Elden kirada cezadan kurtulmanýn üç yolu

Hazine ve Maliye Bakanlýðý'nýn hazýrladýðý vergi paketinde kayýt dýþý ekonomiyle mücadele için kira gelirleriyle ilgili düzenleme de bulunuyor. Buna göre, asgari 7 bin 500, azami 20 milyon TL olmak üzere elden ödenen bedelin yüzde 10'u oranýnda ev sahipleri gibi kiracýlara da ceza kesilecek. Taslaðýn gündeme gelmesiyle vergiden kaçmak isteyen bazý ev sahiplerinin kiracýlara 'Banka hesabým yok, ya elden ver ya da evimden çýk' baskýsý uygulamaya baþladýðý öðrenildi.

MALÝYE'YE BÝLDÝRÝN

Peki bu durumda kiracý, cezadan kurtulmak için ne yapacak? Uzmanlara göre en pratik yol Maliye'ye kirayý elden vereceðine dair bildirimde bulunmak. Çünkü yasaya göre kiracý, ödemeyi elden yaptýðýný Maliye'ye bildirirse kiracýya ceza kesilmeyecek. Ýþyeri kiralamalarýnda da ayný kural geçerli olacak. Akþam Gazetesi'ne konuþan Av. Mustafa Zafer ev sahibinin 'elden öde' dayatmasýna karþýn cezadan kurtulmanýn diðer iki yöntemini ise þöyle açýkladý:

MAHKEME YOLU DA AÇIK

"Vergi düzenlemesi ile ilgili detaylar ortaya çýkýnca bazý ev sahiplerinin kiracýlara 'elden vermez ya da beni ihbar edersen evimden çýk' diyerek baský yaptýðý yönünde bilgiler gelmekte. Böyle bir durumla karþýlaþan kiracýlar ne yapacak? Hesap numarasýný kiracý ile paylaþmayan ev sahibi hakkýnda durumun þartlarýna göre kira bedelini PTT'den adreste ödemeli olarak gönderebilir ya da Sulh Hukuk Mahkemesi'ne baþvuru yaparak kiranýn yatýrýlacaðý hesap numarasýnýn mahkeme tarafýndan belirlenmesini isteyebilir."

OKUL FATURASI DA SÝGORTA DA VERGÝDEN DÜÞÜLEBÝLÝYOR

Uzmanlara göre kira beyannamesi vermeyerek vergiden kaçmak 'astarý yüzünden pahalý' sonuçlar doðurabilir. Oysa mevcut sýnýrlar çerçevesinde bugün birçok belgeli gider kira gelirinden düþülebiliyor. Kira geliri elde edenler bu yýl uygulanan istisna tutarý 33 bin lira. Yani bu yýl boyunca toplam 100 bin lira kira geliri elde eden bir ev sahibi 33 bin lira düþüldükten sonra 67 bin lira üzerinden vergi ödeyecek.

Ýstisna dýþýnda, yüzde 15 götürü gider veya belgeli gerçek giderler de kira gelirinden düþebiliyor. Yüzde 15 götürü gider (10.050 TL) düþüldüðünde vergi matrahý 56.950 liraya inecek. Götürü gider dýþýnda yüzde 10'u kadar eðitim ve yüzde 157i kadar da saðlýk sigortasý gideri düþülebiliyor. Buna göre yüzde 10'luk eðitim masrafý indirimi (5695 lira) ve yüzde 15'lik saðlýk sigortasý indirimi (7688 lira) sonucu vergi kazancý 43.566 liraya, ödenecek vergi ise 6535 lira kadar iniyor.

Bunun dýþýnda daha birçok indirim var. Örneðin kiraya verilen gayrimenkul için borçlanýlan kredinin faizleri gelirden düþülebilir.

Emlak vergisi de dâhil olmak üzere taþýnmazla ilgili olarak ödenen vergi, resim, harç ve þerefiyelerle belediyelere ödenen harcamalara katýlma paylarý gider yazýlabilir.

Belgeli gerçek giderde yüzde 15'lik sýnýr yok. Belgeli gerçek giderler, yüzde 15'lik sýnýra takýlmadan vergi matrahýný azaltýyor, dolayýsýyla ödenecek vergiyi de azaltýyor.

Ancak burada toplam indirilebilecek tutar için bir sýnýr var. Bu da bir formülle belirleniyor. Bu formülde öncelikle istisna düþülmüþ gelirin (67.000 TL) toplam gelire (100.000) oraný olan % 67 dikkate alýnýyor. Toplam gider 50 bin lira ise indirilebilecek gider (50.000x0.67) 33 bin lira oluyor. Bu durumda vergisi ödenecek kazanç 34 bin lira, vergisi ise 5100 lira oluyor.

KÝRAYA STOPAJ PAKETTEN ÇIKTI

Meclis'e sunularak bu hafta içinde görüþülmesi hedeflenen vergi paketinde bazý maddeler çýkarýldý. Gelirler Ýdaresi Baþkanlýðý'nýn önerisine göre bankaya yatýrýlan kiradan yüzde 20 oranýnda vergi kesilecekti. Kirada stopaj uygulamasýna geçilmesiyle devletin ev sahiplerinden 40 milyar liralýk kira vergisi tahsil edeceði hesaplanýyordu. Ayrýca 1'den fazla evi olanlardan da yine fazladan vergi alýnmasý talep edildi. Ancak her iki madde de taslaktan çýkarýldý. Öte yandan kira kontratlarýnýn e-devlet üzerinden yapýlmasý konusu da taslakta yer almadý.