''Kalkýnma Yolu''na yoðun ilgi! Güzergahýn kendi topraklarýndan geçmesini talep ettiler

Irak Ulaþtýrma Bakaný Rezzak Muheybes es-Sadavi, Türkiye, Irak, Katar ve BAE arasýnda imzalanan 'Kalkýnma Yolu Projesi" hakkýnda önemli deðerlendirmelerde bulundu.

Sadavi, Irak Baþbakanlýðýnýn daveti üzerine baþkent Baðdat ve Basra'yý ziyaret eden akademisyen, gazeteci ve iþ insanlarýndan oluþan 10 kiþilik bir heyeti kabul etti.

Görüþmede Irak'ý Türkiye üzerinden Avrupa'ya açmasý planlanan Kalkýnma Yolu Projesi'ne iliþkin önemli açýklamalar yapan Sadavi, projenin uluslararasý ve bölgesel desteðinin olacaðýný, ticari niteliði artýracaðýný ve ulaþtýrma maliyetlerini düþüreceðini aktardý.

Asya ile Avrupa arasýnda yeni bir uluslararasý ticaret rotasý olacak Kalkýnma Yolu Projesi'ne katýlan ülkelerin kendi aralarýnda teknik normlar için heyetler kurduðuna iþaret eden Sadavi, taraflarýn finansal alternatifleri de incelediðini ifade etti.

Sadavi, Kalkýnma Yolu Projesi'nin baþlangýç noktasý olan Irak'ýn güneyindeki Basra'da yer alan Büyük Fav Limaný'nýn 54 kilometrekare üzerine kurulduðunu ve tamamlandýðýnda bölgenin en büyük limaný olacaðýný hatýrlatarak, "Büyük Fav Limaný, açýk denizde olduðundan 19,5 metreye kadar derinliði olan büyük ticaret gemilerine ev sahipliði yapabilecek." dedi.

Limanýn 2025 yýlýnýn ortalarýndan itibaren faaliyete girmeye baþlayacaðýný kaydeden Sadavi, limanda büyük bir askeri üs, petrokimya rafinerileri, doðal gaz depolama tesisleri ve su arýtma tesislerinin yer alacaðýný söyledi.

Bakan, limanýn çevresinde konut ve sanayi bölgelerinin inþa edileceðine iþaret ederek, "Fav Yarýmadasý Orta Doðu'nun en büyük sanayi ve turizm bölgesi olacak." dedi.

- "BÜYÜK FAV LÝMANI, KALKINMA YOLU PROJESÝ'NÝN KALBÝ OLACAK"

Sadavi, Büyük Fav Limaný'nýn, Kalkýnma Yolu Projesi ile küresel ve bölgesel ticarete ciddi katma deðer sunacaðýný kaydederek, "Büyük Fav Limaný, Kalkýnma Yolu Projesi'nin kalbi olacak." dedi.

PEG Infrastructure adlý Ýtalyan þirketin, Büyük Fav Limaný'ndan baþlayarak 1200 kilometrelik otoyol ve demir yolu hatlarýyla Türkiye sýnýrýna baðlanacak Kalkýnma Yolu Projesi'nin güzergahý konusunda fizibilite çalýþmalarýný sürdürdüðünü belirten Sadavi, "Demir yolu projesinin krokisinin yüzde 75'i tamamlandý. Yolcu trenleri 300 kilometre hýzla gidecek. Mal sevkiyatý yapacak trenlerin saatteki hýzý ise 140 kilometre olacak." diye konuþtu.

Proje kapsamýnda inþa edilecek otoyol krokisinin ise yüzde 65 oranýnda tamamlandýðýný ifade eden Sadavi, otoyol ve demir yolu hatlarýnýn geçtiði bölgelerdeki istimlak meselesi ve hattýn çevresinde inþa edilecek tesisler konusunda Ýtalyan danýþman þirketle görüþmeye devam ettiklerini aktardý.

Sadavi, ayrýca yatýrýmcýlara ve iþ insanlarýna imkanlar sunmak için Büyük Fav Limaný için özel yasa üzerine çalýþýldýðýný da ifade etti.

- "KALKINMA YOLU, EKONOMÝK ENTEGRASYON PROJESÝDÝR"

Proje Basra, Nasýriye, Semave, Divaniye, Necef, Kerbela, Babil, Baðdat, Samarra, Beyci, Selahaddin, Musul, Rabia, Duhok ve Fiþabur'dan geçerek Türkiye üzerinden Ceyhan Limaný aracýlýðýyla deniz yolu veya Ýstanbul üzerinden kara yoluyla Avrupa'ya uzanacak.

Ýnþa edilecek demir yolu ve otoyollarýn toplam maliyetinin 17 milyar dolarý bulmasý bekleniyor.

