Bakan Bolat'tan Gümrük Birliði mesajý

Bolat, Brüksel'de düþünce kuruluþu Avrupa Politika Merkezinin (EPC) düzenlediði "Türkiye-AB Gümrük Birliði'nin güncellenmesi: Deðiþen çaða uyum saðlamak" baþlýklý etkinlikte konuþtu.

Bu yýlýn Türkiye ile Avrupa Birliði (AB) arasýndaki ortaklýðý tesis eden Ankara Anlaþmasý'nýn 60. yýlý olduðuna iþaret eden Bolat, "Avrupa ile siyasi ve ekonomik bütünleþme yolculuðuna yarým asrý aþkýn bir süre önce baþlamýþ olan Türkiye, AB'ye tam üyelik konusundaki kararlýlýðýný sürdürmektedir." dedi.

Bolat, Türkiye'nin AB ile iliþkilere stratejik önem verdiðini dile getirdi.

Dünyanýn yeni bir sanayi çaðýnýn eþiðinde olduðunu, yeþil ve dijital dönüþümün yeni ekonomik kalkýnmanýn iki parametresi haline geldiðini belirten Bolat, bu durumun þirketleri ve ülkeleri önceliklerini yeniden gözden geçirmeye ve sürdürülebilirlik için yeni adýmlar atmaya yönelttiðini söyledi.

Bolat, dünya ekonomisindeki olumsuz tabloya ve 6 Þubat'ta yaþanan yýkýcý depremlere raðmen Türkiye'nin makroekonomik göstergeleri ve ihracat performansýnýn ekonominin dayanýklýlýðýný açýkça ortaya koyduðunu ifade etti.

Türkiye ekonomisinin Kovid-19 salgýnýna raðmen 2021'de yüzde 11,4 ve 2022'de yüzde 5,5 büyüyerek toparlanmayý baþardýðýný, bu dönemde G20 ve OECD'de en hýzlý büyüyen ilk 3 ülke arasýna girdiðini hatýrlatan Bolat, Türkiye'nin 2023 yýlýnda da büyüme ivmesini sürdürerek ilk çeyrekte yüzde 3,9, ikinci çeyrekte 3,8 büyüdüðünü belirtti.

Bakan Bolat, enflasyonu düþürmek, mali disiplin, yapýsal reformlar, daha iyi bir iþ ve yatýrým ortamýna odaklanan ve 2024-2026 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program'ýn açýklandýðýný anýmsatarak, Dünya Bankasýnýn kýsa bir süre önce Türkiye'nin GSYH büyüme tahminini yüzde 3,2'den yüzde 4,2'ye yükselttiðini, dýþ ticarette de olumlu geliþmeler yaþandýðýný dile getirdi.

- GÜMRÜK BÝRLÝÐÝ DÖNÜM NOKTASI

"Gümrük Birliði, 1995'teki baþlangýcýndan bu yana Türkiye ile AB arasýndaki ticari ve ekonomik entegrasyonun dönüm noktasý olmuþ ve Türkiye'nin çeþitli alanlarda AB ile entegrasyonunun ilerletilmesinde önemli bir rol oynamýþtýr." diyen Bolat, AB ile Türkiye arasýnda 1995'te 30 milyar dolar olan ticaret hacminin 7 kat artýþla 2022'de yaklaþýk 200 milyar dolara yükseldiðine dikkati çekti.

Bolat, AB'nin Türkiye'nin en önemli ticaret ve yatýrým ortaðý,Türkiye'nin de AB'nin 7'nci büyük ticaret ortaðý konumunda bulunduðunu belirterek, "Ortaklýðýmýzýn en dikkat çekici yönü, dengeli ve dolayýsýyla sürdürülebilir olmasýdýr. Gümrük Birliði ile birlikte yatýrým baðlarý geliþmiþ ve AB müktesebatýna uyum sayesinde iþletmelerimizin AB deðer zincirlerine tam entegrasyonu, sektörlerimizin küresel standartlarda faaliyet gösterme kabiliyeti güçlendirmiþtir." dedi.

