Kentsel dönüþüm, kanunda yapýlan yeni düzenlemelerle hýzlanacak! ''Yüzde 50 artý 1 yeterli''

Kentsel dönüþüme yönelik düzenlemeler içeren "Afet Riski Altýndaki Alanlarýn Dönüþtürülmesi Hakkýnda Kanun ile Bazý Kanunlarda ve 375 Sayýlý Kanun Hükmünde Kararnamede Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun Teklifi", 8 Kasým'da TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

"Asrýn felaketi" olarak nitelendirilen 6 Þubat'taki depremlerin acýsý tazeliðini korurken, kentsel dönüþümü hýzlandýrmak için yapýlan yeni düzenlemeyle, ilgililere ulaþmayan tebligatlar, risk tespitini engellemek için açýlmayan kapýlar, küçük farklarla saðlanamayan 3'te 2 çoðunluk, dönüþüm için karþýlanamayan finansman gibi sorunlara çözüm getirildi.

- "MÜMKÜN OLAN EN HIZLI ÞEKÝLDE RÝSKLÝ YAPILARIN DÖNÜÞTÜRÜLMESÝ HEDEFLENÝYOR"

Kentsel Dönüþüm ve Hukuk Platformu Baþkaný Prof. Dr. Öngören, kentsel dönüþümü çoðu zaman yavaþlatýp hatta durma noktasýna getiren sorunlara çare olmasý için yapýlan düzenlemenin getirdiði yenilikleri AA muhabirine anlattý.

Yeni düzenlemelerle bu tip senaryolarýn önüne geçilerek, mümkün olan en hýzlý þekilde riskli yapýlarýn dönüþtürülmesinin hedeflendiðini belirten Öngören, daha önce bir apartman ya da sitede kentsel dönüþüm yapabilmek için 3'te 2 çoðunluk gerektiðini hatýrlattý.

Öngören, kanun deðiþikliðiyle 3'te 2 çoðunluðun yüzde 50 artý 1'e çekildiðini vurgulayarak, "Yani 100 daireli ve eþit hisseli bir apartmanda yüzde 51 'tamam' derse dönüþüm saðlanabilecek." dedi.

Ýkinci büyük deðiþikliðin ise deprem bölgesindeki kentsel dönüþüm davalarýnda olduðunu dile getiren Öngören, þöyle konuþtu:

"Bu davalar uzun süren davalar haline gelmiþti. Bu da kentsel dönüþüm sürecini týkýyordu. Ýþte bu süreci hýzlandýrmak için tebligat usulünde bir deðiþiklik yapýldý. Eskiden tapuda belirtilmiþ adreslere tebligatlar yapýlýyordu. Þimdi öncelikle 'riskli olduðu için yýkýlacaðý' binanýn giriþine asýlacak. Kiþinin e-Devlet adresine teblið yapýlacak. Üçüncü olarak da muhtara tebligat yapýlacak. Muhtarlýkta kentsel dönüþüm süreci, ilgililere teblið edilecek. Binanýn dönüþüme girdiði bilgisi, muhtarlýkta 15 gün süreyle askýya çýkacak. Bu 15 günlük aský süresi dolduktan sonra isteyen dava açabilecek. Bu yeni düzenleme kentsel dönüþüm davalarýnýn hýzlanmasýna yüzde 30-40 oranýnda katký saðlayacak. "

- "SADECE MUHALEFET OLSUN DÝYE ÝÞÝN ÖZÜNÜ BÝLMEDEN YAPILAN ELEÞTÝRÝLER..."

Bir baþka yeniliðin ise rezerv yapý alanlarýyla ilgili olduðunu ifade eden Öngören, yeni yerleþme alaný oluþturma konusundaki düzenlemenin deðiþtirildiðini söyledi. Öngören, þehir merkezlerindeki yaþam alanlarýnýn da rezerv yapý alaný olarak belirlenmesi imkanýnýn getirildiðini bildirdi.

Rezerv yapý alanlarýyla ilgili deðiþikliðin, "Ýnsanlarýn zorla þehir dýþýna itilmesi veya mülksüzleþtirilmesi" gibi eleþtirilere maruz kaldýðýný hatýrlatan Öngören, "Bunun çok doðru bir eleþtiri olduðunu düþünmüyorum. Zaten kentsel dönüþüm yasasýnda kamulaþtýrma ve acele kamulaþtýrma gibi iki aracýn kullanýlmasý söz konusu. Ayrýca riskli alan denilen bir araç var. Zaten depreme dayanýklý olmayan yerler riskli alan da ilan edilebiliyordu. O yüzden riskli alan, sadece boþ alanlar için deðil, doðrudan insanlarýn yaþadýðý alanlar için de ortaya konmuþ bir kentsel dönüþüm aracýydý." ifadelerini kullandý.

