Bor hamlesi ses getirecek! Türkiye'yi farklý bir lige taþýyacak

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakaný Alparslan Bayraktar, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlýðýnýn 2025 yýlý bütçesi üzerindeki görüþmelerde milletvekillerinin soru ve eleþtirilerini yanýtladý.

Türkiye'nin enerji talebinin arttýðýný ve büyüyen bir ülke olduðunu dile getiren Bayraktar, "Son 20 yýlda hem doðal gazda hem elektrikte talep neredeyse 3 katýna çýktý. Yýllýk yaklaþýk yüzde 4,5'in üzerinde bir elektrik talebi artýþý var. Bizim öncelikli görevimiz bu artan talebi karþýlayabilmek. Arz güvenliði bizim birinci öncelikli noktamýz." diye konuþtu.

Bayraktar, Türkiye'nin 2022'de doðal gaza yaklaþýk 44,6 milyar dolar ödediðini belirterek, "2023'te bu rakam 23,5 milyar dolara geriledi. Petrol ve petrol ürünlerine 2022'de 40,4 milyar dolar ödedik. Bu kadar büyük bir ithalat kalemi sadece ekonomi özelinde deðil, ayný zamanda diðer bütün alanlarda da bizim üstesinden gelmemizi zorlaþtýran bir konu. Dolayýsýyla bütün stratejimizi aslýnda 2002'den beri Türkiye'nin enerjideki dýþa baðýmlýlýðýný düþürme üzerine kurgulamýþ durumdayýz." deðerlendirmelerinde bulundu.

Artan enerji talebi karþýlanýrken enerjide dýþa baðýmlýlýðýn mutlaka bitirilmesi gerektiðini kaydeden Bayraktar, "Üçüncü bir zorluk, hatta belki bunlarýn daha ilerisinde bir zorluk, 2053 net sýfýr emisyon hedefi, Cumhurbaþkanýmýzýn 2021'de Türkiye'yi Paris Ýklim Anlaþmasý'na taraf yaparak ortaya koyduðu Türkiye'nin iklim deðiþikliðiyle mücadele hedefleri. Bu, bildiðimiz bütün paradigmalarýn deðiþmesi anlamýna geliyor. Ulaþýmdan tarýma, tarýmdan binalara, enerjiden sanayiye bütün alanlarda çok köklü bir dönüþüme hazýr olmamýz gerekiyor." ifadesini kullandý.

Bayraktar, söz konusu deðiþikliklerin gerçekleþmesi için Türkiye'nin yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarýný azami düzeyde kullanmasý ve yapýlacak uygulamalarýn çevreyle uyumlu ve doða dostu olmasý gerektiðini söyledi.

- "TOPLAM ELEKTRÝK ÜRETÝMÝNÝN YÜZDE 2,5'ÝNÝ BU ÝKÝ SANTRALDEN KARÞILIYORUZ"

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakaný Bayraktar, Yeniköy ve Kemerköy Termik santrallerine iliþkin bir soruyu yanýtlarken, "Bu þirket yýlda 7,9 teravatsaat elektrik üretiyor. Türkiye'deki toplam elektrik üretiminin yüzde 2,5'ini bu iki santralden karþýlýyoruz. Bu enerjiyi doðal gazdan üretsek, ithal kaynaktan üretsek yaklaþýk 6 milyar metreküplük doðal gaz ithal etmemiz gerekiyor. Bir cari açýk kaynaðý daha oluþmuþ oluyor ve bunun yaklaþýk bedeli yýllýk 700 milyon dolar oluyor." diye konuþtu.

Yenilenebilir enerjiden üretilen elektriðin artýrýlmasýyla Türkiye'nin net sýfýr emisyon hedefine yaklaþacaðýný vurgulayan Bayraktar, "Türkiye bugün konutlarýnda kullandýðý elektriðin tamamýný sadece rüzgar ve güneþ enerjisinden üretir hale gelmiþ durumda." dedi.

