Merter Sanayici ve Ýþ Ýnsanlarý Derneðinin (MESÝAD) 30. yýlýna özel bu yýl ilk kez düzenlediði "MESÝAD 30. Yýl Merter'e Deðer Katanlar Ödül Töreni", Ticaret Bakaný Ömer Bolat'ýn katýlýmýyla gerçekleþtirildi.
Bakan Bolat, törende yaptýðý konuþmada, göreve geleli 16 ay olduðunu belirterek, bu süreçte sahada olmak ve ekonominin, sanayinin, ticaretin ilgili bütün kuruluþlarýyla istiþare içinde kalmak, dinlemek ve iletiþimi sürekli tutma konusuna dikkat ettiklerini bildirdi.
LASÝAD, OTÝAD'ý ziyaret ettiðini ve görüþmeler gerçekleþtirdiðini anlatan Bolat, Merter, Güngören, Osmanbey, Laleli'deki tekstil piyasasýnýn geliþimine ettiði þahitlikten bahsetti.
Tekstilde, konfeksiyonda son bir yýldan uzun bir süredir küresel pazar daralmasý nedeniyle sancýlý bir dönemin yaþandýðýný ifade eden Bolat, "Bu sancýlý dönemde de sektöre hükümet, Ticaret Bakanlýðý olarak yaptýklarýmýzý anlatabilmek ve sizleri dinlemek ve sizlerin kýsa vadede çözebileceðimiz konularýný çözmek üzere iletiþimimizi çok sýký bir þekilde sürdürdük. Fuarlarýnýza koþtuk, geldik, açýlýþlarýný yaptýk." diye konuþtu.
Bolat, tekstil, konfeksiyon sektörünün sanayinin, sektörlerin anasý olan bir sektör olduðunu belirterek, "Bizim ülkemizde Osmanlý'nýn son 40-50 yýlýndan itibaren baþlayan bir sektör. Pamuk üreticisi bir ülke olduðumuz için çýrçýr üretimiyle baþlayan ve daha sonra 1950'li yýllardan itibaren iplikte, 60'lý yýllardan itibaren kumaþta entegre tesislerin, fabrikalarýn kurulduðu, Ege'nin güzel pamuðu, Çukurova'nýn güzel pamuðu nedeniyle entegre tesislerin Ýzmir bölgesinde ve Adana civarýnda kurulu büyük sektör." ifadelerini kullandý.
Ýstanbul piyasasýnýn modanýn, tüketimin merkezi olduðunu aktaran Bolat, Anadolu'da üretilen ürünlerin Sultanhamam'da satýþa sunulduðunu hatýrlattý.
1980'den sonra Ýstanbul'da özellikle yerleþik sanayileri dýþarý çýkarmak noktasýnda verilen teþviklerle Ýstanbul il sýnýrlarýnýn dýþýna taþmanýn baþladýðýný anlatan Bolat, Çorum, Çerkezköy, Gebze, Kocaeli, Sakarya, Bilecik gibi bölgelere yayýlma gerçekleþtiðini söyledi. Kahramanmaraþ, Adýyaman, Malatya, Adana, Gaziantep, Denizli'nin hýzla büyüdüðünü anlatan Bolat, "Türkiye'nin tekstildeki büyük ataðý, ihracata dayalý büyüme modeliyle beraber 1983'ten sonra rahmetli Özal sürecinde baþlamýþtý. Bu þehirlerimiz bu süreci çok iyi deðerlendirdiler, büyük yatýrýmlar yapýldý." diye konuþtu.
Ýstanbul'un konfeksiyonun merkezi haline geldiðini söyleyen Bolat, þunlarý kaydetti:
"Ve bu süreçte de gerçekten bahsettiðimiz Laleli, Osmanbey, Merter büyük moda merkezleri, tekstil merkezleri oluþtu. Sultangazi, Ýkitelli gibi üretim merkezleri, daha önce de Osmaniye Veli Efendi'nin orada da entegre, iplik kumaþ fabrikalarý vardý. Onlarýn çoðu Çerkezköy havzasýna gittiler. 1 milyon 75 bin kiþinin istihdam edildiði bu sektörde 80 milyar dolarlýk bir üretim, katma deðer söz konusu. Bunun 50 milyar dolarý tekstilde, 30 milyar dolarý konfeksiyonda. Tabii deri, ayakkabý, ev tekstili, aksesuar gibi alt sektörler de aslýnda tekstil giyim sanayinin bir parçasý. Ayrýlmaz bir bütün. Hepsi birlikte aþaðý yukarý 37-38 milyar dolarlýk bir ihracatý birlikte gerçekleþtiriyorlar."
