Borsa Ýstanbul'da, endekslerden yarýn iki sýfýr atýlmasý ile tarihi günlerden biri yaþanacak

Borsa Ýstanbul'un 2018'den bu yana zaman zaman gündemini meþgul eden endekslerden sýfýr atýlmasý uygulamasý, yarýn yapýlacak sistem güncellemesi ile hayata geçecek.

BIST 100 endeksi baþta olmak üzere Borsa Ýstanbul tarafýndan hesaplanan 123 fiyat ve getiri endeksinden iki sýfýr atýlmasý ve Vadeli Ýþlem ve Opsiyon Piyasasý'nda (VÝOP) endeks vadeli iþlem ve opsiyon sözleþmeleri esaslarýnda deðiþiklik yapýlmasýný içeren yeni BISTECH güncellemesi, yarýn devreye alýnacak.

Hazýrlýklarý ve testleri tamamlanan güncelleme, 23 yýl aradan sonra Borsa Ýstanbul'da fiyat ve getiri endekslerinden sýfýr atýlmasýný ve VÝOP'taki bazý deðiþiklikleri içeriyor.

Endekslerden iki sýfýr atýlmasýyla endeks deðerinin virgülden sonra iki hane gösterilmesine devam edilirken, uygulama tarihi itibarýyla ilgili endekslerin bölen deðerleri 100 ile çarpýlarak endeks deðerlerinin iki sýfýr atýlmýþ olarak hesaplanmasý saðlanacak.

Geçiþ tarihinden önce hesaplanmýþ endeks deðerleri ise 100'e bölünmek suretiyle endekslerin baþlangýç tarihlerindeki deðerleri ve tarihsel endeks deðerleri güncellenecek.

- VÝOP'ta sözleþme büyüklükleri 100'den 10'a düþecek

VÝOP'ta ise endeks vadeli iþlem sözleþmeleri büyüklüðü 100'den 10'a düþürülürken, fiyat adýmý 0,025 ten 0,25'e çýkarýlacak ve fiyat kotasyonu 10 ile çarpýlmýþ deðerler üzerinden yapýlacak.

VÝOP'ta yeni kullaným fiyatlarýný içerecek sözleþme kodlarý deðiþtirilecek ve geçiþ öncesindeki pozisyonlar öz sermaye uyarlamasý fonksiyonu ile yeni sözleþmelere taþýnacak.

Endekslere dayalý vadeli iþlem ve opsiyon sözleþmelerinde açýk bulunan iptale kadar geçerli ve tarihli emirler ile aktive edilmemiþ þarta baðlý emirler ise iptal edilecek.

- 23 yýl sonra yeniden

1986 yýlýnda Ýstanbul Menkul Kýymetler Borsasý (ÝMKB) adýyla faaliyete baþlayan borsada, ilk olarak 1997'de endekslerden iki sýfýr atýlmýþtý.

Borsa Ýstanbul'un tarihi öneme sahip geliþmelerine bakýldýðýnda, 34 yýllýk dönem içinde, özellikle 2015'ten itibaren teknolojik atýlýmlar, altyapý yatýrýmlarý ve geliþen ürün yelpazesi ile yatýrýmcý sayýsý ve tabanýnda da geniþleme saðlandý.

1986'da yatýrýmcýlar ile buluþan ÝMKB'de, 1993 yýlýnda bilgisayarlý alým-satým sistemine geçildi.

1997'de, o zamanki adýyla ÝMKB 100 endeksinin 103.500 seviyelerindeyken yapýlan güncellemeyle endeksten iki sýfýr atýldý ve endeks 1.035 oldu.

2012'de VÝOP'un kurulmasý sonrasý, deðiþen Sermaye Piyasasý Kanunu ile 2013'te ÝMKB, Vadeli Ýþlemler Opsiyon Borsasý ve Ýstanbul Altýn Borsasý, "Borsa Ýstanbul" markasý altýnda birleþti.

2015'te Borsa Ýstanbul ve Nasdaq arasýnda yapýlan iþ birliði sonucu geliþtirilen ve "BISTECH" olarak adlandýrýlan Teknoloji ile Dönüþüm Programý'nýn ilk aþamasý devreye alýndý.

Bu yýlýn ocak ayýnda ise yine tarihi bir kararla VÝOP'ta akþam seansý uygulamasýna baþlandý.

- Endeks sadeleþiyor, etkisi psikolojik

Analistler, BIST 100 endeksinin 100.000 seviyelerinin üzerinde bulunmasýnýn, hem kullaným zorluðuna hem de psikolojik olarak "pahalý" algýsýna neden olduðunu belirterek, atýlan bu adýmýn öncelikle sadeleþmeyi saðlayacaðýný söyledi.

Endeksten sýfýr atýlmasýnýn teoride bir anlam ifade etmediðini, sadece hesaplanan endekslerin 100'e bölünerek yayýmlanacaðýný aktaran analistler, psikolojik etkisinin ise uzun bir süre pozitif anlamda destekleyici olmasýnýn beklendiðini kaydetti.

Analistler, dünya geneline bakýldýðýnda, endekslerin büyük kýsmýnýn 1.000 ila 5.000 arasýnda olduðuna dikkati çekerek, 1997'de endeksten iki sýfýr atýlmasý ile pay piyasalarýnda çok güçlü bir ralli yaþandýðýný ve yýlýn sonunda, endeksin bir önceki yýl kapanýþýna göre yüzde 254 deðer kazandýðýný anýmsattý.

1997 yýlýndaki borsa ile þimdiki borsanýn karþýlaþtýrýlmasýnýn doðru sonuçlar vermeyebileceðini ifade eden analistler, son dönemde pay piyasalarýna katýlan yüz binlerce yeni yatýrýmcýnýn olasý riskler konusunda bilgilenerek bu yatýrýmcýlarýn alým ve satým kararlarýný uzun vadeli perspektife göre vermesini tavsiye ettiklerini aktardý.