Kritik yapý devreye giriyor! Cumhurbaþkaný Yardýmcýsý Yýlmaz: 2025'e kadar tamamlayacaðýz

Yýlmaz, Dýþ Ekonomik Ýliþkiler Kurulunun (DEÝK) Genel Merkezi'nde düzenlenen "Afet Teknolojileri Rehberi" basýn lansmanýna katýldý.

Burada konuþan Yýlmaz, DEÝK Dijital Teknolojiler Ýþ Konseyi tarafýndan hazýrlanan Afet Teknolojileri Raporu'nun hayýrlara vesile olmasýný diledi.

Türkiye'nin tarih boyunca deprem, sel, orman yangýnlarý ve heyelanlarla defalarca sýnandýðýný belirten Yýlmaz, acý deneyimlerin, Türkiye'nin doðal afetlerle mücadelesinde güçlü ve hazýrlýklý olmasý gerektiðini her defasýnda hatýrlattýðýný söyledi.

Yýlmaz, afetlere karþý daha dirençli bir Türkiye için, önlem alýnmasý ve afet yönetiminde teknolojik yeniliklerden faydalanýlmasýnýn önemli olduðunu vurgulayarak, toplumu bilinçlendirmek ve afetlerin etkilerini en aza indirecek stratejiler geliþtirmenin herkesin ortak sorumluluðu olduðunu kaydetti.

- "KAMUNUN BÜYÜK VERÝ YÖNETÝÞÝM YAPISINI YENÝDEN ORGANÝZE EDÝYORUZ"

Cevdet Yýlmaz, erken uyarý sistemlerinin, robotik ve insansýz keþif araçlarýnýn, mobil enerji tedariki teknolojileri ve yapay zeka destekli afet lojistiði gibi yenilikçi çözümlerin, afet öncesinde ve sonrasýnda etkili müdahale imkaný saðlayarak can kayýplarýný ve maddi zararlarý en aza indirmeyi amaçladýðýný anlattý.

Bu ihtiyacý gözeterek, kamunun büyük veri yönetiþim yapýsýný yeniden organize ettiklerini dile getiren Yýlmaz, þöyle konuþtu:

"Bu kapsamda en çok önem verdiðimiz projelerden biri Ulusal Yapay Zeka Strateji'mizde ve 12. Kalkýnma Planý'nda yer alan Kamu Veri Alaný Projesi'dir. Bu proje, yapay zeka ve veri analitiði teknolojileriyle destekleniyor ve afet yönetimi açýsýndan devrim niteliðinde bir yapý oluþturuyor. Bu projenin devreye girmesiyle afet öncesi alýnacak önlemlerden, afet sonrasý yapýlacak iyileþtirme çalýþmalarýna kadar her aþamada daha verimli ve hýzlý kararlar alabileceðiz. Hedefimiz, projeyi 2025 yýlýna kadar tamamlayýp tüm kamu kurumlarýný bu sisteme dahil etmek."

Yýlmaz, Coðrafi Bilgi Sistemleri'nin afet yönetiminin ayrýlmaz bir parçasý haline geldiðini belirterek, 631 katmanlý coðrafi veriyi kapsayan Türkiye Ulusal Coðrafi Bilgi Sistemi ile depremden sele, yangýndan heyelana kadar her türlü afet senaryosunda, bu veriler tüm ilgili kurumlarla anlýk paylaþýldýðýný ifade etti.

Olaylara hýzlý ve koordineli bir þekilde müdahale edebildiklerine dikkati çeken Yýlmaz, "Bir diðer önemli adýmýmýz ise Coðrafi Bilgi Sistemi Tabanlý Hasar Tahmin ve Karar Destek Analizi Sistemi. Bu proje, olasý bir afette nerede ne tür hasarlar meydana gelebileceðini, hangi bölgelerde risklerin daha yüksek olduðunu önceden analiz ederek bizlere önemli uyarýlar sunacak." ifadelerini kullandý.

