İthalattaki vergiler artırılınca ette zam tartışması alevlendi

Yerli üreticiyi korumak için et ithalatında vergiyi artıran hükümetin kararı dün çıktı. Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayınlanan karara göre et ithalatında gümrük vergisi yüzde 75’ten yüzde 100’e çıktı. Canlı hayvan ithalatında ise vergi yüzde 30’dan yüzde 40’a yükseltildi. Karar, ete zam tartışmasını da beraberinde getirdi. “3 yıl öncesine geri döndük” diyen et üreticileri ve kasaplar yapılan vergi artışının ete zam olarak yansıyacağını açıklarken, bakanlık tam tersini düşünüyor. Yaşanan tartışmalar üzerine bir açıklama yapan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker “Et ithalatına getirilen vergi artışı tüketiciyi olumsuz yansımayacak, musluk elimizde” dedi. İthalatta vergi kararını değerlendiren besiciler ise ithalatın tamamen yasaklanmasını istedi.

Kıyma 15 Kasım’da 30 lira olur

Vergi artışı ile birlikte iç piyasanın canlanması beklenirken, elinde 600 bin büyükbaş hayvan bulunan 15-20 büyük firma da bu süreçten kârlı çıkacağı iddia edildi. Et fiyatlarıyla ilgili en iddialı tahminde ise Etçi Yönetim Kurulu Başkanı Emin Arslan bulundu. Aslan, kasaplarda 24 TL’ye satılan kıymanın kilosunun iki hafta içinde 30 TL’ye çıkacağını iddia etti. Arslan’ın hesaplamalarına göre ortalama 27 liradan satılan kuşbaşı et ise 34 liraya çıkacak. Arslan yeni fiyatların 15 içinde oluşmasını beklediğini söyledi. Türkiye’de et piyasasını oluşturan temel unsurun ithalatta vergi oranları olduğunu söyleyen Arslan “Bu son karar, ellerinde 600 bin büyükbaş hayvanı bulunan 15-20 firmayı sevindirecektir. Ellerindeki ürün asgari yüzde 12 değerlendi” dedi.

Vergi bugüne kadar 4 kez arttı

Yurt dışından ithalat yapan Emin Aslan “Firma olarak bizde de bin 200 büyükbaş hayvan var fakat biz fiyatların artmasını istemiyoruz. İnsanların alım gücünün giderek düştüğü bir ortamda fonların artması ile ete olan talep daha da azalacaktır. Et piyasasının yaşadığı istikrarsızlığın en açık göstergelerinden biri 22 aylık süreçte fonlarla (ithalatta alınan vergi) sürekli oynanmasıdır” diye konuştu. Et ithalatının başlangıcında Nisan 2010’da yüzde 30 ile başlayan gümrük vergisi, devamında 19 Mart 2011’deki artışla yüzde 45, 13 Mayıs’ta ise yüzde 60’a çıkarıldı. Resmi Gazete’de geçen yıl temmuz ayında yayınlanan son ithalat rejimi düzenlemesi ile de vergiler yüzde 75’e çıkarılmıştı.

FİYATLARDA ARTIŞ OLMAZ

-Kayseri Ticaret Borsası (KTB) Yönetim Kurulu Başkanı Şaban Ünlü: “Kurban Bayramı’nın ardından hayvan üreticilerinin elinde çok sayıda hayvan kaldı. Canlı hayvan ithalatının zorlaştırılmasının yerli üreticiyi koruma adına alınmış bir karar olduğunu düşünüyorum. Bunun et fiyatlarlarında bir artışa neden olacağını düşünmüyorum. Bu yıl büyükbaş hayvan sayısında artış var, ithalatın gerekli olmadığını düşünüyoruz.”

ET İTHALATI YİNE DÜŞMEZ

-Konya Kırmızı Et Ürünleri Tarımsal Üreticiler Birliği Nazif Karabulut: “Canlı hayvan ve et ithalatında alınan vergi artışı kararını olumlu buluyorum. Ancak yurt dışındaki üretici vergi artışlarına karşı kendine bir savunma mekanizması kurmuş durumda. Siz vergiyi ne kadar artırsanız dışarıdaki üretici de fiyatı o denli düşürebiliyor. Dolayısıyla et ithalatının azalacağını ve iç piyasada fiyatların artacağını düşünmüyorum.”

BAŞLADIĞIMIZ YERE DÖNDÜK

-Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Fazlı Yalçındağ: “Alınan karar hem üretici hem tüketiciyi çok olumsuz etkileyecek. Başladığımız yere, 3 yıl öncesine geri dönüyoruz. Üreticiler özellikle yem fiyatlarından şikayetçi. Karar, sorunu çözmüş olmuyor. Gümrük artsa da yerli üreticiye yarar sağlamaz. Kırmızı et fiyatlarında bir dalgalanma yaşanması halinde yine ithalat yapılır. Uzun vadeli kalıcı çözümler üretilmesi gerekir.”

BEYAZ ET TÜKETİMİ ARTAR

-Et Üreticileri Birliği (ETBİR) Genel Başkanı Ahmet Yücesan: Kararı olumlu buluyorum. Şu halde dışarıdan karkas gelmesi uygun değil. Orta ve uzun vadede yerli üretici biraz daha rahat eder. Ancak vergi artışı et fiyatlarında artışa neden olacaktır. Et fiyatlarındaki yükselişle kırmızı et alım gücü zaten az olan Türkiye’de tüketim azalacaktır. Halk, kırmızı etteki fiyat artışı nedeniyle beyaz ete yönlenecektir.”

NE YARAR NE ZARAR SAĞLAR

-Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç: “Fiyatlara pek fazla etki edeceğini zannetmiyorum, üreticiye artı sağlamaz, zararı da olmaz. Bayram öncesi yayınlansaydı en azından biraz daha menfaatli olurdu bizim için. Üreticiler kar ve zarara bakmadan hayvanlarını sattı. Bayramda besiciler umduğunu bulamadı. Talebin çok üstünde hayvan vardı. Satışlar istediğimiz gibi olmadı, zararına  satıldı.

YILLIK TÜKETİM 1 MİLYON TON

Türkiye’nin yıllık et tüketimi 1 milyon ton olarak hesaplanıyor. Bunun 850 bin tonu iç piyasadan karşılanıyor. Her yıl 2 milyon 300 bin küçükbaş, 700 bin de büyükbaş kurbanlık kesiliyor. Toplam büyükbaş sayısı 12 milyon, küçükbaş ise 30 milyon olarak hesaplanıyor.