Bakan Bayraktar, bazý þehirlerde yaþanan elektrik kesintilerine iliþkin soruyu yanýtlarken, Türkiye'nin mevcut kurulu gücünün, güçlü ve modern bir altyapýyla desteklenmesi gerektiðini söyledi. Ülkede 100 binin üzerinde insanýn, evlere, iþ yerlerine elektrik getirmek için çalýþtýðýný anlatan Bayraktar, yýlýn yüzde 98-99'unda elektrik tedariki olduðunu ancak bir saat elektrik olmadýðýnda gelen þikayetleri, emekçilere haksýzlýk olarak deðerlendirdiðini belirtti.

Bayraktar, nükleer enerjinin Türkiye'nin 70 yýllýk rüyasý olduðunu ifade ederek, 2010'da Rusya Federasyonu ile yapýlan anlaþma çerçevesinde nükleer faaliyetlere baþlanýldýðýný anýmsattý. Bayraktar, Türkiye'nin iklim hedeflerine ulaþabilmesi için nükleer enerjiye sahip olmasý gerektiðinin altýný çizdi.

"Nükleer Enerjiyi Üç Katýna Çýkarma Deklarasyonu"na imza atan 31 ülkenin, küresel ýsýnmayla mücadelede nükleer enerjinin þart olduðunu ifade ettiklerini anýmsatan Bayraktar, "Bizim Akkuyu ile Sinop'ta ve Trakya'da toplam 3 konvansiyonel büyük santrale, yaklaþýk 12 reaktöre ihtiyacýmýz var. Küçük modüler reaktörlere de ihtiyaç var. Bugün özellikle dünyada geliþen yapay zeka, büyük data gibi trendler büyük bir elektrik ihtiyacýný beraberinde getiriyor." dedi.

- "MAVÝ VATAN'DA BÝR DESTAN YAZILIYOR"

Bakan Bayraktar, Türkiye'nin yeþil hidrojeni, depolama ve karbon yakalama teknolojilerini enerji portföyüne katarak hýzla ilerlediðini kaydederek, bu çalýþmalarda önemli role sahip olan kritik mineraller ve nadir toprak elementleri üzerine yoðun faaliyetler yürütülmesi gerektiðini ifade etti.

Eskiþehir Beylikova'da bulunan bor rezervinin, Türkiye'yi farklý bir lige taþýyacak stratejik avantaj barýndýrdýðýna dikkati çeken Bayraktar, "Bu rezervi, bor karbür gibi katma deðerli ürüne deðiþtirerek deðer üretebileceðimize inanýyoruz. Bunun için de Balýkesir Bandýrma'da da bor karbür üretimimiz devam ediyor. Hem savunma sanayimiz için hem ülkemizde hem dýþarýda kullanýlmasý açýsýndan ihracat kabiliyeti açýsýndan çok daha katma deðerli bir ürüne inþallah geçmiþ olacaðýz." diye konuþtu.

Bakan Bayraktar, AK Parti döneminde Portekiz veya Avusturya'nýn toplam kurulu gücüne tekabül eden 83 bin megavatlýk yatýrýmýn özel sektör eliyle yapýldýðýný; bu kapsamda yenilenebilir enerji dýþýndaki sektörlere alým ve hazine garantisi verilmediðini dile getirdi.

Türkiye'nin son yýllarda temin ettiði sondaj gemilerinin maliyetine yönelik eleþtirileri yanýtlayan Bayraktar, "'Biz bunlarý kiralýk gemilerle yaparýz' filan dendi. Hatta bizim Mavi Vatan dediðimiz konuya birileri 'masal' diye yaklaþtý ama gördüðünüz gibi Mavi Vatan'da bir destan yazýlýyor." ifadesini kullandý.

Bayraktar, Akdeniz'deki sondaj faaliyetlerine iliþkin, Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyeti'nin Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklýðý'na verdiði ruhsat sahalarýnda 9 derin deniz sondajý yapýldýðýný ancak keþfin Karadeniz'deki Tuna-1 kuyusundan geldiðini anlattý.

