Kýdem tazminatýna 432 lira zam
Milyonlarca çalýþanýn sigortasý niteliðindeki kýdem tazminatý 1 Temmuz itibarýyla zamlandý. Memur maaþýnýn katsayýsýyla belirlenen tazminatýn ‘bir yýllýk üst limiti’, 5 bin liradan 5 bin 432 liraya yükseldi.
Kýdem tazminatý, sigortalý (SSK'lý) çalýþanlarýn güvencesi niteliðinde. Tazminat her bir yýl için bir aylýk brüt ücret kadar oluyor. Ama bunun bir üst limiti bulunuyor. Çalýþana ödenecek tazminatýn tavaný memur maaþlarýna endeksli. Ýlk 6 aylýk enflasyona göre 1 Temmuz itibarýyla memur maaþýna yüzde 8.65 zam yapýlmýþtý.
432 LÝRALIK FARK
Tazminat tavaný da ayný oranda, yani 432 lira artarak 5 bin liradan 5 bin 434 liraya çýktý. Bu tutar 31 Aralýk'a kadar geçerli. 10 bin lira maaþ da olsa 1 yýllýk kýdem 5 bin 434 lirayý aþamayacak. Artýþ az gibi görünse de yýllarca ayný iþyerinde çalýþanlar için avantajý büyük. Örneðin; 6 bin 500 lira brüt maaþý olan bir iþçi 10 yýl çalýþmasý varsa, 1 Temmuz öncesine göre 4 bin 249 lira fazla tazminat alacak. Bir çalýþanýn kýdem tazminatý alabilmesi için kendi isteði dýþýnda iþten ayrýlmasý gerekiyor. Bunun istisnalarý da var. Erkek iþçi askerlik, kadýn evlilik nedeniyle (1 yýl içinde) iþten ayrýlýrsa kýdemini alabilir. Fazla mesaiyi yaptýrmaya zorlandýðý için haklý nedenle istifa edenler de kýdeme hak kazanýr. Kýdemde zamanaþýmý süresi 5 yýl.
EMEKLÝLÝK HAKKIYLA
Emeklilik kýdemde en çok merak edilen konudur. 8 Eylül 1999'dan önce iþe girip de 15 yýl sigortalý olan ve en az 3 bin 600 günü tamamlayanlarla 1999'dan sonra ilk defa iþe baþlayýp 25 yýl sigortalý olup 4 bin 500 gün prim ödeyenler istifa edince kýdem alýr. Bunun için SGK'dan 'Yaþ dýþýnda emeklilik þartlarýný yerine getirmiþtir' yazýsý alýnmalý.
HESABA DÝKKAT!
Her bir yýllýk çalýþma karþýlýðýnda bir aylýk brüt ücret tutarýnda tazminat alýnýr. Bir yýldan artan sürelerde oranlanarak hesaplamaya dahil ediliyor. Tazminat hesabýnda iþçiye ödenen ücretin yaný sýra, düzenli olarak saðlanan tüm para ve parayla ölçülebilen menfaatlerin brüt tutarý da dikkate alýnýyor.
ÝSTÝFA EDEN DE ALIR MI?
Ýþverenin iþçisini hiç sigortaya bildirmemesi, sigorta primlerini ödememesi ve sosyal haklardan mahrum býrakmasý iþçiye haklý fesih imkaný veriyor. Düþük ücretten bildirim de haklý fesih nedeni. Bütün bu durumlarda iþ sözleþmesini sona erdiren iþçi, kýdem tazminatýný alýr. Ýþveren her çeþit sigortasýz çalýþtýrma halinde o iþçinin kýdem tazminatýný da ödemek zorunda.
(Güneþ)
