Türkiye ekonomisinin bu yýlýn ilk iki çeyreðinde yüzde 5'in üzerinde büyüme kaydetmesi, uluslararasý kurum ve kuruluþlarýn, tahminlerinde revizyona gitmesini gündeme getirdi.
Türkiye Ýstatistik Kurumu (TÜÝK) verilerine göre, Gayrisafi Yurt içi Hasýla (GSYH), zincirlenmiþ hacim endeksi olarak bu yýlýn ilk çeyreðinde geçen yýlýn ayný dönemine kýyasla yüzde 5,2 arttý. Söz konusu verideki artýþ, 2'nci çeyrekte ise bir önceki yýlýn ayný dönemine göre yüzde 5,1 oldu.
Yýlýn ilk iki çeyreðinde GSYH artýþýnýn yüzde 5'in üzerinde olmasýna karþýn önde gelen uluslararasý kurum ve kuruluþlarýn Türkiye'ye iliþkin büyüme öngörülerinin bu rakamdan uzak olmasý ile revizyon beklentileri gündemin odak noktasýna yerleþti.
Verilerin açýklanmasýnýn hemen ardýndan yatýrýmcýlarýn yakýndan takip ettiði bazý uluslararasý finansal kuruluþlar da Türkiye'nin büyüme tahminlerini yukarý yönlü revize etmek durumunda kaldý. Türkiye'nin bu yýla iliþkin büyüme tahminini Japon finans kuruluþu Nomura yüzde 4,2'den yüzde 5,5'e, Amerikalý yatýrým bankasý JP Morgan da yüzde 4,6'dan yüzde 5,3'e yükseltti. ABD'li uluslararasý finansal hizmetler ve yatýrým bankacýlýðý kuruluþu Morgan Stanley ise daha önce yüzde 3,3 olarak öngördüðü Türkiye'nin 2017 büyüme öngörüsünü yüzde 4,3'e revize etti.
Söz konusu revizyonlar sonrasý, ülke ekonomilerine yönelik çizdikleri projeksiyonlarla finans alanýnda yakýndan takip edilen Uluslararasý Para Fonu (IMF), Ekonomik Ýþbirliði ve Kalkýnma Örgütü (OECD), Dünya Bankasý, Avrupa Ýmar ve Kalkýnma Bankasý (EBRD), Fitch ve Moody's gibi kurum ve kuruluþlarýn büyüme tahminlerini güncellemesine iliþkin beklentiler de arttý.
Mevcutta, Türkiye'ye iliþkin 2017 büyüme beklentisi IMF'nin yüzde 2,5, OECD'nin yüzde 3,4 ve EBRD'nin yüzde 2,6 seviyesinde bulunuyor.
Öte yandan Dünya Bankasý, Küresel Ekonomik Beklentiler raporunun Haziran 2017 sayýsýnda Türkiye'nin 2017 yýlý büyüme öngörüsünü yüzde 3'ten yüzde 3,5'e revize etmiþti. AB Komisyonu da söz konusu veriye iliþkin daha önce yüzde 2,8 olarak duyurduðu beklentisini haziran ayýnda yüzde 3'e yükseltmiþti. Uluslararasý kredi derecelendirme kuruluþlarýndan Moody's, Türkiye'nin bu yýla iliþkin büyüme tahminini 30 Aðustos'ta yüzde 2,6'dan yüzde 3,7'ye yükseltmiþti.
Fitch ise yüzde 4,7 ile Türkiye'nin büyümesine iliþkin en iyimser tahmine sahip kuruluþlar arasýnda yer alýyor.
"Tahminlerin yüzde 5 ve üzeri seviyelere çýkarýlmasý gerekir"
Ziraat Bankasý Ekonomisti Bora Tamer Yýlmaz, konuya iliþkin AA muhabirine yaptýðý açýklamada, 2017'nin ilk iki çeyreðinde yüzde 5'in üzerinde gelen büyüme verilerinin, kurum ve kuruluþlarýn tahminlerinde revizyonu gündeme getireceðini söyledi.
