Henley & Partners tarafýndan, Uluslararasý Hava Taþýmacýlýðý Birliði'nin (IATA) resmi verilerine kapsamýnda düzenli olarak yayýnlanan Pasaport Endeksi dünyanýn en güçlü pasaportlarý sýralamasýnda dikkat çekici veriler ortaya koydu. Endekse göre, yurttaþlarýna 195 ülkeye vizesiz seyahat etme imkâný saðlayan Singapur Pasaportu dünyanýn en güçlü pasaportu olarak yeniden ilk sýraya yerleþti. Bir önceki endekste Singapur ile birlikte liderliði paylaþan Fransa, Almanya, Ýtalya, Japonya ve Ýspanya ise en güçlü pasaportlar listesinde ikinci sýrada yer aldýlar. Bu beþ ülkeden birinin pasaportuna sahip olanlar dünyada 192 ülkeye vizesiz seyahat edebiliyor. Diðer taraftan daha önce benzerine rastlanmamýþ bir þekilde, Avusturya, Finlandiya, Ýrlanda, Lüksemburg, Hollanda, Güney Kore ve Ýsveç'ten oluþan 7 ülke, 191 ülkeye vizesiz seyahat olanaðý sunarak endekste üçüncü sýrayý paylaþtý.
BRÝTANYA VE ABD PASAPORTLARI GÜÇ KAYBEDÝYOR
10 yýl önce dünyanýn en güçlü pasaportlarý olarak zirveyi paylaþan Birleþik Krallýk ve ABD pasaportlarý sýralamada gerilemeye devam ediyor. 2024 endeksine göre, Birleþik Krallýk pasaportu ile vizesiz seyahat edilebilen ülke sayýsý 190'a düþtü. Yeni endekste Birleþik Krallýk, Belçika, Danimarka, Yeni Zelanda, Norveç ve Ýsviçre 4'üncü sýrada yer aldý. Diðer taraftan endekste son 10 yýldaki düþüþ trendini sürdüren ve 186 ülkeye vizesiz seyahat edilebilen ABD pasaportu listede 8'inci sýrada yer alýyor. 26 ülkeye vizesiz seyahat edilebilen Afganistan pasaportu sýralamanýn dibine demir atmýþ durumda. Bu, 19 yýldýr yayýnlanan listenin tarihinde görülen en düþük skor olarak kayda geçti.
Endekse iliþkin bir deðerlendirme yapan Henley & Partners Türkiye Direktörü Burak Demirel, '2006 yýlýnda küresel bazda vizesiz seyahat edilebilen ortalama ülke sayýsý 58 iken bu sayýnýn 2024'te neredeyse ikiye katlanarak 111'e yükseldi. Ancak, listenin en üstünde yer alanlarla en altýnda yer alanlar arasýndaki makas daha önce hiç olmadýðý kadar açýlmýþ durumda. Listenin en üst sýrasýnda yer alan Singapur pasaportu ile 195 ülkeye vizesiz seyahat edilebilirken en alt sýrada yer alan Afganistan pasaportu ile sadece 26 ülkeye gitmek mümkün' þeklinde konuþtu.
HAVAYOLU ULAÞIMINDA MALÝYETLER DÜÞÜYOR
IATA verilerine göre, 2024 yýlý içinde havalimanlarý 22 bin rota ve 39 milyon uçuþla yaklaþýk 5 milyar insaný buluþturacak. Havacýlýk Sektörünün bu yýlki gelir beklentisi yaklaþýk 1 trilyon dolar seviyesinde olsa da giderlerin de 936 milyar dolarla rekor seviyeye ulaþacaðý öngörülüyor. Bu da 30,5 milyar dolarlýk bir net kar demek. Buradan yola çýkarak yolcu baþýna en düþük net karýn sýradan bir otel kafesinde single espresso fiyatýna tekabül eden 6,14 dolar düzeyinde olacaðýný gösteriyor. Buna karþýn, uçak yolculuðunun gerçek maliyeti son 10 yýlda yüzde 34 oranýnda düþmüþ durumda.
ENDEKSTE YÜKSELENLER, DÜÞENLER VE SEÇÝM ETKÝSÝ
Sýralamada en önemli yükseliþi gösteren Birleþik Arap Emirlikleri (BAE) pasaportu endeksin ilk yayýnlandýðý yýl olan 2006'dan bu yana vizesiz seyahat haritasýna 152 destinasyon dahil ederek vizesiz seyahat edilebilen ülke sayýsýný 185'e çýkardý. Endekste 62'nci sýrada olan BAE, 53 basamak yükselerek 9'uncu sýraya yerleþti ve bu yýl ilk kez ilk 10 içinde yer buldu. Endekste son 10 yýldaki en sert düþüþü ise 25'inci sýradan 42'nci sýraya gerileyen Venezüella yaþadý. Ülke, son 10 yýlda ülkesini terk etmek zorunda kalan 7 milyondan fazla Venezüellalýnýn kaderini þekillendirebilecek 28 Temmuz'daki baþkanlýk seçimlerine odaklanmýþ durumda. Diðer taraftan, Henley Küresel Mobilite 2024 Raporunda da vurgulandýðý üzere ABD'de göç ve turizme baðlý sektörler de yaklaþan genel seçimler konusunda oldukça kaygýlý bir görünüm içinde. Bu kesimin en fazla öne çýkan endiþeleri olasý yeni bir Trump yönetiminin Geçici Koruma Statüsü uygulamasýný sonlandýrmasý ve toplu sýnýr dýþý etmelerin gündeme taþýmasý.
AFRÝKA'DAN YAPILAN SCHENGEN BAÞVURULARININ YÜZDE 30'UNA RET
Yayýnlanan rapor içinde yer alan yeni bir araþtýrma ise Schengen vizesi için en fazla ret yanýtý alan pasaportlarýn çeþitli Afrika ülkelerine ait olduðunu gösteriyor. Buna göre Afrika'dan iletilen her 10 Schengen baþvurusundan 3'ü ret yanýtý alýyor. Dünya genelinde ise Schengen baþvurularýnýn yüzde 10'u reddediliyor. Bununla birlikte Afrika kýtasý kiþi baþý Schengen baþvurusunda en düþük orana sahip. Araþtýrma baþvuru yapýlan Afrika ülkesinin yoksulluk düzeyiyle alýnan ret yanýtlarýnýn doðru orantýlý olduðunu da ortaya koyuyor.
TÜRK PASAPORTU ÝLE 118 ÜLKEYE VÝZESÝZ SEYAHAT
Türkiye, Ocak 2024'ten bu yana endekste 7 basamak týrmanarak 52'nci sýradan 45'inci sýraya týrmandý. Bu yükseliþle birlikte Türk pasaportuyla vizesiz gidilebilen ülke sayýsý 118'e yükseldi. Türkiye'nin sýralamada yükseldiði yeni konum ayný zamanda son 10 yýldaki en iyi performansý olarak göze çarpýyor.