Ýngiltere merkezli BlueBay Varlýk Yönetimi Kýdemli Stratejisti Timothy Ash, TRT Haber'in sorularýný cevapladý.
1- Türkiye'de geçen yýlýn ortasýndan beri sýký bir para politikasý uygulanýyor. Politikanýn etkileri kýsmen verilerde görülmeye baþlandý. Bu süreçle ilgili deðerlendirmeleriniz neler? Sizce toparlanma devam edecek mi?
Biliyorsunuz, bazý olumlu eðilimler oldu. Yani liranýn nispeten iyi bir þekilde istikrara kavuþtuðunu gördük. Nominal olarak biraz deðer kaybetti ancak birkaç yýl önce gördüðümüz kadar agresif bir þekilde deðil. Para biriminde gerçek bir deðer artýþý gördük. Yabancý yatýrýmcýlar arasýnda artan bir güven gördük. Yani son bir yýlda yaklaþýk 22 milyar dolarlýk portföy giriþi gördük. Bu liranýn istikrara kavuþmasýna, ayrýca Merkez Bankasý'nýn döviz rezervlerini oluþturmasýna yardýmcý oldu. Biliyorsunuz, brüt rezervlerde yaklaþýk 100 milyar dolarlýk büyük bir artýþ oldu ve yaklaþýk 150 milyar dolarla rekor seviyelere ulaþtý. Eksi 60 milyar dolar civarýnda olan net uluslararasý rezervler artýk pozitif bölgeye geri döndü. Bu büyük bir olumlu durum. Ayrýca vatandaþta dolarsýzlaþma gördük. Yani vatandaþlar artýk gerçekten dolar talep etmiyor. Yani, artýk tekrar liraya yatýrým yapmak istiyorlar ve bu liranýn istikrar kazanmasýna ve Merkez Bankasý'nýn döviz rezervlerini oluþturmasýna yardýmcý oldu.
Yani hepsi olumlu. Sanýrým diðer bir pozitif þey de not artýrýmlarý gördük. Açýkçasý, bu derecelendirme kuruluþlarýnýn ve yatýrýmcý topluluðunun Türkiye'ye olan güveninin arttýðýný gösteriyor. Ayrýca Türkiye'nin dýþ risk ölçümleri... Yani uluslararasý yatýrýmcýlar arasýnda klasik ölçüm olan beþ yýllýk risk primi göstergesi CDS yaklaþýk 400 baz puan düþtü. Yani hepsi olumlu...
2- Kredi derecelendirme kuruluþu Fitch Ratings'in, bildiðiniz gibi önümüzdeki hafta Türkiye ile ilgili kredi derecelendirme kararýný açýklamasý bekleniyor. Sizin beklentiniz nedir? Not artýrýmý gelir mi?
Muhtemel olduðunu düþünüyorum. Çekirdek enflasyon oranlarý ve döviz pozisyonunda iyileþme, Türk lirasýnda istikrar gördük. Cari açýðýn aþaðý yukarý yarý yarýya azaldýðýný gördük. Enflasyon ýlýmlýlaþmaya baþladý. Bu yüzden bu noktada not artýrýmý için alan olduðunu düþünüyorum. Muhtemelen Fitch'ten bir kademe daha not artýrýmý gelmesi olasý.
3- Türkiye'yi çok yakýndan takip ediyorsunuz ve yabancý yatýrýmcýlarýn beklentilerini de biliyorsunuz. Onlara ne tavsiye etmek istersiniz? Sizce Türk varlýklarýnda bir fýrsat var mý?
Enflasyonun düþtüðünü göreceðiz. Biliyorsunuz bu, yurt içi piyasalar açýsýndan daha fazla not artýrýmýný getirecek. Kredi notu iyileþiyorsa, politika düzeltmesi dolayýsýyla göstergelerde iyileþmeler görürsek, avro tahvillerine yatýrým yapanlar nispeten iyi performans gösterir diye düþünüyorum. Ve aslýnda, devlet tahvilleri açýsýndan kamu, Türk lirasý yatýrýmlarý açýsýndan Merkez Bankasý, istikrar saðlamaya devam ederse, rezerv oluþturur ve sonunda enflasyonu düþürmeyi baþarýrsa, Türk lirasý varlýklarýnýn daha iyi performans göstermeye baþlayacaðýný düþünüyorum.
