Kripto varlýk ekosistemine yönelik düzenleme içeren "Sermaye Piyasasý Kanununda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun Teklifi", 26 Haziran'da TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaþmýþ ve böylece Türkiye'de kripto varlýklara dair ilk yasal çerçeve oluþturulmuþtu.
Kanuna göre, "cüzdan" kripto varlýklarýn transfer edilebilmesini ve bu varlýklarýn ya da bu varlýklara iliþkin özel ve açýk anahtarlarýn çevrim içi veya çevrim dýþý olarak depolanmasýný saðlayan yazýlým, donaným, sistem ya da uygulamalar olarak tanýmlandý.
"Kripto varlýk", daðýtýk defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanýlarak elektronik olarak oluþturulup saklanabilen, dijital aðlar üzerinden daðýtýmý yapýlan ve deðer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlýklarý tanýmlarken, "Kripto varlýk hizmet saðlayýcý" da platformlarý, kripto varlýk saklama hizmeti saðlayan kuruluþlarý ve bu Kanuna dayanýlarak yapýlacak düzenlemelerde kripto varlýklarýn ilk satýþ ya da daðýtýmý dahil olmak üzere kripto varlýklarla ilgili olarak hizmet saðlamak üzere belirlenmiþ diðer kuruluþlarý ifade edecek.
"Kripto varlýk saklama hizmeti" ise platform müþterilerinin kripto varlýklarýnýn veya bu varlýklara iliþkin cüzdandan transfer hakký saðlayan özel anahtarlarýn saklanmasýný, yönetimini veya Sermaye Piyasasý Kurulunca (SPK) belirlenecek diðer saklama hizmetlerini, "Platform" da kripto varlýk alým satým, ilk satýþ ya da daðýtým, takas, transfer, bunlarýn gerektirdiði saklama ve belirlenebilecek diðer iþlemlerin bir veya daha fazlasýnýn gerçekleþtirildiði kuruluþlarý tanýmlayacak.
Deðiþiklik kapsamýnda kanunun 13. maddesinin birinci fýkrasýna, "Kurul, sermaye piyasasý araçlarýnýn bu madde hükümlerine göre kayden ihraç edilerek Merkezi Kayýt Kuruluþu (MKK) tarafýndan izlenmesi yerine, kripto varlýk olarak ihracýna ve bunlarýn oluþturulup saklandýklarý kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý tarafýndan sunulan elektronik ortam nezdinde kayden izlenmesine iliþkin esaslar belirleyebilir. Sermaye piyasasý araçlarýnýn kripto varlýk olarak ihracý halinde; haklarýn izlenmesi, üçüncü kiþilere karþý ileri sürülebilmesi ve devredilmesinde, bunlarýn oluþturulup saklandýklarý elektronik ortamdaki kayýtlar esas alýnýr. Kurul, bu elektronik ortamdaki kayýtlarla MKK sistemi arasýnda entegrasyon saðlanmasýný zorunlu tutabilir. Bu fýkranýn uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenir." cümleleri eklendi.
- KRÝPTO VARLIK HÝZMET SAÐLAYICILARI VE KRÝPTO VARLIKLARA ÝLÝÞKÝN HÜKÜMLER
Kanuna göre, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýn kurulabilmesi ve faaliyete baþlamasý için Kurul'dan izin alýnmasý zorunlu olurken, bunlar münhasýran Kurul tarafýndan belirlenecek faaliyetleri yerine getirecek.
Bunlarýn kuruluþlarýna ve faaliyete baþlamalarýna, ortaklarýna, yöneticilerine, personeline, organizasyonuna, sermayelerine ve sermaye yeterliliðine, yükümlülüklerine, bilgi sistemleri ve teknolojik altyapýlarýna, pay devirlerine, yapabilecekleri faaliyetlere, faaliyetlerinin geçici veya sürekli olarak durdurulmasýna iliþkin esaslar ile faaliyetleri sýrasýnda uymalarý gereken diðer ilke ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenecek pay devirlerinde Kurul izninin alýnmasý zorunlu olurken, söz konusu düzenlemelere aykýrý olarak gerçekleþtirilen devirler pay defterine kaydolmayacak ve bu hükme aykýrý olarak pay defterine yapýlan kayýtlar hükümsüz olacak.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý, sistemlerinin güvenli bir þekilde yönetilebilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak, önlemleri almak ve gerekli iç kontrol birim ve sistemlerini oluþturmakla yükümlü olurken, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýn kuruluþlarýna ve/veya faaliyete baþlamalarýna Kurulca izin verilebilmesi için bilgi sistemleri ve teknolojik altyapýlarý konularýnda Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araþtýrma Kurumunun (TÜBÝTAK) belirleyeceði kriterlere uygunluk aranacak.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýnýn ortaklarýnýn taþýmasý gereken þartlar da kanun kapsamýna alýndý. Buna göre, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýnýn ortaklarýnýn müflis olmamasý, konkordato ilan etmiþ olmamasý, uzlaþma suretiyle yeniden yapýlandýrma baþvurusunun tasdik edilmiþ olmamasý ya da hakkýnda iflasýn ertelenmesi kararý verilmiþ olmamasý þartý aranacak.
Tasfiyeye tabi tutulan bankerler ile iradi tasfiye haricinde faaliyet izni iptal edilmiþ faktoring, finansal kiralama, finansman, tasarruf finansman, varlýk yönetim, sigorta, reasürans, emeklilik þirketleri ve ödeme sistemi iþleticileri, ödeme hizmeti saðlayýcýlarý ile para ve sermaye piyasalarýnda faaliyet gösteren kurumlarda doðrudan veya dolaylý olarak yüzde 10 veya daha fazla paya sahip olmamasý veya kontrolü elinde bulundurmamasý þartý taþýmalarý gerekecek.
Ayrýca, ortaklarýn ilgili kanunlarda sayýlan suçlardan kesinleþmiþ mahkumiyetinin bulunmamasý, iþlem yasaklý olmamasý, gerekli mali güç ve iþin gerektirdiði dürüstlük ve itibara sahip olunmasý ve ortaklýk yapýsýnýn þeffaf ve açýk olmasý þartlarýný saðlamalarý gerekecek.
