Dijital Telif Yasasý ile içerik üreticilerinin para kazanmasýnýn önü açýlacak

Þýracý, TBMM Dijital Mecralar Komisyonunca dijital aðlarýn hukuksal ve yönetsel çerçeveye alýnmasýna yönelik çalýþmalarý, AA muhabirine deðerlendirdi.

Teknolojinin geliþmesiyle telif konusunun dünyada sorun oluþturduðunu belirten Þýracý, Dijital Telif Yasasý'yla Avrupa Birliði'nde daha önceden çýkarýlmýþ direktiflere uyum saðlanacaðýný söyledi.

Üretilen içerik ve haberden para kazanýlmadýðý sürece insanlarýn geçimlerini saðlayamayacaðýný dile getiren Þýracý, bu kapsamda sorunun çözülmesi için 2019'da Avrupa Birliði'nde yönerge yayýmlandýðýný ve uygulamaya hýzlýca geçildiðini anýmsattý.

Avrupa Birliði ülkeleri arasýnda Almanya ve Fransa ile Kanada gibi ülkelerin dijital aðlardan telif konusunda tahsilat aldýðýna dikkati çeken Þýracý, "(Uygulama hayata geçirilmezse) Her geçen zaman elde edilemeyen gelir anlamýna gelecek. Apple, Google, Amazon bizim için önemli. Özellikle Google, arama motoruna özel haber servisi sunmasýndan dolayý gelirleri takip edebileceðimiz bir nokta. Sistem de oldukça basit. Sistemin sizi öncesinden tanýmasý gerekiyor. Baþvurunuzu yaptýktan sonra web sitenize ekleyeceðiniz bir kod ve bu kodu ekledikten sonra -ayný reklam geliri elde eder gibi- çeþitli iþ modelleriyle gelir etme imkaný doðacak." ifadesini kullandý.

Her þeyin online yapýldýðýný, yönetim panelinden takip etmenin mümkün olduðunu söyleyen Þýracý, "Siz yerel bir basýn kuruluþu olabilirsiniz, çok büyük bir ulusal kuruluþ da olabilirsiniz. Buradaki kiþiliðinize göre konu deðiþecektir ama neticede bundan sonra para kazanmanýn önü açýlmýþ olacak." deðerlendirmesinde bulundu.

Geçmiþe dönük telif hakkýyla ilgili çözüm bulunmasýnýn kolay olmadýðýný kaydeden Þýracý, ama güzel olanýn bundan sonra Google gibi büyük þirketlerle düzenleme yapýlmasý için masaya oturulmasý olduðunu ifade etti.

Þýracý, telif konusunda yasada Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun bulunduðunu ancak eski olduðu için dijital çaðdaki sorunlara çözüm üretilemediðini kaydetti.

Telif haklarýyla ilgili hem hukuki hem de cezai yaptýrýmlarýn masada olduðunu belirten Þýracý, þöyle konuþtu:

"Bazý içerikler eser niteliðinde, çok özgün, bir araþtýrmaya dayanýyor, emek veriliyor, fotoðraflar, videolar çekiliyor. Bir de sürekli bir yerde kopyalanýyor. Yapay zekanýn o içeriði üretip zenginleþtirdiði de söz konusu. Bu ikisi açýsýndan hangisi daha özgündür diye baktýðýmýzda, buradaki ilk orijinal eseri üretenin elbette çok daha büyük haklarý olmasý gerekiyor ama bugün bunu bile takip edemiyorsunuz."

Takip edilen ve kopyalanan bir içerik için dava açmayý düþünenlerin bununla uðraþmak istemediðine deðinen Þýracý, bu sebepten dijital telif yasasýnýn çok önemli olduðunu vurguladý. Þýracý, þöyle devam etti:

"Bu mevzuatýn sonunda þu an kazanýlamayan, zarar edilen bir þeyden kar edeceðiz. Aslýnda zarardan kar etmek gibi bir noktaya geliyor. Bundan dolayý da oldukça kýymetli. Ýçerik üreticileri emek harcýyorlar, zaman harcýyorlar, gelir elde etmeye çalýþýyor. Sadece reklamla da bu iþler olmuyordu, yanýnda haber ürettikleri için gelir elde edilmesi kýymetli."

Özellikle reklamdan gelir elde etmek amacýyla birçok kiþinin olur olmaz içerik ürettiðini anýmsatan Þýracý, filtreleme yükümlülüðüne de vurgu yaparak, "Bu beklenmeyen bir yükümlülüktü. Basýn temel ilkelerinde bu var. Bu gibi filtreleme konularýna biraz da ziyaretçiler karar veriyor. Çok genel olarak yalan haberle ilgili, dezenformasyonla ilgili, çocuklarla ilgili ilkeler her zaman olacaktýr." deðerlendirmesinde bulundu.

Avrupa Birliði'nin direktifi çýkarmasýnýn üzerinden 5 yýl geçtiðini ve o dönemde yapay zekanýn bu kadar geliþmediðini hatýrlatan Þýracý, sözlerini þöyle tamamladý:

"Yapay zeka çýktýktan sonra bir daha güncelleyecekler mi? Buna da bakmak lazým. New York Times en önemli içerik üreticilerinden birisi, o da yapay zeka üreticisi OpenAI'a dava açtý. 'Benim içeriklerimle sen yapay zekaný eðitiyorsun.' diye... Özgün eser sahibi olmak o kadar kýymetli. Bundan sonra ne gelebilir dersek de, yapay zeka geliþtiricilerinin burada ödeme yükümlülüðü gelebilir. Yapay zeka geliþtiricilerinin de yapay zeka eðittikleri modeldeki haber içeriklerinden istifade ediyorlar. Bunun ticari sonucu var, bu ticari sonuçtan da yine bu þekilde içerikleri üretenler gelir elde etme noktasýna gelebilir."