Kalkýnma Yolu Projesi için seçilen güzergahýn optimum rota olduðunun altýný çizen Sadavi, projenin önündeki engelleri minimize etmek için mevcut güzergahýn belirlendiðini söyledi.

Projenin, Irak'ýn batýsýndaki þehirlerin içlerinden ziyade çeperlerinden geçtiðini vurgulayan Sadavi, istimlak sorunlarýnýn minimize edilmesi ve engellerin daha kolay aþýlmasý için bu yolu benimsediklerini ifade etti.

Basra'dan Fiþabur'a uzanacak demir yolu ve otoyollarýn çevrelerinde sanayi kentleri kurmayý planladýklarýný söyleyen Sadavi, "(Kalkýnma Yolu Projesi, basýnda dile getirildiði gibi sadece demir yolu ve otoyoldan ibaret deðildir. Bu, ekonomik entegrasyon projesidir. Projeye ortak olan ülkelere ekonomik entegrasyon saðlayacaktýr." ifadelerini kullandý.

Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan'ýn 22 Nisan'daki Irak ziyaretinde Türkiye, Irak, Katar ve Birleþik Arap Emirlikleri (BAE) arasýnda imzalanan dörtlü mutabakat zaptý çerçevesinde Kalkýnma Yolu Projesi'nde sürecin takibi ve koordinasyon için "Bakanlar Kurulu"nun kurulacaðýný söyleyen Sadavi, komþu ülkelerin de projeye katýlýmýna açýk olduðunu ifade etti.

Bakan Sadavi, gelecek günlerde dört ülkenin ulaþtýrma bakanlarýnýn ilk toplantýsýnýn yapýlacaðýný aktardý.

- ÝRAN ÝLE GÖRÜÞMELER YAPILDI, MISIR ÝLE TEMAS YOK

Ýran'ýn projeye katýlmasý için kapýlarýnýn her zaman açýk olduðunu kaydeden Sadavi, "Taraflar arasýnda görüþmeler oldu ve olumlu sonuçlar var." dedi.

Bakan Sadavi, Kalkýnma Yolu Projesi'nin, Süveyþ Kanalý'na nazaran daha avantajlý bir proje olduðunu söyledi.

Projenin, ulaþtýrma süresinde 12-15 günlük bir zaman tasarrufu saðlayacaðýný ve böylece ulaþtýrma giderlerinde da karlý olacaðýný belirten Sadavi, Büyük Fav Limaný'nýn da serbest ticari bölge olacaðýný kaydetti.

Irak'ýn proje konusunda hiçbir aktörle siyasi rekabet içerisinde olmadýðýný ve projeyi siyasetten uzak tutmak istediklerinin altýný çizen Sadavi, Mýsýr ile konuya iliþkin herhangi bir temasýn olmadýðýný ifade etti.

Sadavi, Kalkýnma Yolu'nun bölgesel ve küresel ticarette yeni imkanlar doðuracaðýný aktararak, þunlarý söyledi:

"Kalkýnma Yolu, siyasetten tamamen uzak ekonomi odaklý bir projedir. Hiçbir tarafla rekabete girmeyeceðiz. Irak ve Türkiye coðrafi konumu açýsýndan ayrýcalýklara sahip. Bunu halklarýmýzýn faydasýna kullanacaðýz."

- IKBY'DEN GÜZERGAHIN DEÐÝÞTÝRÝLMESÝ TALEBÝ

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Kalkýnma Yolu Projesi'nin kendi topraklarýndan geçmesini talep ediyor.

Bakan Sadavi, IKBY'nin projeye iliþkin endiþe ve beklentilerine de deðinerek, "Erbil ile görüþmeler yapýldý. Kürt tarafýndan güzergahýn deðiþtirilmesi konusunda öneriler geldi. Ancak öneri, Ýtalyan þirket ve Ulaþtýrma Bakanlýðý tarafýndan reddedildi. Ýtalyan danýþman tarafýndan önerilen mevcut güzergahta devam edilmesi konusunda vurgu yapýldý." dedi.

Kalkýnma Yolu'nun mevcut güzergahýnýn maliyet ve zaman açýsýndan daha avantajlý olduðunun altýný çizen Sadavi, "Bu güzergahta ne tünelin ne de köprünün inþa edilmesine ihtiyaç duyulmayacak. Proje kapsamýnda sadece bir köprü inþa edilecek." dedi.

Sadavi, projenin Duhok'tan 4,5 kilometre geçerek Fiþabur üzerinden Türkiye sýnýrýna ulaþacaðýný ifade etti.

Proje kapsamýnda Ovaköy'de kurulmasý planlanan yeni sýnýr kapýsýnýn yönetimi konusunda Erbil ile Baðdat arasýnda belirsizlik sürerken, Bakan Sadavi, sýnýr kapýsýnýn idaresi konusunda görüþmelerin ise yakýnda yapýlacaðýný aktardý.