Türkiye’nin vasýflý çelik üretiminde dünyanýn en güçlü 5 ülkesinden biri olmasý bekleniyor

“Enerji ve çelik bir ülkenin iki ayaðý gibidir ve hangisi eksik olursa olsun o ülkenin hayatýna ayakta devam edebilmesi mümkün deðildir” kuralý, 2. Dünya Savaþý’ndan sonra þekillenen dünyanýn sert gerçeklerinden biri. Uzmanlarýn uyarýlarýna göre, vasýflý çelik üretimi yapmayan Türkiye, aðýr sanayi baþta olmak üzere onlarca sektörde ama en kritik olarak da savunma sanayinde vasýflý çelik üreten ülkelere baðýmlý durumda. Geçtiðimiz günlerde temeli atýlan Akkuyu Nükleer Santrali ile tam baðýmsýz Türkiye yolunda nükleer teknolojiye geçmeye hazýrlanan Türkiye, ilk kanadýný inþa etmeye baþladý. Nükleer teknolojinin ardýndan ikinci kanat olan vasýflý çelik üretimi de Türkiye’nin önündeki son büyük hamle olarak bekleniyor.

 

Vasýflý Çelik ne demek?

 

Yüze yakýn olan çelik çeþitleri kabaca iki kategori altýnda toplanýyor. Türkiye’nin de üretebildiði Ýnþaat ve makine imalatýnda kullanýlan çelik çeþitleri vasýfsýz ya da diðer söylemiyle niteliksiz çelikler ve savunma sanayi, uzay sanayi, otomotiv sanayiden kullanýlan nitelikli çelikler. Hacim ve tüketim olarak çok büyük yer kaplayan niteliksiz çelik çeþitlerinin hemen hepsinde hem üretici hem de ithalatçý olan Türkiye özellikle namlu ve roket yapýmýnda kullanýlan özel çeliklerde ithalat ile ayakta kalmaya çalýþýyor. Üretimi sýrasýnda patentli özel formüllerle alaþýmlý olarak üretilen nitelikli çeliklerin içerikleri ve imalat süreçleri inþaat ve makine sanayinde kullanýlan vasýfsýz çeliklerden daha farklý. Konunun uzmanlarý ve yakýndan takip eden tecrübeli sanayicilerin uyarsýna göre Türkiye’nin özel sýnýfa girecek nitelikli çelikleri üretebilmek için dýþarýdan teknoloji transfer etmenin yaný sýra özgün formülleri de üretebilmek için ARGE yatýrýmlarý yapmasý gerekiyor.

 

Vasýflý çelikle neler yapýlýyor?

 

Denizaltý, uçak gemisi, roket, füze, namlu, nükleer santral, insansýz ve insanlý savaþ ve savunma araçlarý, otomobillerin güç altýnda çalýþan mil ve aktarma araçlarýnýn imalatýnda özel olarak üretilmiþ nitelikli çeliklere ihtiyaç duyuluyor. Türkiye inþaat ve makine sanayinde kullanýlan çelikleri üretebilirken bu gibi amaçlar için ihtiyaç olan özel nitelikli örneðin ýslah çeliði üretimi yapmýyor.

 

Dünyada vasýflý çelik üreten ülkeler hangileri?

 

Dünyada 78 ülke vasýflý ya da vasýfsýz olmak üzere çelik üretimi gerçekleþtiriyor. Sýralamada Türkiye’nin 9. üretici olduðu listenin baþýnda dünyada ki üretiminin nerdeyse yarýsýný tek baþýna yapan Çin yer alýyor. Çin’in ardýndan dünya çelik üretiminde Japonya ikinci Hindistan ise üçüncü ülke. Ancak bu sýralama ton bazýnda üretilen bütün çelikleri kapsadýðý için bir kalite sýrasý olarak kullanýlmýyor. Örneðin listenin baþýnda bulunan Çin’in ürettiði çelik dünyanýn en ucuz ve en kalitesiz çeliði olarak anýlýrken öte yandan bu listede Almanya 7. sýrada olmasýna raðmen kalite ve ciro üzerinden yapýlan sýralamada ise ilk üç sýraya yerleþiyor. Özel amaçlar için kullanýlan vasýflý çelik üretiminde ise ABD, Çin, Almanya, Japonya, Rusya, Ukrayna, Hindistan, Avusturya adý geçen ülkelerin baþýnda geliyor. Örneðin çelik üretimi ton kapasitesi olarak 8. Sýrada olan Brezilya da nitelikli çelik üretiminde dýþa baðýmlý ülkelerden biri.