Yýlmaz, ilk iki çeyrek verileri açýklandýktan sonra yýl sonu rakamlarýnýn netleþmeye baþladýðýný ifade ederek, þunlarý kaydetti:
"Ýlk 3 çeyreðe iliþkin rakamlar toplandýktan sonra yaklaþýk olarak ekonominin nerede geliþeceði belli oluyor. Þu anda yüzde 6 civarý bir büyüme gözüküyor. Bu nedenle yüzde 3-4 seviyelerindeki tahminler çok düþük. Mutlaka yukarý yönlü revize edilecektir. Tahminlerin yüzde 5 ve üzeri seviyelere çýkarýlmasý gerekir. 3'üncü çeyreðin de sonuna yaklaþýyoruz ve iþlerin iyiye gittiðini görüyoruz. Açýklanan sanayi üretimi ve PMI verileri de aktivitenin iyiye gittiðini gösteriyor. Bu yýl büyümenin yüzde 6 civarý, belki biraz yukarýsýnda olacaðý þu anda belli. Bu nedenle de bu büyüme tahminlerini yýl sonuna doðru yukarý çekeceklerdir. Þu anda Orta Vadeli Plan'da (OVP) yüzde 4,4 seviyesinde bulunan büyüme tahmini de yüzde 5,5-6 aralýðýna doðru çekilebilir."
"2018'e dair projeksiyonlarda da belirli bir iyileþme göreceðiz"
Stratejist Cüneyt Paksoy da büyümenin son 3 çeyrektir yukarý yönlü hareket ettiðini, özellikle son iki çeyrekte yüzde 5'in üzerinde açýklanmasýný oldukça önemli ve pozitif bulduðunu söyledi.
Mal ve hizmet ihracatý ile takvim etkisinden arýndýrýlmýþ GSYH verilerindeki artýþýn da önemli olduðunu vurgulayan Paksoy, "Açýklanan rakamlar, önümüzdeki dönemde büyüme verilerinin en azýndan OVP hedefi olan 4,4 seviyesini aþarak yüzde 5'lerin üzerine yerleþecek þekilde gelebilmesine imkan tanýyor. Büyüme yüzde 4,5-5 bandýnýn üzerinde kalýcý oldukça, daha önce kendi beklenti ve raporlarýný revize eden önemli kurum ve kuruluþlarýn yeni bir revizyona daha gitmesi muhtemel. Önemli olan bundan sonraki süreçte büyüme rakamlarýnýn yüzde 5'in üzerinde sürdürülebilirliðini saðlamak. Bu anlamda da son dönemde hükümet ve ekonomi yönetimi tarafýndan sýk haber akýþý görüyoruz." þeklinde konuþtu.
Paksoy, büyümede trendin bu þekilde devam etmesinin fiyatlamalara da yansýyacaðýný belirterek, þunlarý kaydetti:
"Merkez Bankasý kendi manevra alaný içerisinde sýký para politikasýný belli bir dönem daha sürdürüp finansal istikrarý önemsedikçe, fiyat istikrarýna yönelik duruþunu devam ettirdikçe, hem yapýsal reform kararlýlýðý hem de yeni reform ve teþvik paketleri devrede tutuldukça büyümenin en azýndan yüzde 5 civarýnda ve üzerinde kalmasý ve yýlý da böyle bitirmesi mümkün gözüküyor. Bunun da hem kur hem orta ve uzun vadede enflasyon izin verdikçe faiz hem de borsa tarafýna yansýmasý olacaktýr. Yabancý yatýrýmcý algýsýnýn iyileþmesiyle de pozitif dönemin devamý mümkün kýlýnacak. Türkiye bir hikaye yazýyor. Bu hikayeye baðlý olarak yabancý yatýrýmcý da çekildikçe muhtemelen kurumlar kendi beklentilerini de revize edecektir. Önemli olan bundan sonra sürdürülebilirliði göstermek. Bunun ispatý büyümenin 2017'de yüzde 5 ve üzerinde kalmasý olacaktýr. Bu saðlandýkça 2018'e dair projeksiyonlarda da belirli bir iyileþme göreceðiz."