AB ve iþletmelerinin Gümrük Birliði gibi istisnai bir ortaklýktan büyük fayda saðladýðýný vurgulayan Bolat, "Gümrük Birliði, mallarýn serbest dolaþýmýný tesis etmesiyle birlikte AB þirketlerinin Türkiye'nin hýzla büyüyen pazarýna diðer ortaklara kýyasla oldukça uygun koþullarda eriþimini saðlamýþtýr. Ayrýca, Türkiye'nin AB standartlarýnda üretim yapabilen sanayi kapasitesi, AB'ye coðrafi yakýnlýðý ve genç, vasýflý insan sermayesi, AB'nin ve iþletmelerinin küresel pazarlardaki rekabet gücünü artýrmýþtýr." diye konuþtu.

- ÝLÝÞKÝLERÝ GELÝÞTÝRMEK ÝÇÝN FIRSATLAR VAR

Bolat, "Bu etkileyici baþarýlara raðmen ekonomik ve ticari ortaklýðýmýzý geniþletmek, ilgili iþ çevrelerimiz arasýndaki iliþkileri geliþtirmek için hala deðerlendirilmemiþ fýrsatlar olduðuna inanýyoruz." dedi.

Dünyanýn jeopolitik gerilimlerin týrmandýðý ve karþýlýklý korumacýlýðýn küresel ekonomiye yayýldýðý zorlu bir döneme girdiðine iþaret eden Bolat, uluslararasý iliþkilerde yaþanan gerginliklerin küresel ticarete yansýyarak ticareti ve yatýrýmý dünya çapýnda giderek daha karmaþýk hale getirdiðini anlattý.

Bolat, bu durumun, tedarik zincirlerinin çeþitlendirilmesi ve ekonomik güvenliðin saðlanmasýnýn yaný sýra yakýn ve dost tedarik arayýþlarýný da beraberinde getirdiðini vurgulayarak, "Bu koþullar altýnda Gümrük Birliði'ni, ticari ve ekonomik iliþkilerde doðru rotayý belirlememize yardýmcý olan ve ayný zamanda AB-Türkiye iliþkilerinin olumlu seyrini sürdürmesini saðlayan bir pusula olarak görüyoruz." diye konuþtu.

"Gümrük Birliði'nin kapsamýndaki yetersizlik nedeniyle Türkiye ile AB arasýnda ekonomik ve ticari iþbirliði imkanlarýnýn büyük ölçüde kýsýtlandýðý gerçeðini görmezden gelmiyoruz." diyen Bolat, Gümrük Birliði'nin þu anda küresel ölçekte ortaya çýkan güçlükleri ele almak için gerekli araçlardan yoksun olduðunu ifade etti.

Bolat, baþlangýçta Türkiye'nin AB'ye tam üyeliðine kadar geçici bir düzenleme olarak tasarlanan Gümrük Birliði'nin mevcut yapýsýnda "kalýcý yapýsal sorunlar" olduðunu söyledi.

- "TÜRKÝYE KARAR ALMA SÜREÇLERÝNDE YER ALMALI"

"Gümrük Birliði'nin düzgün iþleyiþini zorlaþtýran bir diðer sorun da Türkiye'nin karar alma süreçlerinden dýþlanmasýdýr." diyen Bolat, ekonomiler arasýnda yüksek entegrasyona raðmen Türkiye'nin bazý kritik alanlarda karar alma süreçlerine nasýl dahil olabileceðine dair uygun bir çözümün bulunmasýnýn faydalý olacaðýný vurguladý.

Bolat, "Kara yolu kotalarý ve iþ insanlarýna yönelik aðýr vize prosedürleri gibi uygulamalar, Gümrük Birliði'nden tam anlamýyla yararlanabilmemizi engellemektedir." dedi.

Transit kotalarý uygulanmasýnýn serbestçe dolaþmasý gereken Türk ürünlerinin daha uzun ve daha maliyetli taþýnmasýna neden olduðunu anlatan Bolat, AB þirketlerinin Türkiye'de üretilen ürünlerinin de ayný engellerle karþýlaþtýðýný dile getirdi.

Bolat, vize prosedürlerindeki týkanýklýðýn sadece Türk iþ çevrelerinin faaliyetlerini engellemekle kalmadýðýný, ayný zamanda AB ile yakýn ticari baðlarý olan Avrupalý þirketlerin iþ modelleri üzerinde de ciddi belirsizliklere yol açtýðýný kaydetti.