- "875 MÝLYAR DOLARLIK DÜNYA TEKSTÝL VE HAZIR GÝYÝM TÝCARETÝNDE BÝZÝM DAHA ALACAÐIMIZ ÇOK MESAFE VAR"
Ticaret Bakaný Bolat, tekstilde ataða kalkýlan 80'li yýllarda sanayinin lokomotifi olan sektörün istihdamda çok büyük bir pay aldýðýný, ihracatýn neredeyse üçte ikisinden fazlasýný oluþturduðunu belirterek, þu ifadeleri kullandý:
"Bugün de tekstil, konfeksiyon sektörü ihracatýmýzýn 33 milyar dolar payýyla yüzde 13'ünü oluþturuyor. Otomotiv, kimya, enerji sektörüyle beraber ilk üçte yer alýyor. 875 milyar dolarlýk dünya tekstil ve hazýr giyim ticaretinde bizim daha alacaðýmýz çok mesafe var. Biz bu sektörü, Almanya'nýn, Fransa'nýn, Ýtalya'nýn elinden aldýk. Onlar dünyanýn tekstil ve moda merkezleriydi. Moda merkezi olarak devam ediyorlar. Ama üretim ve ihracat üssü olarak Türkiye 1980'den sonra büyük bir atak gerçekleþtirdi. Ve tekstildeki baþarýmýz diðer sektörlere de özgüven aþýladý. Çelikten otomotive, kimyadan makine üretimine varýncaya kadar birçok sektörde bugün 262 milyar dolarlýk mal, 110 milyar dolarlýk da ihracat geliri olan ülke konumuna ulaþtýk."
Zaman zaman büyük ataklar ve daralmalar olduðunu anlatan Bolat, "Kendi içinizdeki sebeplerden dolayý da geçmiþte de zaman zaman daralmalar olmuþtur. Ama istikamet her zaman yukarý doðru ivme devam etmiþtir. O nedenle son bir yýldýr aþaðý yukarý küresel talepteki büyük daralma ve özellikle dünyada enflasyonla mücadele politikalarý, Türkiye'de enflasyonla mücadele politikasý nedeniyle iç talepteki de yavaþlama nedeniyle satýþlarda yavaþlama olabilir. Ama fuar açýlýþlarýnda da hep söyledim. Bunlar geçici konjonktürler, dalgalanmalardýr ve inanýn günün sonunda çok uzun olmayan bir gelecekte yeniden ataða geçilecektir." dedi.
Batý'yla Rusya arasýnda yeni bir dünya savaþý yaþandýðýný söyleyen Bolat, þöyle konuþtu:
"Rusya bizim için çok önemli bir pazardý. Biz bavul turizmini 1990'dan sonra Rusya pazarýnda öðrendik. Osmanbey, Merter ve Laleli piyasasý bavul turizmiyle büyük atak yaptýlar. Ama 1998'de Ruslar bavul turizmini yasakladýklarýnda kýyamet koptu. Eyvah, yandýk, bittik, mahvolduk sözleri hep vardý. Ne oldu? 1-2 yýlda yeni þartlara alýþýlmaya baþlandý herkes kendini yeni döneme adapte etti. Baþka çare yok. Þirketleþtiler, normal ihracata baþladýlar. Kargo ihracatýndan geri adým attýlar. Devletin ihracat teþviklerinden faydalanmaya baþladýlar. Bu tür dalgalanmalar olur. Ekonomik krizlerin, geçmiþte yaygýn olduðu dönemde, 90'lý yýllarda 2-3 yýlda bir büyük ekonomik krizler yaþandý. 94, 98, 2001 krizleri... Onun için deðerli arkadaþlar morali sakýn bozmayalým, baþlarý yüksekte tutalým ve bu noktalarda satýþlarýmýzý nasýl artýrabiliriz, nasýl yeni pazarlar bulabiliriz? Hep bu arayýþlarda olalým. Biz Ticaret Bakanlýðý olarak her zaman yanýnýzda yer almaya devam edeceðiz."
- "BÜYÜMENÝN LOKOMOTÝFÝ NET ÝHRACAT KATKISI OLDU"
Bakan Bolat, dünyanýn ortalama yüzde 3,8 büyürken 2000-2020 arasýnda, son 3 yýldýr özellikle 2023 ve 2024'te yüzde 3,2 gibi bir daralmanýn içinde olduðunu belirterek, "Yani bu büyüme sýnýrlý bir büyüme. Bizim pazarlarýmýz olan ABD ve AB'nin büyüme oranlarý daha düþük. Öylesine ciddi bir durgunluk içindeler ki, ABD de, AB de faizleri düþürmeye baþladý. Merkez bankalarý eylül ayýnda faiz indirimine gitmeye baþladýlar. Yakýn bir zamanda birkaç aylýk süre zarfýnda ilkbaharda faiz oranlarý daha makbule erdiðinde küresel talebin artmakta olduðunu ve sizlerin iþlerinde satýþlarýn canlý talebin, satýþlarýn artmakta olduðunu hep beraber göreceksiniz." þeklinde konuþtu.