- "ÝHTÝYACIMIZIN YÜZDE 15'ÝNÝ KARÞILAR VAZÝYETTEYÝZ"

Türkiye'nin farklý coðrafyalarda petrol ve doðal gaz aramalarýný sürdürmesi gerektiðine vurgu yapan Bayraktar, "Bugün biz Türkiye içinde günlük 8 milyon metreküp gaz üretimi yapýyoruz. Ama yurt dýþýndaki, Azerbaycan'daki varlýðýmýzla toplam 20 milyon metreküpün üzerinde üretim yapýyoruz. Ýhtiyacýmýzýn yüzde 15'ini karþýlar vaziyetteyiz. Dolayýsýyla bunu daha da artýrmamýz lazým." deðerlendirmesinde bulundu.

Bakan Bayraktar, petrolde Türkiye'nin günlük yurt içi ve dýþý üretiminin 150 bin varil, günlük tüketiminin 1 milyon varil civarýnda olduðunu anlatarak, Gabar'daki aramalarý hýzlandýracaklarýný kaydetti. Bayraktar, Somali, Irak ve çeþitli coðrafyalardaki aramalarý daha güçlü hale getirmeleri gerektiðini söyledi.

Enerji fiyatlarýna deðinen Bayraktar, elektrik mesken fiyatýnda Türkiye'nin Avrupa'nýn en ucuz elektriðini kullandýðýný, doðal gaz fiyatýnda ise Belarus'tan sonra Avrupa'da 2'nci sýrada olduðunu anlattý.

Ne kadar petrol ve doðal gaz ithalatýnýn önlendiðine yönelik soru üzerine Bayraktar, yurt içi ve yurt dýþý petrol üretiminin parasal karþýlýðýnýn 3,4 milyar dolar, Türkiye'nin kendi doðal gazýnýn ise 2,1 milyar dolara ulaþtýðýný; toplamda doðal gaz ve petrolde faturanýn 5,5 milyar dolar aþaðýya çekildiðini bildirdi.

Bayraktar, BOTAÞ'ýn Gazprom'a borcu olduðu iddialarýna yönelik, "BOTAÞ'ýn tedarikçi firmalarla anlaþmalarý kapsamýnda gecikmiþ herhangi bir borcu bulunmamaktadýr. BOTAÞ'ýn kimseye günü geçmiþ, ertelenen bir borcu yoktur. BOTAÞ'ý herhangi bir þekilde özelleþtirmeyi düþünmüyoruz. Çok güçlü bir BOTAÞ'ýmýz var." açýklamalarýnda bulundu.

Yüksek elektrik tüketimi dolayýsýyla sübvansiyon kapsamýndan çýkarýlmasý planlanan yaklaþýk 1,2 milyon hanenin, toplam elektriðin yüzde 17'sini tükettiðine iþaret eden Bayraktar, "Bu 1,2 milyon haneye elektriðin gerçek fiyatýný yansýttýðýmýzda yaklaþýk 50 milyar lira, yani 1,5 milyar dolarlýk Hazine desteði azalmýþ olacak." deðerlendirmesinde bulundu.

Bakan Bayraktar, elektrikte uygulanan tarifenin doðal gaz için de geliþtirilmesinin planlandýðýný aktardý.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðýnýn yaný sýra Enerji Piyasasý Düzenleme Kurumu, Nükleer Düzenleme Kurumu, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüðü, Maden ve Petrol Ýþleri Genel Müdürlüðü, Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araþtýrma Kurumunun 2025 yýlý bütçeleri kabul edildi.

"Türkiye, yenilenebilir enerjide dünyanýn en önde gelen ülkelerinden bir tanesi"

Türkiye'yi bypass etme hezeyaný! Stratejik hamleler Batý'yý rahatsýz etti

Elektrikte yeni dönem baþlýyor