Yönetim kurulu üyelerinin ve yönetim kurulu üyesi olmaksýzýn kripto varlýk hizmet saðlayýcýyý temsile yetkili kiþilerin ilgili düzenlemede yer alan mali güç þartý hariç ortaklar için öngörülen þartlarý taþýmalarý zorunlu olacak.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýnýn daðýtýlabilir karýnýn yarýsýndan fazlasýný tek baþýna alma hakkýný haiz olan veya þirket esas sözleþmesi uyarýnca yönetim kurulunda üye sayýsýnýn yarýsýndan fazlasýný seçme veya aday gösterme þeklinde temsil edilme hakkýna sahip olan gerçek kiþilerin de ayný düzenleme kapsamýnda bulunan þartlarý taþýmalarý zorunlu kýlýnacak.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýnýn tüzel kiþi kurucu ortaklarýnýn sermayesinin veya oy haklarýnýn doðrudan veya dolaylý olarak yüzde 10 veya daha fazlasýný temsil eden paylarý ile bu oranýn altýnda olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakký veren imtiyazlý paylarýna sahip ortaklarýnýn da ayný þartlarý taþýmalarý zorunlu olacak.
Kuruluþtan sonraki ortaklýk yapýsý deðiþikliklerinde, kripto varlýk hizmet saðlayýcýnýn sermayesinin veya oy haklarýnýn doðrudan veya dolaylý olarak yüzde 10 veya daha fazlasýný temsil eden paylarý ile bu oranýn altýnda olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakký veren imtiyazlý paylarýna sahip tüzel kiþi ortaklarýnýn, sermayesinin veya oy haklarýnýn doðrudan veya dolaylý olarak yüzde 10 veya daha fazlasýný temsil eden paylarý ile bu oranýn altýnda olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakký veren imtiyazlý paylarýna sahip ortaklarýnýn da ilgili düzenlemede yer alan þartlarý taþýmalarý zorunlu olacak.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýnýn sermayesinin veya oy haklarýnýn doðrudan veya dolaylý olarak yüzde 10 veya daha fazlasýný temsil eden paylarý ile bu oranýn altýnda olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakký veren imtiyazlý paylarýna sahip gerçek ve tüzel kiþi ortaklarýnýn, "gerekli mali güç ve iþin gerektirdiði dürüstlük ve itibara sahip bulunmasý" hariç tutularak yukarýda belirtilen nitelikleri kaybetmesi halinde, sahip olduklarý paylarý belirtilen þartlarý saðlayan kiþilere 6 ay içinde devretmeleri gerekecek. Söz konusu süre içinde devredilecek paylara düþen oy haklarýnýn kimlerce ve nasýl kullanýlacaðý Kurul tarafýndan belirlenecek.
Platformlar üzerinden kripto varlýklarýn alýnýp satýlmasýna ve ilk satýþ ya da daðýtýmýnýn yapýlmasýna, kripto varlýklarýn takasýna, transferine ve saklanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan düzenlenecek.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý, atýf yapýlan hükümler dýþýnda Kanunun diðer hükümlerine tabi olmazken, kanunun ilgili fýkralarý kapsamýnda Kurul, düzenleyici iþlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak uygulamayý düzenlemeye ve yönlendirmeye yetkili olacak. Kanunun ilgili maddeleri uyarýnca Kurulca bankalara yükümlülük getirecek düzenlemeler için Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) görüþü alýnacak.
Sermaye piyasasý araçlarýna özgü haklar saðlayan kripto varlýklara iliþkin olarak düzenleyici iþlemler tesis etmek, özel ve genel nitelikte kararlar almak ve tedbir ve yaptýrým uygulamak konusunda da Kurul yetkili olacak.
Kurul, sermaye piyasasý araçlarýna özgü haklar saðlayan kripto varlýklar dýþýnda, daðýtýk defter teknolojisinin veya benzer bir teknolojik altyapýnýn geliþtirilmesi suretiyle oluþturulan, deðeri bu teknolojiden ayrýþtýrýlamayan nitelikte olan kripto varlýklarýn satýþ ya da daðýtýmýnýn, Kanunun sermaye piyasasý araçlarýyla ilgili hükümlerine tabi olmaksýzýn platformlar nezdinde yapýlabilmesi konusunda esaslarý belirleyebilecek. Bu esaslara tabi olacak kripto varlýklarý belirleme aþamasýnda teknik kriterler açýsýndan deðerlendirme yapmak üzere TÜBÝTAK'tan ya da bakanlýklara baðlý, ilgili, iliþkili kurum ve kuruluþlar ile diðer kamu kurumlarýndan teknik rapor isteyebilecek.
Bu kapsamda bir kripto varlýðýn teknolojik özelliklerinin uygun görülmesi ve bunlarýn satýþ ya da daðýtýmýna izin verilmesi bunlarýn kamuca tekeffülü anlamýna gelmeyecek. Bu kripto varlýklarýn satýþ ya da daðýtýmýnýn yapýlmasý suretiyle halktan para toplayanlar ile bunlara fon saðlayanlar arasýndaki iliþkiler genel hükümlere tabi olacak. Bu iþlemler sýrasýnda Kurulca belirlenecek þekilde hazýrlanan ve ilan edilen her türlü bilgilendirme dokümanýný imzalayan gerçek ve tüzel kiþiler bu dokümanlarda yer alan yanlýþ, yanýltýcý veya eksik bilgilerden kaynaklanan zararlardan müteselsilen sorumlu olacak.
Kurum ve kuruluþlarýn, kripto varlýklara iliþkin olarak diðer mevzuattan kaynaklanan görev ve yetkileri saklý kalacak. Düzenleme kapsamýndaki esaslar dahilinde platformlarda iþlem gören kripto varlýklar dýþýndaki kripto varlýklara bu kanundaki hükümler uygulanmayacak.
Kripto varlýklarla yapýlan her türlü iþleme iliþkin "Türk Parasýnýn Kýymetini Koruma Hakkýnda Kanun" ve ilgili mevzuat hükümleri saklý olurken, kripto varlýklarý konu edinen rehin sözleþmelerine, "Ticari Ýþlemlerde Taþýnýr Rehni Kanunu" uygulanmayacak.
