Bakan Iþýkhan, TRT Haber canlý yayýnýnda gündeme iliþkin açýklamalarda bulundu, sorularý cevapladý.
TÜÝK'in açýkladýðý iþsizlik rakamlarýna iliþkin bir soru üzerine Iþýkhan, iþsizliðin azaltýlmasý ve iþ gücü piyasasýnda arz ve talebin eþleþtirilmesi sürecinde Bakanlýk olarak bütüncül politikalar uyguladýklarýný söyledi.
Ýstihdam ve iþ gücüne katýlým oranlarýnýn her geçen gün arttýðýna dikkati çeken Iþýkhan, "16 aydýr iþsizlik oranýmýz tek haneli seviyelerde. Dün açýklanan TÜÝK verilerinde iþsizlik oraný aðustos ayýnda önceki aya göre 0,3 puan azalýþla yüzde 8,5 olarak gerçekleþti. Ýþsiz sayýsý da 89 bin kiþi azalarak 3 milyon 55 bin kiþiye gerilemiþ oldu." ifadesini kullandý.
Kadýnlarýn iç gücüne katýlým oranýnda da 1 puan artýþ saðladýklarýný saðlayarak yüzde 37,3 seviyesine ulaþtýklarýný belirten Iþýkhan, "Geliþmiþ ülkelerde iþ gücü arzýnda sýkýntýlar yaþanýrken bizde istihdam oranýmýzýn artmasý, iþ gücüne katýlým oranlarýmýzýn sürekli yükselen bir seyir halinde artmasýný, uyguladýðýmýz ekonomik politikalarýmýzýn sonucu olarak deðerlendiriyoruz." açýklamasýný yaptý.
Hedeflerinin kadýn istihdamýný arttýrmak olduðunu vurgulayan Bakan Iþýkhan, þöyle konuþtu:
"Þimdi erkek istihdamýnda bir sorunumuz yok, yüzde 70'lerin üstünde erkeklerin iþ gücüne katýlýmý söz konusu ancak kadýnlarda arzu ettiðimiz noktada deðiliz. Bu yüzden uyguladýðýmýz politikalarla hedef grubumuzda kadýnlarý aldýk. Ve kadýnlarý özellikle ülkemizin kalkýnmasýnda ve sürdürülebilir büyüme sürecinde de Bakanlýk olarak kadýn istihdamýna ayrý bir önem veriyoruz. Nasýl veriyoruz? Uyguladýðýmýz politikalarla? Kadýnlarýn çalýþma hayatýna daha aktif katýlýmýný saðlamak amacýyla ve kayýtlý kadýn istihdamýný artýrmak amacýyla 'iþ pozitif' adý altýnda bir programý hayata geçirdik. Bu programla birlikte aslýnda hem iþ gücünde, kadýn iþ gücünde ve istihdamda çok önemli hedefler planlamaktayýz. Bu hedeflerimiz doðrultusunda inþallah 3 yýllýk süreçte istihdam oranýmýzý 34 milyon kiþiye ulaþtýrmayý hedefliyoruz. Ayný zamanda iþ gücüne katýlým oranlarýnda da belli oranlarda artýþ bekliyoruz. Ama esas hedefimiz iþsizlik oranýmýzýn özellikle 2025 yýllarýnda tek haneli seviyeye getirerek bunu sürdürülebilir hale getirmeyi hedefliyoruz. Bunun yanýnda iþ pozitif kapsamýnda önemli bir rakama ulaþtýk. Þubat ayýndan bu yana 600 bine yakýn kadýn iþ piyasasýna girmiþ durumda."
Kadýn istihdamýný artýrmak amacýyla meslek eðitim kurslarý ve iþ baþý eðitim programlarý geliþtirdiklerini de aktaran Iþýkhan, bu çerçevede mesleki eðitim kurslarýnda herhangi bir mesleði olmayan ya da mesleði olup bunu geliþtirmek isteyen kadýnlarýn mesleki kurslar aracýlýðýyla becerilerin geliþtirmesine destek verdiklerini söyledi.
Burada da istihdama çok önemli katkýlarda bulunduklarýný bildiren Iþýkhan, "Örneðin ocak-aðustos ayýnda 26 bine yakýn kadýn bu iþbaþý eðitim programlarýndan faydalanmýþ ve bu süreçte de istihdama girme noktasýnda destek verdiðimiz bir grup olmuþtur." dedi.