4- Bir sorum da Fed'in politikasýyla ilgili. Powell faiz indirimlerinin zamanýnýn geldiðini söyledi. Peki bu, dünyanýn geri kalaný, özellikle de Türkiye gibi geliþmekte olan piyasalar için ne anlama geliyor?
Açýkçasý, þüpheler Fed'in yumuþak bir iniþ mi tasarladýðý yoksa ABD'nin bir durgunluða mý girdiðiyle ilgili... Biliyorsunuz piyasa birkaç hafta önce Fed'in para politikasýný yanlýþ uyguladýðýndan ve sert bir iniþ olduðundan endiþe duyduðunda çýldýrdý. Bu, temelde durgunluk mu yoksa sert bir iniþ mi olduðuyla ilgili bir tartýþma. Son veri akýþý nispeten yumuþak bir iniþ olduðunu gösteriyor. ABD ekonomisinden büyüme açýsýndan nispeten saðlam bir performans görüyorsak, ancak faiz oranlarýný düþürebilirlerse, bu muhtemelen küresel piyasalar ve genel olarak geliþmekte olan piyasalar için iyidir, kötü bir ortam deðildir. Açýkçasý, küresel piyasalar için muhtemelen en büyük risk ABD seçimleri ve Çin büyümesiyle ilgili belirsizlik...
5-Birçok geliþmeden bahsettiniz. ABD seçimleri, Çin büyümesine dair belirsizlikler... Peki tüm bunlar ýþýðýnda dünya ekonomisi için gelecek yýlýn baþlýðý ne olacak?
Bahsettiðim gibi, biliyorsunuz, ABD seçimleri... Trump kazanýrsa Çin ile ticaret savaþlarý, ABD'deki göç politikasý ne olacak? Bu ABD için enflasyonist mi? Sonuç olarak, küresel bir bakýþ açýsýndan enflasyonist mi? Ticaret savaþlarýný, biliyorsunuz, küreselleþmenin gerilemesini, korumacýlýðý genel olarak uluslararasý ticaret, uluslararasý büyüme ve ayrýca enflasyon için pek iyi deðil... Sonra tüm jeopolitik riskler. Biliyorsunuz, Trump kazanýrsa Orta Doðu'da nasýl bir rol oynayacak? Rusya ile hikaye nasýl olacak? Çin ve Çin'in kendisiyle nasýl baþa çýkacak? Dediðim gibi, Çin'in büyüme gibi büyük yapýsal sorunlarý ve problemleri var gibi görünüyor. Çin sorunlarýný nasýl çözecek? Yani, demek istediðim, gelecek yýl için çok çok farklý sorunlar var. Eminim ki çözeceðiz ve endiþeleneceðimiz bazý riskler bulacaðýz.
6- Ticaret savaþý veya döviz savaþý hakkýnda ne düþünüyorsunuz? Baþlar mý?
Sanýyorum ABD seçimlerini kim kazanýrsa kazansýn, büyümeyle ilgili, iþ ve ekonomik güvenlik saðlamayla ilgili, küreselleþme hikayesinde bir ayarlama görüyoruz.
Fransýzlar üretimi, ülke içine taþýdý. Sanýrým ABD'de ve belki de genel olarak Batý'da Çin'in küreselleþme hikayesinden çok iyi bir þekilde çýktýðý ve kendi ekonomik güvenliklerinin artýk Çin ile farklý bir iliþkiye ihtiyaç duyduðu kabul ediliyor. Bu, korumacýlýk açýsýndan daha sert bir duruþ anlamýna geliyor. Sonunda da söylediðim gibi, sanýrým son 20 yýldýr yaþadýðýmýz küreselleþme alaný, yüksek küresel büyüme, çok fazla ticaret, sürekli düþen enflasyon... Belki de bunlar artýk geçmiþte kaldý. Yani belki biraz daha zorlu olacak.