- PLATFORMLARDA FÝYATLAR SERBESTÇE OLUÞACAK
Kanunla kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýn faaliyetleri ile kripto varlýklarýn transfer ve saklamasýna iliþkin esaslar da kanun kapsamýnda yer alýrken, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý ile bunlarda iþlem yapmak isteyen müþteriler arasýnda imzalanan sözleþmeler yazýlý þekilde veya uzaktan iletiþim araçlarýnýn kullanýlmasý suretiyle mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasýn Kurulun yazýlý þeklin yerine geçebileceðini belirlediði ve bir biliþim veya elektronik haberleþme cihazý üzerinden gerçekleþtirilecek ve müþteri kimliðinin doðrulanmasýna imkan verecek yöntemler yoluyla kurulabilecek ve buna iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenecek.
Kurul, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarla müþterileri arasýnda sözleþmelerin düzenlenmesine, kapsamýna, deðiþtirilmesine, ücret ve masraflara, sözleþmenin sona ermesine ve feshine ve bu sözleþmelerin içeriðinde yer almasý gereken asgari hususlara iliþkin belirlemeler yapabilecek.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýn müþterilerine karþý sorumluluðunu ortadan kaldýran veya sýnýrlandýran her türlü sözleþme þartý geçersiz sayýlacak. Platformlar müþterilerinin iþlemlerine iliþkin itirazlarýný ve þikayetlerini etkin þekilde çözecek dahili mekanizmalar kurmakla yükümlü olurken, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý müþterilerin kimliklerini, 11 Ekim 2006 tarihli ve 5549 sayýlý "Suç Gelirlerinin Aklanmasýnýn Önlenmesi Hakkýnda Kanun" ve ilgili diðer mevzuat hükümleri kapsamýnda tespit etmekle yükümlü olacak.
Platformlarca kendi nezdinde iþlem görecek veya ilk satýþ ya da daðýtýmý yapýlacak kripto varlýklarýn belirlenmesine ve bunlarýn iþlem görmesinin sonlandýrýlmasýna iliþkin yazýlý listeleme prosedürü oluþturulmasý zorunlu olurken, bu konuda Kurul tarafýndan ilke ve esaslar düzenlenebilecek. Belirlenecek ilke ve esaslarda, TÜBÝTAK'ýn ya da gerekli görülen diðer kurum ve kuruluþlarýn görüþü alýnarak kripto varlýklarýn teknolojik özelliklerine iliþkin teknik kriterlere yer verilebilecek. Bir kripto varlýðýn platformlarca listelenmiþ olmasý bunlarýn kamuca tekeffülü anlamýna gelmeyecek.
Platformlarda fiyatlar serbestçe oluþacak. Kurulca yurt dýþý piyasalarda yaygýn olarak iþlem gördüðü deðerlendirilen ve fiyatý yurt dýþý piyasalarda da oluþan kripto varlýklara iliþkin iþlemler hariç olmak üzere, platformlarda gerçekleþtirilen makul ve ekonomik bir gerekçeyle açýklanamayan ve platform nezdindeki iþlemlerin güven, açýklýk ve istikrar içinde çalýþmasýný bozacak nitelikteki eylem ve iþlemlere iliþkin bu Kanunun 104'üncü maddesi hükümleri uygulanacak.
Platformlar, iþlemlerin güvenilir, þeffaf, etkin, istikrarlý, adil, dürüst ve rekabetçi bir þekilde gerçekleþmesinin saðlanmasý ve piyasa bozucu nitelikte eylem ve iþlemlerin tespit edilmesi, önlenmesi ve tekrarlanmamasý amacýyla emir ve iþlem esaslarýný belirler, bünyelerinde gerekli gözetim sistemini kurar ve her türlü önleyici tedbirleri alacak. Platformlar nezdlerinde gerçekleþtirilen piyasa bozucu nitelikte eylem ve iþlemlere iliþkin olarak tespitleri yapmak, bu nitelikteki eylem ve iþlemleri gerçekleþtiren hesaplarýn kýsýtlanmasý, durdurulmasý ve kapatýlmasý dahil olmak üzere gerekli tedbirleri almak ve ulaþýlan tespitleri rapora baðlayarak Kurula bildirmekle yükümlü olacak.
Platformlar ile müþterileri arasýndaki iliþkiler ve platformlarda gerçekleþtirilen iþlemler nedeniyle taraflar arasýnda oluþan uyuþmazlýklar genel hükümlere tabi olurken, platformlara Kurul tarafýndan faaliyet izni verilmiþ olmasý, iþlemlerin kamunun güvencesi altýnda olduðu anlamýna gelmeyecek. Kripto varlýklar bu Kanunun 82'nci maddesinde düzenlenen yatýrýmcý tazmin hükümlerine tabi olmayacak.
Müþterilerin kripto varlýk transferlerinin gerçekleþtirildiði cüzdanlara ve fon transferlerinin gerçekleþtirildiði hesaplara iliþkin kayýtlar kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý tarafýndan güvenli, eriþilebilir ve takip edilebilir þekilde tutulacak ve tüm iþlem kayýtlarýnýn bütünlüðü, doðruluðu ve gizliliði saðlanacak.
Müþterilerin kripto varlýk transfer iþlemlerinde Kurul ve Mali Suçlarý Araþtýrma Kurulu Baþkanlýðý tarafýndan yapýlan düzenlemelere uyulacak. Bu düzenlemelerde transfer mesajlarýnda gönderici ve alýcýya iliþkin olarak yer almasý öngörülen bilgi ve veriler kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý tarafýndan yine düzenlemelerde belirlenen sürelerde güvenli bir þekilde gönderilecek. Bu amaçla daðýtýk defter teknolojisi, baþkaca baðýmsýz bir mesajlaþma platformu veya uygulama ara yüzü gibi mesajlaþmaya imkan veren yazýlým uygulamalarý ve teknolojik araçlar kullanýlabilecek.
Platformlarýn müþterilerine ait kripto varlýklarýn müþterilerin kendi cüzdanlarýnda bulundurulmasý esas kabul edilirken, müþterilerin kendi cüzdanlarýnda bulundurmayý tercih etmedikleri kripto varlýklara iliþkin saklama hizmetinin, Kurul tarafýndan yapýlacak düzenleme uyarýnca yetkilendirilmiþ ve BDDK tarafýndan uygun görülen bankalarca veya Kurulca kripto varlýk saklama hizmeti sunma konusunda yetkilendirilmiþ diðer kuruluþlarca sunulmasý ve müþterilere ait nakitlerin bankalarda tutulmasý zorunlu olacak.
