Ýþte 10 soruda iþlenmeyen tarým arazilerinin kiraya verilmesi

Bu yýl tarýmda üretim planlanmasýna geçerek yeni bir dönemi baþlatan bakanlýk, bu kapsamda su ürünleri ve hayvancýlýk ile bitkisel üretimde yeni destek modellerini uygulamaya aldý. Bakanlýk, bir diðer önemli adýmý da iþlenmeyen tarým arazilerine yönelik attý. Üretim seferberliði çatýsý altýnda söz konusu arazilerin sezonluk tarýmsal amaçlý kiraya verilmesine yönelik iþlemleri yönetmelikle belirledi.

Düzenlemeyle ülkede tarýmsal üretimin artýrýlmasý planlanýrken, AA muhabiri iþlenmeyen tarým arazilerinin sezonluk olarak tarýmsal amaçlý kiraya verilmesine iliþkin merak edilen 10 soru ve cevabýný derledi. Bu sorular ve cevaplarý þöyle:

1 - Hangi araziler kiralanacak?

Hazinenin özel mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altýnda bulunan tarým arazileri hariç, mülkiyeti gerçek veya tüzel kiþilere ait üst üste iki yýl iþlenmeyen tarým arazileri, arazinin vasfýnýn deðiþtirilmemesi ve kiralayan tarafýndan tarýmsal üretimde kullanýlmasý þartýyla sezonluk kiraya verilecek.

2 - Kiralanacak araziler nasýl tespit edilecek?

Kiraya verilecek arazilerin tespiti için il veya ilçe tarým ve orman müdürlükleri bünyesinde oluþturulan Arazi Tespit Komisyonu, kadastro parsel verileri, uydu görüntüleri, coðrafi bilgi sistemleri, diðer kamu kurumlarýndan elde edilecek veriler üzerinden yapýlacak çalýþmalar ve yerinde gerçekleþtirilecek arazi kontrolleriyle iþlenmeyen tarým arazilerini tespit edecek.

Arazi tespitinde, bölgelerin hasat dönemine de bakýlarak 1 Eylül'den 31 Aðustos'a kadarlýk süre dikkate alýnacak.

3 - Ýþlenmeyen tarým arazileri nerede ilan edilecek?

Ýþlenmeyen tarým arazileri listesi il veya ilçe müdürlüklerince mahalle muhtarlýklarýnýn ilan tahtalarýnda, elektronik ortamda ve il müdürlüðü internet sitesinde ilan edilecek. Arazi malikleri ve diðer ilgililer, listelerle ilgili itirazlarýný ilan süresi içerisinde komisyona yapabilecek.

Ýþlenmeyen Tarým Arazilerinin Tarýmsal Amaçlý Kiraya Verilmesine Ýliþkin Yönetmelik, 22 Aðustos 2024'te yürürlüðe girdi. Ýçinde bulunulan birinci tespit yýlýna ait 1 Eylül 2023-31 Aðustos 2024 tarihleri arasýnda iþlenmeyen tarým arazilerine iliþkin ilk listeler, 30 Eylül 2024'te ilana çýkarýlmýþ olacak. Üst üste iki yýl iþlenmeyen arazilere iliþkin ilk listenin ise 1 Eylül 2025'te ilana çýkarýlmasý ve ilk kiralamanýn 16 Ekim 2025 tarihinde yapýlmasý planlanýyor.

4 - Arazinin durumu kiralama iþleminde nasýl deðerlendirilecek?

Dikili ve örtü altý tarým arazileri kiralama iþlemleri kapsamýna alýnmayacak. Arazi sýnýfý, parsel büyüklüðü ve verimlilik durumu tarýmsal üretim için ekonomik olmayan arazilerin bu durumu tutanak altýna alýnarak o yýlki kiralama iþlemlerine dahil edilmeyebilecek.

5 - Kira bedeli nasýl belirlenecek?

Kira bedeli, komisyon tarafýndan belirlenen rayiç bedelden düþük olamayacak. Tarým arazilerinin rayiç kira bedelinin tespitinde emsal olarak kullanýlmak üzere, kiralanacak tarým arazisi ile benzer özellikte ve ayný yerleþim yerinde bulunan en az üç kiralanmýþ tarým arazisi tespit edilecek.

6 - Arazi kiralamak isteyenler nasýl baþvuru yapacak?

Ýlan edilen tarým arazilerini kiralamak isteyenler, tarým arazisi kiralama talep formunu eksiksiz olarak doldurarak ilan süresi içerisinde il müdürlüðüne baþvuru yapacak. Kiralama baþvurularý Tarým Arazileri Deðerleme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden de gerçekleþtirilebilecek.

7- Kiralama iþleminde kimlere öncelik tanýnacak?

Kiralama öncelikli olarak, kiraya verilecek tarým arazisinin bulunduðu yerleþim yerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluþlarýna ve meslek odalarýna yapýlacak. Öncelikli gruplardan birden fazla istekli çýkmasý halinde en yüksek teklifi verene, öncelikli gruplardan istekli çýkmamasý halinde ise diðer isteklilerden en yüksek teklifi verene kiralama yapýlacak.

8 - Kira bedelleri kime ödenecek?

Kira bedeli arazi sahibine ödenecek. Arazi maliklerine veya hak sahiplerine ulaþýlamamasý halinde, kira bedelleri bakanlýkça belirlenecek bir kamu bankasýnda araziye özgülenerek açýlacak üçer aylýk vadeli hesapta nemalandýrýlacak. Mülkiyeti ihtilaflý tarým arazilerinde ihtilafýn giderilmesi halinde biriken kira geliri, hak sahiplerine paylarý oranýnda daðýtýlacak.

9 - Araziler bir sonraki yýl da kiraya verilecek mi?

Kiralama sezonu içerisinde, kiralanan tarým arazilerinin maliklerinden herhangi biri tarafýndan bir sonraki sezonda üretim yapacaðýna dair bir baþvuru yapýlmamasý durumunda bu araziler üst üste iki yýl iþlenmeyen tarým arazileri listesine eklenecek.

Emsal olarak kullanýlacak tarým arazisinin belirlenmesinde akrabalar ve hissedarlar arasý kiralama, sosyal nedenlerle kiralamalar gibi özel amacý olan kiralama bedellerinin piyasa koþullarýný temsil kabiliyetlerine dikkat edilecek.

10 - Kiracýlar desteklerden yararlanabilecek mi?

Kiralanan tarým arazileri bakanlýkça belirlenen kayýt sistemlerine kaydedilecek ve kiracýlar bu arazilerle ilgili tarýmsal desteklerden yararlandýrýlacak.