Bakan Bolat, Türkiye Ýhracatçýlar Meclisi (TÝM) Baþkaný Mustafa Gültepe ile Antalya'da düzenlediði basýn toplantýsýnda, ekim ayý dýþ ticaret rakamlarýný açýkladý.
Ekim ayýnda Cumhuriyet Bayramý'nýn iþ günü olan hafta arasýna, geçen sene ise hafta sonuna denk geldiðini anýmsatan Bolat, bu negatif takvim etkisine raðmen ihracatta artýþ yaþandýðýna dikkati çekti.
"Ekim ayýnda Cumhuriyet tarihimizin en yüksek ekim ayý ihracatý rekorunu kýrmýþ bulunuyoruz. Ýhracatýmýz geçen yýlýn ayný ayýna göre yüzde 3,6 artýþla 23 milyar 600 milyon dolarý aþmýþ bulunmaktadýr." diyen Bolat, þunlarý kaydetti:
"Geçtiðimiz yýl ekim ayý ihracatý 22,8 milyar dolar olarak gerçekleþmiþti. Yaklaþýk 800 milyon dolarýn üzerinde bir artýþý ihracatçýlarýmýz baþardý. Ekim ayýnda altýn ve enerji hariç ihracatýmýz, bir önceki yýlýn ayný ayýna göre yüzde 8,6 oranýnda artýþla 22,2 milyar dolar olarak gerçekleþmiþtir. Böylece ekim ayýnda aylýk bazda Cumhuriyet tarihimizin en yüksek altýn ve enerji hariç ihracat rekoru kýrýlmýþtýr. Böylece son 15 ayýn 10'unda ayýn Cumhuriyet tarihi rekorlarýný kýrdýk. 2024 yýlýnýn ilk 10 ayýnda mal ihracatýmýz 209,7 milyar dolardan 216,4 milyar dolara yükseldi. Böylece bu yýlýn 10 ayýnda 6,7 milyar dolar mal ihracatýmýzý artýrdýk."
TUSAÞ'taki terör saldýrýsýný lanetleyen Bolat, saldýrýda hayatýný kaybeden þehitlere Allah'tan rahmet, yaralýlara acil þifalar diledi.
TUSAÞ'ýn savunma sanayisinde çok önemli baþarýlar elde ettiðine iþaret eden Bolat, savunma ve havacýlýk sanayisinin 90 bini aþan istihdamý ve 12 milyar dolarlýk yýllýk üretimi,185 farklý ülkeye 5,5 milyar dolar ihracat gerçekleþtiren büyüklüðü ile Türkiye için çok önemli itibar ve saygýnlýk kazandýrdýðýný söyledi.
Bolat, bu yýl da savunma sanayisinde en az 6,5 milyar dolarlýk ihracat beklediklerini dile getirerek, 2002'de yüzde 20 düzeyinde olan yerlilik, kendine yeterlilik oranýnýn, 2023'te yüzde 80'in üzerine çýktýðýný aktardý.
Dýþ ticaret açýðýndaki düþüþün, makroekonomik istikrara ve ekonomik büyümeye pozitif katký verdiðinin altýný çizen Bolat, þunlarý kaydetti:
"Bu yýlýn ilk 8-9 ayýnda olduðu gibi, ekim ayýnda da dýþ ticaretimizdeki dengelenmenin devam ettiðini görmek bizleri memnun ediyor. Bu baþarý, küresel ekonomi ve Avrupa Birliði'ndeki büyük durgunluða raðmen baþarýlmýþtýr. Önümüzdeki süreçte Avrupa ve ABD'deki faiz indirimleri ile beraber ülkemiz ihraç ürünlerine olan talebin daha da artacaðýna inanýyoruz. Eylül-ekim ayýnda ihracatta baþlayan yükseliþ ivmesinin kasým-aralýk aylarýnda da devam edeceðini ümit ediyoruz. 2024 yýlý ikinci çeyreðinde yüzde 2,5'lik büyümenin 1,3 yüzde puaný net mal ve hizmet ihracatýndan gelmiþtir. Ekonomimizde güven endekslerinin giderek yükseldiðini görmekteyiz."
- "ÝTHALATTA AZALMA TRENDÝ DEVAM EDÝYOR"
Ekim ayýnda eylül ayýnda olduðu gibi altýn ve enerji ihracatýndaki aþaðý yönlü seyrin devam ettiðini belirten Bolat, kasýmdan sonra buradaki seyrin yeniden bu rakamlarýn yukarý yönlü olmasýný beklediklerini anlattý.