Prof. Dr. Öngören, Türkiye'de 1983'te kamulaþtýrmayla ilgili kanun çýktýðýna iþaret ederek, "Ayrýca 'Bir anda insanlarýn binalarýna el konulacak.' þeklinde bir algý doðru deðil. Bu zaten eskiden beri var. Ayný olasýlýk riskli alan için de var. Sadece muhalefet olsun diye iþin özünü bilmeden yapýlan eleþtiriler diye bakýyorum." deðerlendirmesinde bulundu.

- "DAVA SÜREÇLERÝNÝN KISALTILMASI ÝÇÝN DEÐÝÞÝKLÝK YAPILDI"

Yeni düzenlemeyle, deprem bölgesindeki dava süreçlerinin kýsaltýlmasý için idari yargýlama kanununda da deðiþiklik yapýldýðýný vurgulayan Öngören, "Bu davalardaki 30 günlük cevap süreleri, 10-15 güne indirildi. Hakimlere dosyayý 15 gün içerisinde oluþturma sorumluluðu getirildi. Temyiz süreleri açýsýndan var olan 30-60 günlük süreler, 15 güne indirildi. Davalarýn hýzlanarak, deprem bölgesindeki insanlarýn konutlarýna bir an evvel kavuþmasý için genel bir düzenleme yapýldý." diye konuþtu.

Öngören, yeni düzenlemeyle kentsel dönüþümün önündeki en büyük engellerin kalktýðýný belirterek, "Artýk mevcut yerleþim yerleri de 'rezerv' alan ilan edilecek, kentsel dönüþüm kararýný almak için yüzde 50 artý 1 yeterli olacak ve 'risklidir' raporu binaya asýlacak." ifadelerini kullandý.

- "KENTSEL DÖNÜÞÜMLE YEÞÝL BÝNALAR YAPILMALI"

Deprem bölgesinde yaklaþýk 850 bin konut yapýlacaðýný aktaran Öngören, "Ýstanbul'da kentsel dönüþüm kapsamýnda yaklaþýk 1,5 milyon, Türkiye genelinde ise toplam 5 milyon konutun deðiþtirilmesi, dönüþtürülmesi hedefleniyor." dedi.

Bunlarýn yeþil bina olarak yapýlmasý gerektiðini vurgulayan Öngören, "Yeþil bina, suyunu arýtan, yeniden kullanýlmasýný saðlayan, yaðmur sularýný biriktiren binalardýr. Ayný zamanda bu binalarýn çatýsý ve cephelerinde solar sistemleri, güneþ panelleri var. Yeþil bina, 32 yýlda harcanan bütün parayý geri kazandýrýyor. Kendini amorti ediyor. O yüzden yeþil bina yapýmýný teþvik edip, gerek kamu gerek özel sektörün kaynaðýný boþa harcamayalým." diye konuþtu.

- "BAZI BÝNALAR YIKILMADAN GÜÇLENDÝRÝLEBÝLÝR"

Prof. Dr. Öngören, her binanýn yýkýlýp yeniden yapýlmasýna da gerek olmadýðýný dile getirerek, þunlarý kaydetti:

"Yeni inþaat teknolojileriyle güçlendirme denilen bir imkan var. Bugün bir binanýn yeniden yapýlmasý yaklaþýk 36 ay gerektiriyor. Halbuki bir binanýn güçlendirilmesi 6 ayda bitiyor. Böylece insanlarýn kirada oturma süreleri kýsalýr. Ayný zamanda yeni bir bina yapmakla, bir binanýn güçlendirilmesi arasýnda yaklaþýk bire üç oranýnda bir maliyet farký var. Güçlendirmeyi bir birim, yeni binayý üç birim parayla yapabiliyoruz."

Türkiye genelindeki 5 milyon konutun depreme dayanýklý hale getirilmesi ve dönüþtürülmesi açýsýndan bakýldýðýnda, en az 1 milyonunun güçlendirilerek korunmasýnýn mümkün olduðuna iþaret eden Öngören, özellikle tarihi binalarda bunu yapmanýn çok daha mantýklý olduðunu sözlerine ekledi.