Bankalar nezdinde saklanan kripto varlýklar ile müþterilere ait bu kapsamdaki nakitler 5411 sayýlý Kanunun 63'üncü maddesinde düzenlenen mevduat ve katýlým fonunun sigortalanmasý hükümlerine tabi olmazken, Kurul, her bir kripto varlýk için veya bunlarýn dayandýðý teknolojik özellikler ya da kripto varlýklarýn nitelik ve nicelikleri kapsamýnda saklama konusunda ayrý esaslar belirlemeye yetkili olacak.
Müþterilere ait nakit ve kripto varlýklar, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýn mal varlýðýndan ayrý olup, kayýtlar da bu hükme uygun olarak tutulacak. Müþterilerin her ne suretle olursa olsun kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý nezdinde bulunan nakit ve kripto varlýklarý, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýnýn borçlarý nedeniyle, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýnýn mal varlýðý ise müþterilerin borçlarý nedeniyle kamu alacaklarý için olsa dahi haczedilemeyecek, rehin edilemeyecek, iflas masasýna dahil edilemeyecek ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamayacak.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý tarafýndan müþteri nakitlerinin bankalarda tutulmasýna iliþkin olarak bu Kanunun 46'ncý maddesinin yedinci ve sekizinci fýkralarý kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý bakýmýndan da uygulanacak.
Kripto varlýklara yönelik yatýrým danýþmanlýðý ve portföy yöneticiliði yapýlmasýna iliþkin usul ve esaslar da Kurulca belirlenecek. Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý yayýn, ilan, reklam ve duyurular ile her türlü ticari iletiþimle ilgili olarak Kurulca belirlenen esaslara uyacak.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlara icra edecekleri faaliyetleri gösteren yetki belgesi verilecek. Bankalar için BDDK'nýn uygun görüþü aranacak.
Kripto varlýk ekosistemine yönelik düzenleme içeren "Sermaye Piyasasý Kanununda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun Teklifi", 26 Haziran'da TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaþmýþ ve böylece Türkiye'de kripto varlýklara dair ilk yasal çerçeve oluþturulmuþtu.
Kanunun 46. maddesine eklenen fýkralara göre, bankalar tarafýndan tutulan müþteri nakitleri, ilgili yatýrým kuruluþu müþterileri için açýlacak münferit hesaplarda, yatýrým kuruluþunun kendi nakit varlýðýndan ayrý olarak izlenecek.
Müþteri hesaplarýnýn bankalar tarafýndan nemalandýrmasýna iliþkin esaslar Sermaye Piyasasý Kurulu (SPK) tarafýndan belirlenecek. Müþteri hesaplarý kredi teminatý olarak gösterilemezken, bu hesaplar üzerinde yatýrým kuruluþu lehine blokaj, rehin ve benzeri takyidat tesis edilemeyecek.
Bankalarýn bu kapsamdaki sorumluluðu yatýrým kuruluþlarýnca yapýlan bildirimlerle sýnýrlý olurken bu hesaplarda bakiyesi yer alan müþterilerle ilgili tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler ilgili yatýrým kuruluþuna bildirilecek ve yatýrým kuruluþu tarafýndan yerine getirilecek.
Yatýrým kuruluþlarýnca müþteri nakitleri için bankalar nezdinde açýlan hesaplar, banka muhasebesinde ayrý bir hesapta izlenirken bankalar, yatýrým kuruluþu müþterilerinin nakitlerinin kaydedildiði hesaplara iliþkin olarak Kurulca tarafýndan belirlenen þekilde ve sýklýkta SPK'ya bildirim yapacak. Bu yükümlülük Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafýndan SPK'ya tahsis edilen bir sistem yoluyla da yerine getirilebilecek.
Deðiþiklik kapsamýnda kanunun 74. maddesinin birinci fýkrasýna, "Sermaye piyasalarýnda faaliyet gösteren kurumlardan Kurulca uygun görülenler" ibaresinden sonra gelmek üzere "ile kitle fonlama platformlarý ve kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý" ibareleri eklendi.
Yapýlan deðiþiklik kapsamýnda "Kurulun baþvurusu üzerine Bilgi Teknolojileri ve Ýletiþim Kurumu, ilgili internet sitesine eriþimi engeller" ibaresi "Ýnternet aracýlýðýyla yapýlan yayýnlarla ilgili olarak içeriðin çýkarýlmasýna ve/veya eriþimin engellenmesine Kurul tarafýndan karar verilir. Karar uygulanmak üzere Eriþim Saðlayýcýlarý Birliðine gönderilir" olarak deðiþtirildi.
Kanunun 3. fýkrasýna "Ýzinsiz sermaye piyasasý faaliyetlerinin, internet aracýlýðý ile yürütüldüðü tespit edildiðinde ise internet aracýlýðýyla yapýlan yayýnlarla ilgili olarak içeriðin çýkarýlmasýna veya eriþimin engellenmesine Kurul tarafýndan karar verilir. Karar uygulanmak üzere Eriþim Saðlayýcýlarý Birliðine gönderilir." cümleleri eklendi.
- KRÝPTO VARLIK HÝZMET SAÐLAYICILARIN FAALÝYETLERÝNDE UYGULANACAK TEDBÝR VE YAPTIRIMLAR
Kanunun 99. maddesine eklenen maddelere göre, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýn hukuka aykýrý faaliyet ve iþlem yapmasý durumunda Kanunun 96. maddesi uygulanacak.
Ýzinsiz kripto varlýk hizmet saðlayýcýlýðý faaliyetinde bulunanlar için uygulanacak tedbirler Kanunun 99. maddesi, izinsiz kripto varlýk hizmet saðlayýcýlýðý faaliyetinde bulunanlarýn ilan, reklam ve açýklamalarý ile her türlü ticari iletiþimleri 100. maddenin birinci fýkrasý kapsamýnda deðerlendirilecek.
Yurt dýþýnda yerleþik platformlar tarafýndan Türkiye'de yerleþik kiþilere yönelik faaliyette bulunulmasý ya da SPK tarafýndan yapýlacak düzenlemeler kapsamýnda kripto varlýklara iliþkin yasaklanmýþ bir faaliyetin Türkiye'de yerleþik kiþilere sunulmasý da izinsiz kripto varlýk hizmet saðlayýcýlýðý sayýlacak.