Türkiye'nin geçen yýlý yüzde 5,1 büyümeyle kapattýðýný kaydeden Bolat, milli gelirin ilk defa 1 trilyon dolarý aþarak 1 trilyon 118 milyar dolar olduðunu söyledi. Bolat, "Bu yýl ilk 6 ayda büyüme oranýmýz yüzde 3,8, milli gelirimiz de 1 trilyon 250 milyar dolara ulaþtý. Kiþi baþý milli gelirimiz de geçen yýl 13 bin 243 dolar idi, bu yýl sonunda 14 bin dolarý aþarak 15 bin dolara yaklaþýr göreceðiz, inþallah. Bu büyümenin lokomotifi net ihracat katkýsý oldu. Yüzde 3,8 reel büyümenin 1,4 puanlýk kýsmý net ihracat katkýsýndan geldi." dedi.
Geçen gün ihracat verilerini açýkladýklarýný hatýrlatan Bolat, "2024, zor bir yýl. Küresel talep çok durgun, savaþ var kuzeyimizde, Ýsrail soykýrýmý var, ticaret kanallarýnda gerilim var. Süveyþ zaman zaman týkanýyor. Þimdi de Amerika'nýn doðu limanlarý greve girmiþ. Bütün bunlara raðmen bizim ihracatçýlarýmýz kahramanca, cansiparane uðraþýyorlar. Biz de onlara bu desteði veriyoruz. Biz 2024 ilk 9 ayda yüzde 3,2 mal ihracatýmýzý artýrarak 193 milyar dolara ulaþtýk." diye konuþtu.
Ýthalatýn yüzde 8 oranýnda 253 milyar dolara gerilediðini belirten Bolat, sözlerini þöyle sürdürdü:
"Ýthalatta 21,5 milyar dolar azalýþ var ihracatta ilk 9 ayda 6 milyar dolar artýþ var toplamda 27,5 milyar dolarlýk dýþ ticaret açýðýmýz azaldý. Bu ne anlama geliyor? Artýk döviz konusu, sorun olmaktan çýkarýlýyor. Döviz yeterliliði diye bir problemimiz kalmýyor. Dýþ ticaret açýðý ve cari açýðýmýzý çok makul seviyelere indirerek özellikle altýn ve enerji hariç dýþ ticaret açýðýmýzda önemli bir azalma saðlanmýþ olunca ihracatýn büyümeye katkýsý artýyor. Ýhracat yapmak demek üretim yapmak demek istihdamýn, yatýrýmlarýn artmasý demek, Türkiye açýsýndan hepsi olumlu, pozitif geliþmeler olarak gerçekleþiyor.
Ýlk 9 ayda geçen yýl 88 milyar dolara yakýn bir dýþ ticaret açýðý varken bu yýl 60 milyar dolarda durmayý baþardý. 27,5-28 milyar dolar bir tasarrufumuz var. Bu Türkiye'nin döviz rezervlerinin artmasý anlamýna geliyor. Brüt döviz rezervlerimiz 98,5 milyar dolardan 157,5 milyar dolara yükseldi. Net döviz rezervlerimiz eksi 60,5 milyar dolardan artý 30 milyar dolara yükselerek swap hariç 90 milyar dolarlýk bir iyileþme göstermiþ oldu. Bu durum karþýsýnda ihracatýn ithalatý karþýlama oraný geçen yýl yüzde 68 iken bu yýl yüzde 76,3'e yükseldi. Bunlar olumlu ilerlemeler dýþ ticaret cephesinde."
- "BAKANLIK VE HÜKÜMET OLARAK YEÞÝL EKONOMÝYE UYUM KONUSUNDA ÇOK ÖNEMLÝ BÝR PROGRAM UYGULUYORUZ"
Ticaret Bakaný Bolat, 2023'te dünyada 573 milyar dolarlýk hazýr giyim ihracatý olduðuna deðinerek, "Yaklaþýk 286 milyar dolar da tekstil ihracatý var. Birinci sýrada Çin var. Özellikle hazýr giyim sektöründe 2-2,5 milyar dolarlýk 2022'ye kýyasla bir eksilme söz konusu bunun en önemli sebeplerinin baþýnda pandeminin bitmesiyle, karantinalarýn azalmasýyla beraber geliþmiþ ülke batýlý pazarlarda müthiþ talep patlamasý doyuma ulaþtý. Ekonomik durgunluk ve yüksek enflasyon süreciyle de beraber orada talepte ciddi bir durgunluk var. Bir de tekstilde özellikle konfeksiyonda yeþil ekonomiye uyum çabalarý daha çok etkili oluyor. Bu durum nihai yeni ürünlerin talebini azalttý, hem de pazarda üretimde satýþta rekabeti zorlaþtýrarak uyum sancýlarýný beraberinde getirdi." diye konuþtu.