Gümrük Birliði kapsamýndaki ortaklýðýn, dijital ve yeþil dönüþümler tarafýndan yönlendirilen küresel ekonomik dönüþümün hýzýnýn gerisinde kaldýðýný belirten Bolat, hem Türkiye hem de AB'nin bu alanlarda daha geniþ kapsamlý serbest ticaret anlaþmalarý (STA) imzalamakta olduklarýný ifade etti.

Bolat, "Gümrük Birliði'ni küresel ekonominin gerçeklerine ve ortaklýk ruhuna uygun bir þekilde güncellemeli, mevcut açmazýn ötesine geçmeliyiz." dedi.

- "SUNÝ GÜNDEMLE OYALANILMAMALI"

"Gümrük Birliði'ni güncelleme sürecinin baþlatýlmasýndaki gecikmenin hem AB hem de Türk iþ dünyasý için fýrsatlarýn kaçýrýlmasýna yol açtýðýna inanýyoruz." ifadesini kullanan Bolat, burada faydasý olmayan suni gündemlerle oyalanýlmamasý gerektiðini vurguladý.

Bolat, Gümrük Birliði'ndeki sistemik sorunlarý karþýlýklý çýkar ruhu içinde ele almak, mevcut ticaret rejimini günün dijital çaðýnda önem kazanan hizmetler ve e-ticaret gibi önemli alanlarý kapsayacak þekilde geniþletmek, yeþil ve dijital dönüþüm stratejik hedeflerinin yaný sýra ekonomik güvenlik ve stratejik özerkliðe de katkýda bulunacak daha güçlü bir birliktelik inþa etmek gerektiðini söyledi.

AB ve üye ülkeler ile Türkiye arasýndaki iliþkilerin yoðunlaþmasýndan memnuniyet duyduðunu dile getiren Bolat, göreve baþladýðýndan bu yana AB ile diyaloðu artýrdýklarýný dile getirdi.

- TÝCARÝ SORUNLAR ÜZERÝNDE TEKNÝK ÇALIÞMALAR SÜRÜYOR

Bakan Bolat, daha önce AB Komisyonu Kýdemli Baþkan Yardýmcýsý Valdis Dombrovskis ve AB Komisyonu Komþuluk ve Geniþlemeden Sorumlu Üyesi Oliver Varhelyi ile yapýcý görüþmeler yaptýðýný belirterek, "Dombrovskis ile vardýðýmýz mutabakat doðrultusunda Ticaret Çalýþma Grubu, Gümrük Birliði'nin iþleyiþi içinde ticaret sorunlarýnýn uygun bir þekilde ele alýnmasýna yönelik bir yol haritasý hazýrlamak üzere teknik bir çalýþma yürütmektedir." diye konuþtu.

- SORUNLARI ÇÖZMEKTE KARARLIYIZ

"Bazý ticari sorunlarý karþýlýklý çözerek kýsa vadede hýzlý kazanýmlar elde etmek için Komisyon ile birlikte çalýþmaya kararlýyýz." diyen Bolat, bununla birlikte Ticaret Çalýþma Grubu kapsamýndaki iþbirliðinin sorunu çözmenin ötesine geçerek, iþbirliðini ve ticari baðlarýmýzý güçlendirmek için büyük potansiyele sahip çok sayýda alaný kapsamasý gerektiðine inandýklarýný kaydetti.

Bolat, ticareti kolaylaþtýran ve bölgedeki deðer zincirlerinin rekabet gücünü artýran fýrsatlarý keþfetmek için düzenli ve kapsamlý çalýþmalar yapabileceklerini söyledi.

Ýliþkileri yeniden canlandýrmak için uygun bir fýrsat penceresi olduðunu vurgulayan Bolat, her iki tarafýn ve iþ çevrelerinin kendilerini bu sürece adamalarý gerektiðini, bunun da bütün paydaþlar için ekonomik ve ticari fýrsatlar doðuracaðýný ifade etti.

Bolat, Brüksel ziyareti kapsamýnda, AB Komisyonu Baþkan Yardýmcýsý Valdis Dombrovskis, AB Komisyonu Komþuluk ve Geniþleme Komiseri Oliver Varhelyi ve Ekonomiden Sorumlu Komiser Paolo Gentiloni ile ayrý ayrý görüþme gerçekleþtirecek.

Düþünce kuruluþu Bruegel'in programýna da katýlacak olan Bolat, Türk iþ dünyasý ve sivil toplum kuruluþlarý temsilcileriyle bir araya gelecek.