Yurt dýþýnda yerleþik platformlar tarafýndan Türkiye'de iþ yeri açýlmasý, Türkçe internet sitesi oluþturulmasý, sunulan kripto varlýk hizmetlerine iliþkin olarak doðrudan veya Türkiye'de yerleþik kiþi ya da kurumlar aracýlýðýyla tanýtým ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulmasý durumlarýndan herhangi birinin varlýðý durumunda faaliyetlerin Türkiye'de yerleþik kiþilere yönelik olduðu kabul edilecek. Bu faaliyetlerin Türkiye'de yerleþik kiþilere yönelik olduðunun tespitine iliþkin ilave ölçütler Kurul tarafýndan belirlenecek.
99. maddeye eklenen 2. fýkraya göre Kurul, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýn faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ödeme ve kripto varlýk teslim yükümlülüklerini yerine getiremediði, kýsa sürede yerine getiremeyeceði, hizmet saðlayýcýlarýn mali yapýlarýnýn ciddi surette zayýflamakta olduðu ya da mali durumunun taahhütlerini karþýlayamayacak kadar zayýflamýþ olduðunun tespiti durumunda 3 ayý geçmemek üzere süre vererek mali yapýlarýnýn güçlendirilmesini isteyebilecek. Bunun yaný sýra Kurul, herhangi bir süre vermeksizin doðrudan kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýnýn faaliyetlerini geçici olarak durdurmaya, faaliyet yetkilerini kaldýrmaya, sorumluluðu tespit edilen yöneticilerin ve çalýþanlarýn imza yetkilerini sýnýrlamaya veya kaldýrmaya yetkili olacak. Bu fýkra uyarýnca faaliyetleri geçici olarak durdurulan kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý için Kanunun 97. maddesinin üçüncü fýkrasý hükümleri uygulanacak.
Ayný maddeye eklenen 3. fýkra kapsamýnda, Kurulun belirlediði esaslara ya da yasaklara aykýrý olarak, internet üzerinden ilan, reklam ve duyuru yapýldýðýna dair bilgi edinilmesi, kripto varlýklara yönelik yatýrým danýþmanlýðý veya portföy yöneticiliði yapýldýðýna iliþkin bilgi edinilmesi, izin alýnmaksýzýn kripto varlýk hizmet saðlayýcýlýðý faaliyetinin internet aracýlýðýyla yapýldýðýnýn tespit edilmesi durumunda SPK, içeriðin çýkarýlmasýna veya eriþimin engellenmesine karar vererek uygulanmasý için Eriþim Saðlayýcýlarý Birliðine gönderilecek.
Ayrýca 3. fýkranýn a bendi saklý kalmak kaydýyla, 4. fýkra olarak "Kurulca belirlenen esaslara aykýrý olarak internet dýþýndaki mecralardan ilan, reklam ve duyuru yapýldýðýnýn tespiti hâlinde, sorumlularýn ilgili mevzuat uyarýnca ilan ve reklamlarý durdurulabilir, kanuna aykýrý belgeleriyle, ilan ve reklamlarý toplatýlabilir. Söz konusu iþlemler mahallin en büyük mülkî idare amirinin bildirimi üzerine iþ yeri açma ve çalýþma ruhsatlarýna iliþkin mevzuatta belirlenen yetkili idareler tarafýndan yerine getirilir." cümleleri eklendi.
99. maddeye eklenen kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýn denetimi ve uygulanacak yaptýrýmlar kapsamýnda, hizmet saðlayýcýlarýn mevzuata uygunluðunun denetimi sýrasýnda kanunun 88, 89 ve 90. maddeleri uygulanacak.
Bu denetim sýrasýnda hizmet saðlayýcý, kanun kapsamýnda Kurul personeli ile birlikte denetim faaliyeti icra etmek ya da denetim faaliyeti yürütenlere teknik destek verecek þekilde meslek personeli olma þartý aranmaksýzýn nezaret etmek üzere Kurul talebiyle görevlendirilebilecek. Söz konusu görevlendirmelerde ise kanunun 89, 90, 111 ve 11. maddeleri uygulanacak.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýnýn mali denetimi ve bilgi sistemleri baðýmsýz denetimi Kurulca ilan edilen listede yer alan baðýmsýz denetim kuruluþlarýnca yapýlacak.
Bilgi sistemleri denetimine iliþkin ilave usul ve esaslar TÜBÝTAK ya da gerekli görülen diðer kurum ve kuruluþlarýn görüþü alýnarak Kurulca belirlenecek. Kurul personeli ve görevlendirilen diðer personel, Kurulca belirlenecek program çerçevesinde yetkili kuruluþlar tarafýndan yapýlacak bilgi sistemleri denetimlerinin her aþamasýna, denetçi baðýmsýzlýðý ilkesini zedelemeksizin izleyici sýfatý ile eþlik edebilecek.
Böylece denetime katýlanlar baðýmsýz denetim kuruluþlarýnýn ulaþtýðý denetim sonuçlarýyla ilgili bir sorumluluk taþýmayacak ve yetkili kuruluþun bilgi birikimini þahsýna veya bir baþka yetkili kuruluþa çýkar saðlamak için kullanamayacak
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýnýn hukuka aykýrý faaliyetleri ile nakit ödeme ve/veya kripto varlýk teslim yükümlülüklerini yerine getirememesinden kaynaklanan zararlardan kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý sorumlu olacak.
Zararýn kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýndan tazmin edilememesi veya edilemeyeceðinin açýkça belli olmasý durumunda, kripto varlýk hizmet saðlayýcý mensuplarý kusurlarýna ve durumun gereklerine göre zararlar kendilerine yükletilebildiði ölçüde sorumlu olacak ve þahsi sorumlulukla ilgili olarak bu Kanunun 110/B maddesi uygulanacak.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý biliþim sistemlerinin iþletilmesi, her türlü siber saldýrý, bilgi güvenliði ihlalleri gibi fiillerden veya personelin her türlü davranýþýndan kaynaklanan kripto varlýk kayýplarýndan 6098 sayýlý kanunun 71. maddesi kapsamýnda sorumlu olacak.
Kayýplarýn kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýndan tazmin edilememesi veya edilemeyeceðinin açýkça belli olmasý durumunda kripto varlýk hizmet saðlayýcý mensuplarý kusurlarýna ve durumun gereklerine göre kayýplar kendilerine yükletilebildiði ölçüde sorumlu olacak ve þahsi sorumlulukla ilgili olarak Kanunun 110/B maddesi uygulanacak
Bunun yaný sýra, kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarýn kusuru olmaksýzýn sunulan hizmetlerde yaþanan kesintilerden kaynaklanan, geçici bir süre emir iletilememesi ya da iþlem/transfer yapýlamamasý durumunda ortaya çýkan zararlar bu fýkra kapsamýnda deðerlendirilemeyecek.