Bakan Bolat, ithalatta azalma trendinin devam ettiðine dikkati çekerek, þunlarý söyledi:
"Ekim ayý ithalatý yüzde 0,1 azalýþla 29 milyar 364 milyon dolar olarak gerçekleþti, 43 milyon dolarlýk bir gerileme var ama ihracatýmýz 800 milyon dolar artýnca aylýk dýþ ticaret açýðýmýzdaki azalma devam ediyor. 2024 Ekim ayýnda, dýþ ticaret açýðýmýz ise yýllýk bazda yüzde 13 azalýþ ile 5,7 milyar dolar olarak gerçekleþmiþtir. 2023 Ekim ayýnda 6,6 milyar dolarlýk dýþ ticaret açýðý kaydedilmiþti. Son 15 ayýn 12'sinde dýþ ticaret açýðýmýzýn azaldýðýný görüyoruz. 2024 Ekim'de, ihracatýn ithalatý karþýlama oranýnda 3 puanlýk bir artýþla yüzde 80,4'e yükselmiþ bulunuyoruz. 10 aylýk ithalatýmýz yüzde 7,2'lik azalýþla 282 milyar dolara geriledi."
Bolat sözlerine þöyle devam etti:
"Ýlk 10 ayda mal ithalatýnda yaklaþýk 22 milyar dolar tasarruf saðlamýþ bulunuyoruz. Dýþ ticaret açýðý, 2024 yýlý ilk 10 ayýnda yüzde 30,4 azalýþla 65,6 milyar dolar olarak kaydedilmiþtir. 2023 yýlýnýn ilk 10 ayýnda dýþ ticaret açýðý 94,3 milyar dolar idi. Hedefimiz bu açýðý 80 milyar dolatýn altýnda tutabilmek. Ýhracatýn ithalatý karþýlama oraný 8 puana yakýn artýþla yüzde 69'dan yüzde 76,7'ye yükseldi. 2024 yýlýnýn ekim ayýnda yýllýklandýrýlmýþ ihracatýmýz yüzde 3,1 artýþ ile 262,3 milyar dolar olmuþtur. Bu da Cumhuriyet tarihinin rekor rakamý konumundadýr."
- "YILLIKLANDIRILMIÞ ÝTHALATI 340 MÝLYAR DOLARA DÜÞÜRDÜK"
Bakan Bolat, yýllýklandýrýlmýþ ithalatta geçen yýl ekimde 367,2 milyar dolarlýk ithalat bulunduðunu anýmsatarak, þu an 340 milyar dolara düþtüðünü söyledi.
Ekim ayý itibarýyla son 12 ayda yýllýklandýrýlmýþ dýþ ticaret açýðýnýn, geçen yýlýn ayný ayýna göre 35,1 milyar dolar azalarak 77,7 milyar dolar olduðunu bildiren Bakan Bolat, 2024 yýlýnýn ekim ayýnda yýllýklandýrýlmýþ ihracatýn ithalatý karþýlama oranýnýn ise yüzde 77,2 olduðunu dile getirdi.
Bolat, "Bu rakamlar döviz ihtiyacýmýzýn azaldýðý anlamýna geliyor, döviz sorunun þu an için ortadan kalktýðýný gösteriyor. Merkez Bankamýzýn brüt ve net rezervlerinin hýzla arttýðýný biliyoruz. Dün gece Standard & Poor's (S&P), Türkiye'nin kredi notunu yükseltti, son 1 yýl içinde yaklaþýk bütün kredi derecelendirme kuruluþlarýndan 2'þer defa not artýþý saðlanmýþ oldu. Ýnþallah 2 ay sonra buluþtuðumuzda, 2024 yýlý mal ve hizmet ihracat rakamlarý ile alakalý olarak olumlu ve güzel tablolarý paylaþmýþ olacaðýz." ifadelerini kullandý.
- "EKÝM AYI ÝTÝBARIYLA HÝZMETLER ÝHRACATIMIZIN SON 12 AYININ 112,5 MÝLYAR DOLARA ÇIKACAÐINI TAHMÝN EDÝYORUZ"
Hizmetler ticaretinin de parlayan bir sektör olduðuna dikkati çeken Bolat, geçen yýlýn 106 milyar hizmet ihracatý ile kapandýðýný anýmsattý.