 

Enerjisiz ve çeliksiz baðýmsýzlýk mümkün deðil

 

Devletlerarasýnda karþýlýklý köþeye sýkýþtýrmak için kullanýlan ambargo tehditlerinin baþýnda silah ambargosu gelmektedir. Bir ülke baþka bir ülkeye silah ambargosu uyguladýðýnda akla ilk gelen “silah ve teknolojisini satmamak” olarak anýlan durum aslýnda buz daðýnýn görünen ucudur. Çünkü asýl ambargo silah üretiminde kullanýlan hammaddelerinde kýsýtlanmasýdýr. Bu durumda ilk olarak kýsýtlanan ise nitelikli çeliktir. Çünkü nitelikli çeliði olmayan ülkeler en baþta namlu imalatýnda sýkýntý yaþamaya baþlayacaktýr Örneðin tanklarýn paletlere güç aktaran elemanlarý, motor aksamlarý roketlerin gövde ve rampalarý hava araçlarýný silahlarý, savaþ gemisi ve denizaltýlarýn silah ve yürü aksamlarýnda vasýflý özel çelikler hayati önem taþýmaktadýr.

 

Nitelikli çelikte Ýran örneði

 

Dünya çelik üretiminde ilk 15 ülke arasýnda sayýlmayan Ýran çelik ihtiyacýný, daha çok Rusya, Çin ve Hindistan üzerinden saðlarken kendi nitelikli çelik üretimi gerçekleþtiðine çeken tecrübeli sanayiciler Ýran’nýn listelerde yer almamasýný þu bilgiyle açýklýyorlar. “Ýran uluslarasý patent haklarýný ihlal ederek Çin üzerinden devþirdikleri kopya formüller üzerinden üretim gerçekleþtiriyor. Standart lisanlara baðlý kalmadýðýndan ihracat yapmamýyorlar sadece kendi savunma sanayi ve nükleer teknolojinin ihtiyacýný karþýlayacak kadar üretiyorlar”

 

Türkiye ne zaman vasýflý çelik üretecek?

 

2018’in ilk çeyreði itibarýyla özel amaçlar için kullanýlacak vasýflý çelik üretimi için özel sektörde hiçbir hareket yokken sadece MKE’nin 2017 yýlýnda Danieli & C.Officine Mecchaniche SpA firmasý ile “Anahtar Teslimi Çelikhane Sözleþmesi” bazý nitelikli ç.eliklerin üretimi için stratejik önemi olan bir hamle olarak deðerlendiriliyor. Danieli & C.Officine Mecchaniche firmasýyla yapýlacak projenin ileride tamlanmasýnýn ardýndan teknoloji transferi ve yerli üretiminin tetikleneceðini ön gören uzmanlar önümüzde ki 10 yýl içinde Türkiye’nin de kendi çeliðini üretebileceðini tahmin ediyorlar.

 

Ýlk beþte olabiliriz

 

Uzay savunma ve otomotiv sahalarýnýn bel kemiði olan nitelikli çelik, baðýmsýzlýðýn enerjiden sonra ki ikinci ayaðý olarak kabul ediliyor. Önümüzde ki 10 yýl içinde ihtiyacý olan bütün nitelikli çeliði üretmesi beklenen Türkiye’nin, nükleer teknolojinin ardýndan ikinci kanadýný da takarak tam baðýmsýz bir ülke olma yolunda dünyanýn en güçlü 5 ülkesinden biri olmasý bekleniyor.

 

(Diriliþpostasý)