Bakanlýk ve hükümet olarak yeþil ekonomiye uyum konusunda çok önemli bir program uyguladýklarýndan bahseden Bolat, "Tekstil, giyim sektörüne de bu konuda yardýmcý oluyoruz. Yeþil ekonomiye, ticarete uyum adý altýnda responsible (sorumluluk) adý altýnda ihracat destek programý baþlattýk. Firma baþýna yeþil ekonomiye uyum programý baþlatanlara 10 milyon lira hibe desteði programý baþlattýk. Bu konuda yeþil ekonomiye uyum çalýþmalarýnda yol alan firmalara Eximbank kredileri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlýðý TÜBÝTAK kredileriyle avantajlý þartlarda kredi imkanlarý da sunacaðýz." ifadelerini kullandý.
Türkiye'nin tekstilde ve giyimde en büyük dýþ ticaret ortaðýnýn Almanya olduðunu kaydeden Bolat, tekstil ve giyimde de birinci pazarýn Almanya olduðunu hatýrlattý. Almanya'nýn ithalatýndaki düþüþün 2022'ye kýyasla kümülatif yüzde 25 düþtüðünü belirten Bolat, þunlarý kaydetti:
"Ýnsanoðlunun gýda, giyim ve barýnma bu konular insanoðlu var olduðu müddetçe kýyamete kadar devam edecek. O yüzden tekstil sektörüyle alakalý kýyamet senaryolarý yazanlara itibar etmeyin. Konkordato konusunu çok yakýn takip ediyoruz. Adalet Bakanýmýz geçen hafta resmi verileri de açýkladý. Konkordato müracaatlarý artmýþ olabilir ama mahkemelerin konkordato kararý aldýðý sayý 44. Hükümet ve Ticaret Bakanlýðý olarak ihracatçýlara bakanlýðýn bütçesinin yüzde 60'ýný tahsis ediyoruz. 21 milyar lira bütçemiz vardý mal ve hizmet ihracatý için. Talepler çok, bu bütçe aþýlabilecek uðraþýyoruz daha fazla kaynak bulmak için."
Eximbank ve ticari bankalarda ihracat reeskont kredisinin günlük limitinin 10 kat artýrýlarak 3 milyar liraya çýkarýldýðýný söyleyen Bolat, "Önümüzdeki hafta inþallah yeni bir müjde bekliyoruz, Hazine ve Maliye Bakanlýðýmýz ve Merkez Bankamýzla birlikte çalýþýyoruz. Bunlarýn maliyeti þu anda yüzde 25,93 düþürmek için de çabalarýmýz var. Artacak reeskont kredi limiti de inþallah önceliði tekstil, giyim, deri, ayakkabý, mobilya gibi istihdam yoðun sektörleri öncelikli kýlacaðýz." diye konuþtu.
Verilen destekleri anlatan Bolat, "Dünya çapýnda fuar olma yolunda ilerleyen ÝFCO ve Texhibition fuarlarýný prestijli fuar ilan etme konusunda da çalýþmalarýmýz yakýnda nihayete erecek ve o fuarlarda da destek limitimiz yüzde 70'e yükselecek. Böylece dünya çapýnda olan fuarlar olarak katýlýmlar ve ziyaretçiler de artacak." ifadelerini kullandý.
Bolat, sözlerine þöyle devam etti:
"Hep birlikte Türkiyemizi daha iyi yarýnlara taþýyacaðýz. Türkiye Yüzyýlýný Ticaretin Yüzyýlý yapacaðýz ve küresel ticaretteki payýmýzý hem mal hem hizmetler ihracatýnda artýrmaya devam edeceðiz. Dikensiz gül bahçesinde çalýþmýyoruz, þöyle etrafýnýza bir bakýn nasýl bir coðrafyada ve ateþ çemberi içinde geminizi saðlam bir þekilde derin sularda yüzdürüp sað salim limanlara ulaþtýrma gayreti içindeyiz."
Açýlýþ konuþmalarýnýn ardýndan ödüller verilerek, toplu fotoðraf çekimi yapýldý.