Bolat, "Bu yýl için 110 milyar dolarlýk bir hizmet ihracatý hedefi belirlemiþtik, bu rakamýn ekim ayý ödemeler dengesi tablosu açýklandýðýnda 97 milyar dolar ilk 10 ayda hizmet ihracatý bekliyoruz. Geçen yýl 56 milyar dolar fazla veren hizmetler dýþ ticaretinde ekim ayý itibarýyla hizmetler ihracatýmýzýn son 12 ayýnýn 112,5 milyar dolara çýkacaðýný tahmin ediyoruz. Orada da hedefimizi aþacaðýz." diye konuþtu.
Dýþ ticarette cari iþlemler açýðýnýn azaldýðýný hatýrlatan Bolat, þu deðerlendirmelerde bulundu:
"Bununla sevinmek yerine, 'Tüketim mallarý ithalatý artýyor.' deniyor. Bakýyoruz orada, altýn ihracatý yapmak isteyenlerin, bir kýsým mücevher þeklinde yarý mamul getirme yoluyla bir rakamda artýþ olduðunu görüyoruz. Bunu tüketim mallarý ithalatý artýyor þeklinde söyleyerek hepimizin baþarýsýný gölgelemeye çalýþmak beyhude. Bunun yanýnda 'ekonomi yavaþladý da bunlar oldu' deniyor ama ekonomi yavaþladý ama bir dengeleme, ayarlama süreci yaþanýyor. Dýþ ticaret açýðý azaldý mý, döviz dengelendi, kur patlamasý yok, Merkez Bankasýnýn kasasý dolu. Bunlarla sevinmek varken hep olumsuzluk arayanlara bunlarý söylüyorum."
"Mesela cari iþlemler açýðý sorun olmaktan çýktý. 2024 yýlý ocak-aðustos döneminde ise bir önceki yýlýn ayný dönemine kýyasla yüzde 75,2 azalýþla 9,7 milyar dolar olarak kaydedildi." yorumunu yapan Bolat, " Yýllýklandýrýlmýþ bazda cari iþlemler açýðýndaki iyileþmenin 2024 genelinde devam etmesini bekliyoruz. 2024 yýlý ekim ayýnda yýllýklandýrýlmýþ cari iþlemler açýðýnýn 9-10 milyar dolar aralýðýna kadar gerilemesini tahmin ediyoruz." ifadelerini kullandý.
Ticaret Bakaný Ömer Bolat, AB'ye ocak-ekim döneminde 90,2 milyar ihracat yapýldýðýna dikkati çekerek, "Balkan ülkelerine 22 milyar dolar ihracatýmýz var. Bu yýl Bulgaristan'a ihracatýmýzda önemli bir artýþ var. Ocak- Ekim döneminde en fazla ihracat yaptýðýmýz ilk beþ ülke ise sýrasýyla Almanya, ABD, Birleþik Krallýk, Irak ve Ýtalya olmuþtur. Ýngiltere'ye ihracatýmýza 2,3 milyar dolar artýþ var, Suudi Arabistan'a ihracatýmýz hýzla artýyor." deðerlendirmesini yaptý.
Bolat sözlerini þöyle tamamladý:
"Azalýþlarda birinci sýrada Ýsrail var. Ýlk dört ayýn verileri ile yüzde 67 azalýþ gözüküyor ama 2 Mayýs'tan bu yana Ýsrail'le bir dolarlýk ticaret yapýlmadý. Ama Filistin tarafý ile Filistin devletine yönelik olarak, Filistin Milli Ekonomi Bakanlýðýnýn resmi olarak talep ettiði ürünlerde, ihracat iznini, varýþ yeri Filistin, alýcýsý Filistinliler olmak kaydýyla, Filistin Milli Ekonomi Bakanlýðýnýn kontrolünde veriyoruz. Filistin'de yaþayan 6 milyon insanýn, 7 Ekim'den önce ithalatýnýn yüzde 25'ini Türkiye'den yaptýðýný düþündüðümüzde Filistin devletinin ekonomik, ticari taleplerine sessiz kalmýyoruz. Filistin'e dünyada en fazla yardým eden ve tutunmasýný saðlayan ülke Türkiye olmuþtur."
Bakan Bolat, verilerin açýklanmasýnýn ardýndan basýna kapalý gerçekleþen TÝM Çalýþtayý'na katýldý.