Gölpýnar Hitit Barajý, Dünya Mirasý Sulama Yapýlarý Listesi'ne alýndý

Yumaklý, yazýlý açýklamasýnda, merkezi Hindistan'ýn baþkenti Yeni Delhi'de Türkiye'nin de içinde yer aldýðý 11 kurucu üye ile 1950'de faaliyetlerine baþlayan ICID'ýn halihazýrda 110 üyesi ile sürdürülebilir tarýmsal su yönetimini teþvik etmek amacýyla sulama, drenaj ve taþkýn yönetimi alanýnda çalýþmalar yürüttüðünü belirtti.

Bakanlýða baðlý Devlet Su Ýþleri (DSÝ) Genel Müdürlüðünün, ICID'a, 1960'da kurumsal üye (Türk Milli Komitesi-TUCID) olduðunu belirten Yumaklý, ICID tarafýndan belirli periyotlarda, tarýmda suyun verimli kullanýmýný desteklemek, sulama alanýndaki yenilikçi çalýþmalarý dünya su gündemine taþýmak ve bu konudaki araþtýrmalarý teþvik etmek amacýyla çeþitli kategorilerde ödüller verildiðini anýmsattý.

- LÝSTEDEKÝ ESER SAYISI ÝKÝYE ÇIKTI

Bu ödüllerden birinin de 2014 yýlýndan itibaren, 100 yýldan daha eski ve faal durumda bulunan sulama yapýlarýnýn tanýnmasý amacýyla verilen WHIS ödülü olduðunu belirten Yumaklý, þu deðerlendirmelerde bulundu:

"Bakanlýðýmýza baðlý DSÝ Genel Müdürlüðümüz, WHIS ödülü kategorisine 2024'te Gölpýnar Hitit Barajý ile adaylýk baþvurusu yapmýþtýr. 3 bin 324 yýllýk baraj, ICID tarafýndan Sidney-Avustralya'da düzenlenen 75. Uluslararasý Yönetim Kurulu Toplantýsý'nda, TUCID'in WHIS ödülünü alarak Dünya Mirasý Sulama Yapýlarý Listesi'nde yer almaya hak kazandýðý ilan edilmiþtir. Tarih öncesi çaðlardan bu yana Anadolu topraklarýmýzý suyla buluþturan ve ilgili kurum ve kuruluþlarla koordineli olarak DSÝ Genel Müdürlüðümüz tarafýndan rehabilite edilen tesisimizin böylesine önemli bir ödüle layýk görülmesi ülkemiz adýna mutluluk vericidir. Geçen yýl da Van ilimizin sýnýrlarý içinde yer alan 2 bin 800 yýllýk Þamran Kanalý Dünya Mirasý Sulama Yapýlarý Listesine girmeye hak kazanmýþtý. Böylece ülkemizden Dünya Mirasý Sulama Yapýlarý Listesine giren eser sayýmýz ikiye yükseldi."

Bakan Yumaklý, gelecek süreçte ülkede yer alan diðer tarihi sulama yapýlarýnýn da listede yerini almasý için çalýþmalarý sürdüreceklerini vurguladý.

Halen su stresi yaþayan bir ülke olarak su kaynaklarýnýn daha akýlcý, etkin ve sürdürülebilir þekilde deðerlendirilmesi için hayata geçirdikleri eylem planlarýný kararlýlýkla uyguladýklarýna iþaret eden Yumaklý, "Bu baðlamda, geçmiþten miras kalan tarihi deðere sahip su yapýlarýmýzýn korunup gelecek kuþaklara aktarýlmasý için büyük gayret gösteriyoruz." ifadelerini kullandý.

- GÖLPINAR HÝTÝT BARAJI

Açýklamaya göre, Hititler, Milattan Önce (MÖ) 13. Yüzyýl'da Anadolu topraklarýný suyla buluþturmak amacýyla Gölpýnar Hitit Barajý'ný inþa etmiþ ve baraj vasýtasýyla toplanan suyu 1,3 kilometre uzaklýktaki Alacahöyük antik þehrine ulaþtýrmýþ. Alacahöyük'te 1997'de Prof. Dr. Aykut Çýnaroðlu'nun kazý baþkanlýðýnda yeniden baþlatýlan çalýþmalar kapsamýnda, Anadolu'nun ilk barajlarýndan biri olan Hitit Barajý gün yüzüne çýkartýldý. Baraj, 2002-2007 yýllarý arasýnda Kültür ve Turizm Bakanlýðý, Türk Tarih Kurumu, Anadolu Üniversitesi, Çorum Valiliði, Alacahöyük Belediyesi ile koordineli olarak DSÝ Genel Müdürlüðü tarafýndan rehabilite edildi.

Barajýn turizme kazandýrýlmasý konusunda 2015'te baþlatýlan arkeopark projesi çalýþmalarý 2018'de tamamlandý. Barajýn turizme kazandýrýlmasý için etrafýndaki 277 dönüm arazi kamulaþtýrýldý. Bugün daha çok turizm yönüyle ön plana çýkan baraj ve çevresi, Hititler'in son döneminde bölgede yaþanan kuraklýðýn bir ürünü olmasý nedeniyle önemini koruyor.

Savaklarý, su dinlendirme havuzu, geçirgenliði azaltan kil sývalarý ile döneminin önemli su mühendisliði harikalarýndan biri olduðu deðerlendirilen barajýn, su seviyesini kontrol eden bölümü ise baþlý baþýna bir yapýt olarak kabul ediliyor. Günümüzde fonksiyonlarýný devam ettiren baraj, 3 bin 324 yýl öncesinde olduðu gibi Alacahöyük çiftçileri tarafýndan tarýmsal sulamada kullanýlýyor.