece zenginlerin deðil, herkesin finansal piyasalara eriþimini saðlama" amacýyla kurulan Robinhood'dan yapýlan açýklamada, platformun misyonunun "finansý demokratikleþtirmek" olduðu anýmsatýlarak, piyasalarý sürekli izledikleri ve gerektiðinde deðiþiklikler yaptýklarý belirtildi.

Platformun açýklamasýnda, son dalgalanmalar ýþýðýnda aralarýnda GameStop, American Airlines, AMC, BlackBerry, Bed, Bath and Beyond ve Nokia'nýn bulunduðu hisselerin iþlemlerine sýnýrlama getirildiði aktarýldý. Bu hisselerin sadece satýþýna izin verilirken, alýmý yasaklandý.

Söz konusu kýsýtlamanýn ardýndan GameStop hisseleri yüzde 50'ye yakýn deðer kaybetti.

- Kýsýtlamalara tepki gecikmedi

Robinhood gibi borsa iþlem platformlarýnýn söz konusu hisselerin iþlemlerine yönelik kýsýtlamalarý tepkiyle karþýlanýrken, bu durum Robinhood'un eleþtirilerin odaðýna yerleþmesine ve küçük yatýrýmcýlarýn Webull gibi diðer platformlara yönelmesine neden oldu.

Demokrat Vekil Alexandria Ocasio-Cortez, Twitter hesabýndan yaptýðý paylaþýmda, Robinhood'un GameStop ve benzeri hisselerin iþlemlerini engellemesinin "kabul edilemez" olduðunu belirtti.

Cortez, yatýrým fonlarý istediði gibi iþlem yaparken, perakende yatýrýmcýlarýn hisse almalarýnýn engellenmesi kararý konusunda daha fazla bilgilendirme gerektiðini ifade etti ve soruþturma çaðrýsýnda bulundu.

Cumhuriyetçi Senatör Ted Cruz da Cortez'e tepkisinde destek verdi.

Bir diðer Demokrat Vekil Ilhan Omar ise Twitter'dan Wall Street'in Büyük Buhran'dan bu yana en kötü durgunluðun yaþandýðý dönemin ardýndan milyarlarca dolar kazandýðýný belirterek, "Ve bu an sýradan insanlarýn onlarý kendi hileli oyunlarýnda yendikleri an." ifadesini kullandý.

Demokrat Senatör Elizabeth Warren da "GameStop yükseliþi, borsa bir kumar gibi oynandýðýnda ve SEC piyasa manipülasyonunu durduramadýðýnda ya da durdurmadýðýnda neler olabileceðini gösteriyor. Saðlýklý bir borsa istiyorsak, iþlerini yapacak bir polise ihtiyacýmýz var." deðerlendirmesinde bulundu.

- Sýnýrlý alýmlara izin verildi

Gelen tepkilerin ardýndan Robinhood, perþembe günü akþam saatlerinde yaptýðý açýklamada, bugünden itibaren GameStop gibi hisselerin sýnýrlý alýmýna izin vermeyi planladýklarýný, durumu izlemeye devam edeceklerini bildirdi.

Robinhood Üst Yöneticisi (CEO) Vlad Tenev ise perþembe akþamý bir televizyon programýnda yaptýðý açýklamada, belirli spekülatif iþlemleri durdurma kararýnýn þirketin ve milyonlarda kullanýcýsýnýn çýkarýna olduðunu savundu.

Müþterilerini þartlar ve yönetmeliklere uygun olarak mümkün olduðunca sýnýrlamamayý istediklerini belirten Tenev, "Bu kýsýtlamalarý uygulamak zorunda kalmak bize acý veriyor. Bu hisse senetlerinde en kýsa sürede ticareti mümkün kýlmak için elimizden geleni yapacaðýz." ifadelerini kullandý.

Tenev, söz konusu hisselerin iþlemlerine Robinhood'un SEC yönetmeliði gereði "riski ve mevduat gereksinimlerini ihtiyatlý bir þekilde yönetmesi" gerektiði için sýnýrlama getirilmesine karar verdiklerini vurguladý.