Kanunun 35/B ve 35/C maddelerine ya da Kurulca yapýlacak düzenlemelere aykýrý fiillerde bulunanlar, 103 ve 105. maddeleri uyarýnca idari para cezasý uygulanacak.
Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý hakkýnda, kanunun 111, 112, 113 ve 115. maddeleri uygulanýrken, 35/B maddesinin altýncý fýkrasý kapsamýnda sermaye piyasasý araçlarýna özgü haklar saðlayan kripto varlýklar dýþýnda, kripto varlýklarýn ilgili düzenlemelere aykýrý þekilde satýþ ya da daðýtýmýnýn yapýlmasý durumunda kanunun 91 ve 92. madde hükümlerinde öngörülen tedbirler uygulanabilecek. Söz konusu aykýrýlýklarda ise 109. maddede öngörülen yaptýrýmlara tabii tutulacak.
Müþterilere ait nakit ve kripto varlýklara iliþkin tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler münhasýran kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý tarafýndan yerine getirilecek.
Nakit ve kripto varlýklarýn biliþim sistemleri vasýtasýyla sorgulanmasý ve elektronik ortamda haczi hakkýnda 2004 sayýlý Kanunun 78. maddesi uygulanacak.
6183 sayýlý Kanun hükümlerine göre takip edilecek alacaklar için de biliþim sistemleri vasýtasýyla sorgulama yapýlmasýnýn yaný sýra elektronik ortamda haciz tatbik edilebilecek.
Müþterilere ait nakit ve kripto varlýklara adli makamlarca el konulmasý durumunda, el konulan varlýklarýn Kurulca yetkilendirilmiþ saklama hizmeti saðlayan kuruluþlar nezdinde oluþturulan cüzdanlarda muhafazasý için gerekli tüm iþlemler adli makamlarca tesis edilecek.
Yapýlan deðiþiklikle, 101. maddenin baþlýðý "Piyasa bozucu eylemler, bilgi süistimali ve piyasa dolandýrýcýlýðý incelemelerinde uygulanacak tedbirler" þeklinde düzenlendi.
101. maddenin birinci fýkrasýna "Kurul," ibaresinden sonra gelmek üzere "104 üncü," maddeye "Bu Kanunun 104, 106 ve 107. maddeleri uyarýnca gerçekleþtirilen inceleme ve denetimler kapsamýnda, Kurulca internet aracýlýðýyla yapýlan yayýnlarla ilgili olarak içeriðin çýkarýlmasýna ve/veya eriþimin engellenmesine karar verilebilir. Bu durumda karar uygulanmak üzere Eriþim Saðlayýcýlarý Birliðine gönderilir." ifadeleri eklendi.
Diðer yandan, 103. maddesinin birinci fýkrasýnda yapýlan deðiþiklikle, "bu fýkranýn birinci cümlesinde yer alan asgari miktardan az olmamak üzere" ibaresinden sonra gelmek üzere "aykýrýlýk tarihinden önceki son" ibaresinin yaný sýra "Tüzel kiþiliðin niteliðine göre, brüt satýþ hasýlatý ile vergi öncesi kârýn belirlenmesine iliþkin usul ve esaslar Kurulca düzenlenir." ilaveleri yapýldý.
104. maddede belirtilen menfaat hesaplamalarýnda; kiþinin menfaatin elde edilmesiyle baðlantýlý iþlemler ve faaliyetlerde ödediði komisyonlar, vergiler, kredi faizleri, danýþmanlýk ücretleri ve Kurulca benzer kapsamda olduðu deðerlendirilen diðer maliyetler dikkate alýnmaksýzýn ve elde edilen menfaatin nakde çevrilip çevrilmediðine bakýlmaksýzýn hesaplama yapýlacak.
Alým satým iþlemleriyle ilgili olarak yapýlacak menfaat hesaplamalarýnda dikkate alýnacak fiyatlar ise maliyet yöntemleri ile diðer hususlara iliþkin esaslar Kurulca belirlenecek.
6362 sayýlý Kanuna 109. maddesinden sonra gelmek üzere "Ýzin almaksýzýn kripto varlýk hizmet saðlayýcý olarak faaliyet yürüttüðü tespit edilen gerçek kiþiler ve tüzel kiþilerin yetkilileri 3 yýldan 5 yýla kadar hapis ve 5 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezasý ile cezalandýrýlýrlar." eklemesi yapýldý.
Kripto varlýk ekosistemine yönelik düzenleme içeren "Sermaye Piyasasý Kanununda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun Teklifi", 26 Haziran'da TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaþmýþ ve böylece Türkiye'de kripto varlýklara dair ilk yasal çerçeve oluþturulmuþtu.
Yürürlüðe giren Sermaye Piyasasý Kanununda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun'a göre, kripto varlýk hizmet saðlayýcý görevi nedeniyle kendisine tevdi edilmiþ olan veya koruma, saklama ve gözetimiyle yükümlü olduðu para veya para yerine geçen evrak veya senetleri, diðer mallarý veya kripto varlýklarý kendisinin ya da baþkasýnýn zimmetine geçiren kripto varlýk hizmet saðlayýcý yönetim kurulu baþkan ve üyeleri ile diðer mensuplarý, 8 yýldan 14 yýla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezasý ile cezalandýrýlacaklarý gibi kripto varlýk hizmet saðlayýcýnýn zararýný tazmine mahkum edilecek.
Suçun, zimmetin açýða çýkmamasýný saðlamaya yönelik hileli davranýþlarla iþlenmesi halinde faile 14 yýldan 20 yýla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezasý verilecek. Ancak adli para cezasýnýn miktarý kripto varlýk hizmet saðlayýcýnýn ve müþterilerinin uðradýðý zararýn üç katýndan az olamayacak.
