Kalýcý yaz saatiyle 20 milyar lira enerji tasarrufu

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakaný Bayraktar, CHP Edirne Milletvekili Ahmet Baran Yazgan'ýn kalýcý yaz saati uygulamasýna iliþkin yazýlý soru önergesine yanýt verdi.

Ýstanbul Teknik Üniversitesi tarafýndan yürütülen çalýþmanýn sonuçlarý doðrultusunda sabit saat uygulamasýna geçildiðini hatýrlatan Bayraktar, bu uygulamadan önce 17.00'de gerçekleþen akþam puantýnýn ilerleyen saatlere doðru yayýldýðýný, böylelikle puantýn teknik olarak yönetiminin daha kolay hale geldiðini belirtti.

Bayraktar, yaz saati uygulamasýnýn baþladýðý Ekim 2016 ile Mart 2024 tarihleri arasýnda yaklaþýk 20 milyar lira karþýlýðý olan 11,252 milyar kilovatsaat (kWh) enerji tasarrufu saðlandýðýný bildirdi.

Bu enerji tasarrufunun dönemsel daðýlýmýný da paylaþan Bayraktar, 2016 Ekim ve 2017 Mart tarihleri arasýnda 1,308 milyar kWh, 2017 Ekim ve 2018 Mart tarihleri arasýnda 1,365 milyar kWh, 2018 Ekim ve 2019 Mart tarihleri arasýnda 1,345 milyar kWh, 2019 Ekim ve 2020 Mart tarihleri arasýnda 1,380 milyar kWh, 2020 Ekim ve 2021 Mart tarihleri arasýnda 1,439 milyar kWh, 2021 Ekim ve 2022 Mart tarihleri arasýnda 1,513 milyar kWh, 2022 Ekim ve 2023 Mart tarihleri arasýnda 1,406 milyar kWh, 2023 Ekim ve 2024 Mart tarihleri arasýnda 1,496 milyar kWh olmak üzere toplamda 11,252 milyar kWh enerji tasarrufu saðlandýðýný açýkladý.

- YAKLAÞIK 1 MÝLYAR VERÝ ÝLE ARAÞTIRMA

Bakan Bayraktar, meteoroloji mühendisliði, elektrik mühendisliði, psikoloji, sosyoloji ve ekonomi alanlarýnda çalýþmalar yürüten akademisyenler ile uzmanlardan oluþan ekip tarafýndan hazýrlanan raporun yönetici özeti bölümünde yer alan bilgileri de yanýtýnda paylaþtý.

Buna göre, yaz saati uygulamasý (YSU) ve kýþ saati uygulamasýnýn (KSU) detaylý analizi için Türkiye'nin son 6 yýlýna ait elektrik tüketimi, sýcaklýk, baðýl nem ve bulutluluk verileri saatlik zaman ölçeðinde ele alýndý.

Yaklaþýk 100 milyon satýrdan oluþan ve her bir satýrýnda 5 verinin olduðu yani toplamda 500 milyon saatlik elektrik tüketim verisi, bunun yarýsý kadar meteorolojik deðiþkenlerin saatlik verisi ve iþleme katýlanlar da düþünüldüðünde 1 milyar veri ile metin içerisinde detaylarý alt baþlýklar halinde verilen "Ana Bileþenler Çözümlemesi, Doðrusal Çoklu Regresyon, Saat Deðiþim Ýndeksi ve Puant Deðerler Analizi" yöntemlerinin analizleri gerçekleþtirilip yorumlarý yapýldý.

Ýþlenen, yöntem ve analizlerin sonuç verileri de düþünüldüðünde toplamda yaklaþýk 1 milyar veri ile araþtýrma sonlandýrýldý.