Bu hafta Uluslararasý Ýþ Gücü Genel Müdürlüðünün uhdesinde yürütülen bir çalýþmanýn neticelendiðini ve çalýþma izni kriterlerinin güncellendiðini hatýrlatan Bakan Iþýkhan, "Yakýn zamanda yayýnlanan ve yayýnlanacak olan bir kriter güncellemesi söz konusu. Özellikle bu çalýþmamýzda hem ülkemize çalýþan yabancýlarý hem de çalýþmak için ülkemize gelen yabancýlarý kapsayan bir ve onlarý ilgilendiren, çalýþma iznini deðerlendiren kriterleri masaya yatýrdýk." bilgisini paylaþtý.
Bakan Iþýkhan, þöyle devam etti:
"Yönetmeliðin daha da esnek hale getirilmesi, daha kolay uygulanabilir noktaya getirilebilmesi açýsýndan da bizim için çok önemli baþlangýç oldu. Çünkü, Türkiye'de çalýþma hayatý buluþmalarýnda iþverenlerimizin en önemli sýkýntýlarý arasýnda bu konu yer almaktaydý. Tabii bu yönetmelik deðiþikliðinde özellikle istihdam, ücret ve mali yeterlilik gibi 3 boyutta güncellemeler ve reform çalýþmalarýna girdik. Yabancýlarýn kayýtlý çalýþmalarýnýn arttýrýlmasý amacýyla, çalýþma iliþkilerine iliþkin bir reform taslaðý hazýrladýk. Örneðin mevcut durumda ülkemizde çalýþan her bir yabancý için 5 Türk vatandaþý istihdamý þartý söz konusuydu. Bunu daha kolaylaþtýrýcý hale getirdik. Yani artýk bu koþullarý daha da esnek hale getirdik. Çünkü üretimde bulunsun insanlar. Bu yönde de çalýþmalarýmýzý devam ettiriyoruz. Bu revizyon aracýlýðýyla özellikle biliþim, turizm, saðlýk, saðlýk turizmi, evde bakým, ev hizmetleri gibi ve ileri teknoloji gerektiren alanlarda ve sektörlerde bu yabancýlarýn çalýþma izinlerinin kolaylaþtýrýlmasýný saðlýyoruz. Çünkü bunun yanýnda özellikle kamu kurumlarýnda çalýþan çok nitelikli ve stratejik projelerde görev yapan yabancý yatýrýmcýlar ve giriþimciler ve çalýþanlar da söz konusu. Bu ihtiyacý karþýlamak amacýyla da böyle bir deðiþiklik gerçekleþtirdik."
Önceliklerinin yerli iþ gücü olduðunun altýný çizen Bakan Iþýkhan, þunlarý dile getirdi:
"Bizim uluslararasý iþ gücü politikamýzýn temelinde, özellikle iþ gücü ihtiyacýmýzý öncelikle yerli iþ gücümüzden karþýlanmasýný hedefliyoruz. Yani vatandaþlarýmýzdan karþýlanmasýný arzu ediyoruz. Ancak sizler de sýk sýk gündem yapýyorsunuz. Ýþte iþverenlerimiz, sektör temsilcileri çalýþacak personel bulamamaktan yakýnýyor. Tarýmda, sanayide, imalat sektöründe bu çok önemli bir eksiklik. Ama biz bir anda istihdamý artýrýrken, bir anda iþ gücüne katýlýmý artýrýrken çalýþacak insan bulamadýðýmýz takdirde sektör ciddi anlamda sýkýntýlarla karþý karþýya kalýyor. Çok önemli projeleri hayata geçirdik."
Sanayi ve Teknoloji Bakanlýðýyla bir ay önce "Türkiye Tech Visa" programýný hayata geçirdiklerini anýmsatan Iþýkhan, "Bu programla birlikte yeni giriþimleri ve yeni yetenekleri ülkemize kazandýrýyoruz. Ancak bununla da yetinmiyoruz. Bu yeteneklerden yerli iþ gücümüzün faydalanmasýna yönelik eðitimlerle ve diðer çalýþma alanlarýmýzla inovasyon ekosistemimizi destekliyoruz. Çünkü yabancý iþ gücü geliyor, giriþimci geliyor ama bunun yanýnda yatýrýmlarda bulunurken bizim ekosistemimiz, inovasyon ekosistemimizi güçlendiriyoruz. Onlardan faydalanýyoruz." diye konuþtu.
Uluslararasý Ýþgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliði'nin de yakýnda gündeme geleceðini bildiren Iþýkhan, bu yönetmelik deðiþikliði ile amaçlarýnýn hali hazýrda Türkiye'de bulunan yabancýlarýn iþ gücü piyasasýna eriþimiyle ilgili olduðunu ifade etti.