Faaliyet izni kaldýrýlan bir kripto varlýk hizmet saðlayýcýnýn, hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuþ olan gerçek kiþi ortaklarýnýn, kripto varlýk hizmet saðlayýcýnýn ya da müþterilerinin kaynaklarýný, her ne suretle olursa olsun kripto varlýk hizmet saðlayýcýnýn emin bir þekilde çalýþmasýný tehlikeye düþürecek þekilde doðrudan veya dolaylý olarak kendilerinin veya baþkalarýnýn menfaatlerine kullandýrmak suretiyle, kripto varlýk hizmet saðlayýcýyý veya müþterilerini zarara uðratmalarý zimmet olarak kabul edilecek. Bu fiilleri iþleyenler hakkýnda 12 yýldan 22 yýla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezasýna hükmolunacak ancak adli para cezasýnýn miktarý kripto varlýk hizmet saðlayýcýnýn ve müþterilerinin uðradýðý zararýn üç katýndan az olamayacak. Ayrýca meydana gelen zararýn müteselsilen ödettirilmesine karar verilecek.
Soruþturma baþlamadan önce zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin, diðer mallarýn veya kripto varlýklarýn aynen iade edilmesi veya uðranýlan zararýn tamamen tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanýn üçte ikisi indirilecek.
Kovuþturma baþlamadan önce zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin, diðer mallarýn veya kripto varlýklarýn gönüllü olarak aynen iade edilmesi veya uðranýlan zararýn tamamen tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanýn yarýsý indirilecek. Bu durumun hükümden önce gerçekleþmesi halinde, verilecek cezanýn üçte biri indirilecek.
Zimmet suçunun konusunu oluþturan para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin veya diðer mallarýn veya kripto varlýklarýn suçun iþlendiði tarihteki deðerinin azlýðý nedeniyle verilecek ceza üçte birden yarýya kadar indirilecek. Bu maddenin uygulanmasýnda kontrol, 5411 sayýlý Kanunun 3'üncü maddesinde tanýmlanan kontrolü ifade ediyor.
- KRÝPTO VARLIKLARA ÝLÝÞKÝN ÞAHSÝ SORUMLULUK
6362 sayýlý Kanuna 110'uncu maddesinden sonra gelmek üzere "Kripto varlýklara iliþkin þahsi sorumluluk" maddesi eklendi.
Buna göre, kripto varlýk hizmet saðlayýcýnýn söz konusu kanunun 110/A maddesi kapsamýnda zimmet sayýlan karar ve iþlemler gerçekleþtirdiði tespit edilen yönetim kurulu baþkan ve üyeleri, diðer mensuplarý, hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuþ olan gerçek kiþi ortaklarýnýn müþterilere verdikleri zararla sýnýrlý olarak zimmete geçirildiði tespit edilen tutardan öncelikli olarak karþýlanmasýný saðlamak amacýyla þahsi sorumluluklarý yoluna gidilerek, Kurulun talebi üzerine doðrudan þahsen iflaslarýna mahkemece karar verilebilecek.
Bu karar ve iþlemler, üçüncü kiþilere menfaat temini amacýyla yapýldýðý takdirde, menfaat temin eden kiþiler hakkýnda da temin ettikleri menfaat üzerinden uygulanacak. Haklarýnda þahsi iflas kararý verilenlerin aktiflerinden nakit olanlar doðrudan doðruya, olmayanlar ise paraya çevrilmek suretiyle, müþterilerin zararlarýnýn ödenmesinde kullanýlacak. Aktiflerden öncelikle müþteri zararlarý ödenecek. Müþteri zararlarýnýn tamamýnýn karþýlanamamasý hâlinde garameten ödeme yapýlacak. Müþteri zararlarý tamamen karþýlandýktan sonra artan kýsým haklarýnda þahsi iflas kararý verilenlere iade edilecek. Bu madde hükmüne göre iflasý istenenler hakkýnda mahkemece 2004 sayýlý Kanunun 257'nci ve izleyen maddeleri hükümleri uygulanacak.
- KRÝPTO VARLIKLARIN ZÝMMET SUÇUNA ÖZEL SORUÞTURMA USULÜ
6362 sayýlý Kanun'a 115'inci maddesinden sonra gelmek üzere "Kripto varlýklarýn zimmet suçuna özel soruþturma usulü" maddesi eklendi. Bu kanunun 110/A maddesinin üçüncü fýkrasýnda belirtilen suçtan dolayý soruþturma ve kovuþturmalar Kurulun yazýlý bildirimi üzerine veya gecikmesinde sakýnca görülen hâllerde resen Cumhuriyet savcýlarýnca yapýlacak ve Kurul haberdar edilecek. Baþvuru üzerine kamu davasý açýlmasý hâlinde iddianamenin kabulü ile birlikte, bir örneði Kurula teblið edilecek ve Kurul ayný zamanda katýlan sýfatýný kazanacak.
Bu maddenin birinci fýkrasý uyarýnca baþlatýlan soruþturmalar neticesinde kovuþturmaya yer olmadýðýna karar verilirse, bu karar ilgisine göre Kurula ve soruþturmanýn tarafý ilgililere teblið edilecek. Kurul ve ilgililer kendisine teblið edilen bu kararlara karþý 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayýlý Ceza Muhakemesi Kanunu'na göre itiraza yetkili olacak. Kamu davasý açýlmasý hâlinde, iddianamenin bir örneði Kurula teblið edilecek. Bu kanunda tanýmlanan zimmet suçuna ait davalar, fiilin iþlendiði yerin baðlý olduðu ilin adýyla anýlan (1) numaralý aðýr ceza mahkemelerinde görülecek. Gerekli görülen yerlerde Adalet Bakanlýðýnýn teklifi üzerine Hâkimler ve Savcýlar Kurulunca bu tür suçlara bakmak üzere o yerlerdeki diðer aðýr ceza mahkemeleri de görevlendirilebilecek.
Söz konusu kanunun 110/A maddesinin üçüncü fýkrasý kapsamýna giren suçlarýn soruþturma ve kovuþturmalarýnda 5411 sayýlý Kanun'un 166'ncý maddesinde yer alan hükümler tatbik olunacak. Bu kanunun 110/A maddesinde yazýlý suçlardan dolayý mahkûm olanlar, Hazineye olan borçlarý ve tazminatlarý ödemediði veya bu borçlar ve tazminatlar malvarlýklarýndan tahsil olunamadýðý sürece, bunlar hakkýnda koþullu salýverilme hükümleri uygulanmayacak.