Araþtýrmanýn sonucundaki þu tespitler dikkati çekti:

- "Rusya Federasyonu'nda 11 farklý zaman dilimi kullanýlmakta olup doðu ile batý arasýndaki zaman farký 9 saattir. ABD'de doðu ile batý arasýndaki zaman farký 4 saat olup Kanada'da 5 saate çýkmaktadýr. Ülkeler bu doðal zorunluluklara ve zorluklara raðmen ekonomik, siyasi ve idari iþlemleri ulusal/uluslararasý süreçlerle baþarýlý bir þekilde düzenlemektedirler. Bir anlamda ülkemize dayatýlan diðer devletler ile ortak bir zaman diliminde buluþma zorunluluðu dünyada bulunmamaktadýr."

- "Kýþ saati uygulamasý sürecinin baþlamasýyla birlikte gün uzunluðuna baðlý olacak þekilde farklý mesai saatleri göz önünde bulundurularak illerin karanlýkta kalma saat miktarlarý hesaplanmýþ ve haritalarý çizilmiþtir. Bunun sonucunda gün ýþýðýndan en fazla yararlanýlacak þekilde en uygun mesai saatlerine ait deðerler ve haritalar elde edilmiþtir. Bu haritalar yardýmýyla yýl boyunca karanlýkta kalma saat miktarlarý belirlenmektedir."

- Analizler sonucunda kýþ saati uygulamasýndan kaynaklanan ilave elektrik tüketimleri 08.00- 17.00 mesai saat aralýðý düþünüldüðünde 626.068 - 2.375.061 MWh, 08.30-17.30 mesai saat aralýðý düþünüldüðünde 5.788.685 - 6.523.240 MWh ve son olarak 09.00-18.00 mesai saat aralýðý düþünüldüðünde ise 5.885.005- 6.450.746 MWh arasýnda deðiþmektedir. Bu deðerler hesaba katýlan yýllarýn kýþ saati uygulamasý sürelerinin ortalama toplam tüketimleriyle karþýlaþtýrýldýðýnda yüzde 8,58'e kadar çýkmakta, yýllýk toplam elektrik tüketimi ile karþýlaþtýrýldýðýnda ise yüzde 3,62'ye kadar yükselmektedir."

- "Bu çalýþmada ayrýca yýl boyunca kesintisiz yaz saati uygulamasýna geçilmesi alternatifinin, mevcut duruma kýyasla Türkiye'de elektrik tüketimin yol açtýðý deðiþikliðin finansal boyutu hesaplanmýþtýr. Farklý mesai saatlerine göre ortalamada 1 milyar 897 milyon 135 bin 508 TL, maksimum olarak ise 2 milyar 685 milyon 617 bin 908 TL ekonomik kayýp oluþmaktadýr."

- "Ýklim deðiþikliði gibi önem taþýyan süreçler de hesaba katýldýðýnda KSU YSU'dan dolayý ilave elektrik tüketim deðerlerinin karbon üretim karþýlýklarý düþünüldüðünde aslýnda ekonomik zararýn daha yüksek olacaðý aþikardýr."

- "Somut verilere dayanan tüm hesaplamalar ve metin içerisinde görülebilecek olan detaylý deðerlendirmeler sonucunda kýþ saati uygulamasý saat deðiþiklikleri ülkemize enerji tüketimi açýsýndan herhangi bir olumlu katký sunmamaktadýr. Tam tersine elektrik tüketiminin artmasýna sebebiyet verdiði proje süresince elde edilen matematiksel ve istatistiksel iþlemlere dayalý sonuçlar ile ortaya konulmuþtur. Bütün mesai çalýþmalarýnda güneþ ýþýnýmýndan daha fazla yararlanma ilkesi esas alýnmalýdýr. Bunun için de YSU'nýn yýl boyunca uygulanmasý, enerji planlamasý, ekonomik kazanç, sosyolojik ve psikolojik anlamda daha doðru olacaktýr."

Öte yandan Bakan Bayraktar, sabit saat uygulamasýna iliþkin, Avrupa Parlamentosunun 26 Mart 2019'da kabul edilen teklifle üye ülkelere tek saat uygulamasýna geçmelerini tavsiye ettiðini hatýrlattý.