Bakan Iþýkhan, "Hedefimiz burada yabancýlarýn kayýt dýþý çalýþmalarýný engellemek. Bu çerçevede biz burada özellikle geçici koruma saðlanan ve insani ikamet izni sahibi yabancýlarý çalýþma izni muafiyeti kapsamýna alýyoruz. Bunlarda herhangi bir çalýþma izni olmayacak rahatlýkla çalýþabilecekler." dedi.
Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakaný Vedat Iþýkhan, 2025'te uygulanacak yeni asgari ücretle ilgili açýklamalarda da bulundu.
Iþýkhan, "Asgari ücret süreci erken baþlamýþ oldu. Kamuoyunun gündemine getirmiþ olduk ama biz Sayýn Cumhurbaþkaný'mýzýn sýklýkla ifade ettiði gibi vatandaþlarýmýzýn hayat standartlarýný yükseltmeyi hedefleyen politikalar uyguluyoruz. Ve burada geçici refah saðlamak yerine refahý kalýcý kýlacak politikalarý ve stratejileri hayata aktarýyoruz." diye konuþtu.
Asgari ücretin çalýþanlarýn refah düzeyini belirleyen minimum ücreti ifade ettiðini hatýrlatan Bakan Iþýkhan, þunlarý kaydetti:
"Ancak asgari ücrette sizin de bildiðiniz gibi hükümet olarak tek baþýmýza karar verdiðimiz bir konu deðil. Asgari ücret tespit komisyonumuz toplanmakta. Þimdi aralýk ayýnýn baþýnda iþçi-iþveren temsilcileriyle biz süreci baþlatacaðýz. Asgari ücret tespit komisyonumuz iþçi temsilcilerinden, iþveren temsilcilerinden, hükümet temsilcilerinden oluþan bu komisyon bir araya gelecek. Bir araya geldiði zaman da özellikle ülkemizin ekonomik koþullarýný, makro düzeyde uygulanan politikalarý, enflasyon oranlarýný ve kapsamlý bir þekilde iþ gücünün taleplerini, ihtiyaçlarýný karþýlayacak oranýn ne olacaðý konusunda hep birlikte istiþarede bulunarak bizim gündemimize getiriyorlar. Biz de hükümet olarak süreci adil þeffaf bir þekilde yönetiyoruz. En son kararý dediðim gibi Asgari Ücret Tespit Komisyonu bize belirledikten sonra maksimum faydada tüm taraflarýn iþçimizin, iþverenimizin de maksimum faydayý elde edecek noktada asgari ücreti tespit etmeyi hedefliyoruz."
Iþýkhan, 2002'de iktidara geldiklerinden bu yana da asgari ücreti reel olarak 4 katýna, nominal olarak da 90 katýna çýkardýklarýný anýmsatarak, þu deðerlendirmede bulundu:
"Ayný zamanda biliyorsunuz asgari ücretle ilgili destek veriyoruz. Onu da 700 liraya çýkardýk. Bu rakam da çok önemli. Aralýk ayý baþýnda tüm sosyal paydaþlarýmýzla bir araya gelerek, sendikalarýmýzla, iþçi iþveren sendikalarýmýzla bir araya gelerek, vatandaþýmýzý enflasyona ezdirmeme ilkesi bizim için önemli, bunun yanýnda hayat seviyelerinin yükseltilmesi ve korunmasý noktasýnda da bir asgari ücret elbette belirlenecektir.
Daha süreç baþlamadan aralýk ayýnda yine esnafta, bazý marketlerde fiyatlarýn, etiketlerin deðiþtirilebileceði konularýný sýk sýk siz haber yapýyorsunuz. Bu konuda özellikle istirham ediyorum. Asgari ücreti biz satýn alma gücünü geliþtirmek için veriyoruz. Orada gerçekleþen fiyat artýþlarý da hem piyasayý hem de vatandaþlarýmýzýn satýn alma gücünü olumsuz yönde etkileyebilecektir. Bu yollara gidilmemesini de özellikle vatandaþlarýmýzdan rica ediyoruz. Zaten bu konuda Ticaret Bakanlýðýmýz gerekli tasarruflarda bulunabilir. Bizim hedefimiz maksimum faydayý elde etmek. Ýþçi- iþveren kesimi tarafýndan belirlenecek olan bu asgari ücreti de inþallah aralýk ayýnda süreci baþlatacaðýz ve sonunda da kamuoyuyla paylaþýp 2025 yýlýnda geçerli olacak asgari ücreti de kamuoyuyla paylaþmýþ olacaðýz."