Yine bu kanunun 110/A maddesinde tanýmlanan suç bakýmýndan, 5271 sayýlý Kanun'un 128'inci maddesinde yer alan el koyma ve 133'üncü maddesinde yer alan þirket yönetimi için kayyým tayini tedbirlerine iliþkin hükümler uygulanabilecek.
Diðer yandan, 6362 sayýlý Kanun'un 130'uncu maddesine dördüncü fýkrasýndan sonra gelmek üzere "Her yýl platformlarýn bir önceki yýl faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin yüzde biri Kurul, yüzde biri de blok zincir ve ilgili biliþim teknolojilerinin geliþtirilmesinde kullanýlmak üzere TÜBÝTAK bütçesine ilgili yýlýn mayýs ayý sonuna kadar ödenerek gelir olarak kaydedilecek. Bu fýkraya göre yapýlacak tahakkuk ve ödemelerle ilgili diðer esaslar Kurulca belirlenir" fýkrasý eklendi ve diðer fýkralar buna göre teselsül ettirildi.
- KRÝPTO VARLIK HÝZMET SAÐLAYICILARA ÝLÝÞKÝN GEÇÝÞ HÜKÜMLERÝ
6362 sayýlý Kanun'a, "Kripto varlýk hizmet saðlayýcýlara iliþkin geçiþ hükümleri" baþlýklý geçici madde de eklendi.
Buna göre, söz konusu maddeyi ihdas eden kanunun yürürlüðe girdiði tarihte kripto varlýk hizmet saðlayýcýlýðý faaliyeti yürütenler, yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde, Kurulca belirlenecek belgelerle Kurula baþvuruda bulunarak, kanunun 35/B ve 35/C maddeleri hükümleri uyarýnca çýkarýlacak ikincil düzenlemelerde öngörülecek þartlarý saðlayarak faaliyet izni almak üzere gerekli baþvurularý yapacaklarýna veya müþteri hak ve menfaatlerini zarara uðratmadan üç ay içinde tasfiye kararý alacaklarýna ve tasfiye sürecinde yeni müþteri kabul etmeyeceklerine dair bir beyan sunmak zorunda olacak.
Bu maddeyi ihdas eden kanunun yürürlüðü sonrasýnda faaliyete baþlamak isteyenler faaliyetlerine baþlamadan önce Kurula baþvuruda bulunarak ikincil düzenlemelerde öngörülecek þartlarý saðlayarak faaliyet izni almak üzere gerekli baþvurularý yapacaklarýný beyan edecekler. Bu fýkra kapsamýnda Kurula yapýlan baþvurular Kurul internet sitesinde ilan edilecek. Tasfiye olacak kuruluþlar bu durumu internet sitelerinde duyuracaklar ayrýca müþterilerine elektronik posta, kýsa mesaj, telefon ve benzeri iletiþim araçlarý ile bildirecekler.
Birinci fýkrada belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkýnda kanunun 99/A ve 109/A maddeleri hükümleri uygulanabilecek. Tasfiyeye gitmeyi tercih eden ya da belirlenen süre içinde Kurula baþvuru yapmayan kuruluþlarda hesaplarý bulunan müþterilerin transfer taleplerinin yerine getirilmemesi 109/A maddesi kapsamýnda izinsiz kripto varlýk hizmet saðlayýcýlýðý faaliyeti suçunu oluþturacak. Bu transfer talepleriyle ilgili ortaya çýkacak uyuþmazlýklarda genel hükümler uygulanacak.
Bu kanun uyarýnca Kurulca çýkarýlacak ikincil düzenlemeler yürürlüðe girdikten sonra, birinci fýkrada belirtilenler dýþýndaki kuruluþlar faaliyet izni almaksýzýn faaliyete baþlayamayacak, birinci fýkra kapsamýnda faaliyette bulunan kuruluþlar da ikincil düzenlemede belirtilecek süre içinde Kurula faaliyet izni baþvurusunda bulunacaklar. Ýkincil düzenlemelerin yayýmlanmasýyla birlikte Kurul birinci fýkra kapsamýnda faaliyet gösteren kuruluþlarýn yetkilendirilme iþlemlerinin tamamlanmasý için bir süre belirleyerek, bu süre içinde yetki belgesi alamayan kuruluþlarýn faaliyetlerini sonlandýrmalarýný isteyebilecek. Kurul belirlediði süreleri uzatabilecek. Bu fýkra hükümlerine aykýrý hareket edenler hakkýnda Kanunun 99/A ve 109/A maddeleri hükümleri uygulanacak.
- YURT DIÞINDA YERLEÞÝK KRÝPTO VARLIK HÝZMET SAÐLAYICILARI
Yurt dýþýnda yerleþik kripto varlýk hizmet saðlayýcýlarý, kanunun 99/A maddesinin birinci fýkrasýnda belirtilen þekilde Türkiye'de yerleþik kiþilere yönelik faaliyetlerini bu maddeyi ihdas eden kanunun yürürlüðe girdiði tarihi takip eden üç ay içinde sonlandýracak.
Müþterilerin kripto varlýklarý nakde veya nakdi kripto varlýða çevirebilmelerine ve kripto varlýklarýn transferinin gerçekleþtirilmesine imkan veren Türkiye'de yerleþik ATM ve benzeri elektronik iþlem cihazlarýnýn faaliyetleri bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüðe girdiði tarihi takip eden üç ay içinde sonlandýrýlacak, faaliyetini sonlandýrmayan ATM'ler mahallin en büyük mülkî idare amirinin bildirimi üzerine iþ yeri açma ve çalýþma ruhsatlarýna iliþkin mevzuatta belirlenen yetkili idareler tarafýndan kapatýlacak. Faaliyette bulunmaya devam edenler ve buna imkan saðlayanlar hakkýnda kanunun 99/A ve 109/A maddeleri hükümleri uygulanacak.
Bu kanunun 130'uncu maddesi uyarýnca platformlarýn gelirleri üzerinden Kurul ve TÜBÝTAK bütçesine gelir kaydedilmesi uygulamasýna 2024 yýlý gelirleri üzerinden 2025 yýlýnda baþlanacak. Söz konusu Kanunun 35/B ve 35/C maddeleri uyarýnca çýkarýlacak ikincil düzenlemeler, bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihten itibaren altý ay içinde yürürlüðe konulacak.
Söz konusu kanun yayýmý tarihinde yürürlüðe girecek ve kanun hükümlerini Cumhurbaþkaný yürütecek.