Yýlmaz, krizler ortaya çýkmadan risklerin iyi yönetilmesi gerektiðini vurgulayarak, "ARAS dediðimiz, Afet Risk Azaltma Sistemi ile heyelan, kaya düþmesi ve çýð gibi risklerin önceden haritalandýrýlmasý saðlanýyor ve olasý tehlikelere karþý tedbirler alýnýyor. Bu sistem, diðer tehlike haritalarýyla entegre edilerek, afetlerin etkilerini en aza indirmek için kullanýlmaktadýr." dedi.

- "KESÝNTÝSÝZ GÜVENLÝ HABERLEÞME SÝSTEMÝ'NÝ DEVREYE ALDIK"

AFAD'ýn, Deprem Ön Hasar Tahmin ve Kayýp Sistemi (AFAD-RED), Deprem Parametre ve Analiz Sistemi (DEKAS), Türkiye Ývme Veri Tabaný ve Analiz Sistemi (TADAS) ve Deprem Bilgi Sistemi (DEMEBÝS) gibi tamamen yerli ve milli yazýlýmlarla deprem izleme ve deðerlendirme süreçlerini geliþtirmesinin önemli bir baþarý olduðunu bildiren Yýlmaz, akýllý þehir altyapýlarýný da afet yönetimine entegre ettiklerini belirtti.

Yýlmaz, sözlerini þöyle sürdürdü:

"Bulut Kent Bilgi Sistemi, afet sonrasý hýzlý deðerlendirme yapmamýza ve kentlerdeki hasar tespit çalýþmalarýný daha kolay koordine etmemize olanak tanýyor. AFAD'ýn takibinde bulunan 1187 deprem gözlem istasyonundan alýnan veriler, hem ülkemizde hem de dünya genelinde paylaþýlarak afet yönetiminde kritik bir veri kaynaðý oluþturuyor. Bununla birlikte, afet ve acil durum tehlike haberlerini en kýsa sürede halkýmýza ulaþtýrmak amacýyla, AFAD tarafýndan Haber Alma ve Yayma Sistemi (HAY) geliþtirildi. Böylece mobil bildirimler, siren uyarýlarý, sosyal medya mesajlarý ve SMS bildirimleri üzerinden hýzlý uyarý yapýlabiliyor. Bu teknolojik altyapýlarla birlikte, AFAD'ýn envanterinde bulunan 98 insansýz hava aracý gece görüþ, haritalama ve uzaktan algýlama gibi ileri teknolojilerle donatýlmýþ durumda."

Kayýp arama, heyelan ve kaya düþmesi gibi riskli durumlarýn takibinin bu ÝHA'larla etkin þekilde yapýlabildiðini anlatan Yýlmaz, "Afet anýnda iletiþim ve koordinasyonu kesintisiz bir þekilde sürdürebilmek için 81 ilimizde Kesintisiz Güvenli Haberleþme Sistemi'ni devreye aldýk. Özellikle Türksat 5A, 5B ve yakýnda devreye alýnacak olan Türksat 6A uydusu ile afet anýnda kesintisiz iletiþimi saðlamak için güçlü bir altyapý kuruyoruz." diye konuþtu.

Yýlmaz, afet anýnda haberleþmenin çok kritik ve önemli olduðuna iþaret ederek, "Bu uydular, hem veri aktarýmýnda hem de televizyon ve radyo yayýnlarýnda önemli bir rol üstlenerek afet sonrasý iletiþimde yaþanacak aksaklýklarý ortadan kaldýrmýþ olacak. Özellikle mobil baz istasyonlarý ve uydu üzerinden çalýþan acil iletiþim sistemleri ile afet anýnda iletiþimin kesintisiz devam etmesi saðlanýyor." þeklinde bilgi verdi.

Afet anýnda gereksiz iletiþim ve trafikten kaçýnýlmasý gerektiðine dikkati çeken Yýlmaz, bu tür anlarda dezenformasyonun da yanlýþ sonuçlar doðurabileceðini kaydetti.

Yýlmaz, 6 Þubat 2023'teki Kahramanmaraþ merkezli depremin ardýndan Hatay, Kahramanmaraþ ve Adýyaman gibi illere gönderilen 36 Mobil Evrensel Römork Baz Ýstasyonu sayesinde, halkýn kendi içindeki iletiþiminin saðlandýðýný ve koordinasyonun daha etkili hale getirebildiðini dile getirerek, bu teknolojilerin her birinin insan hayatýný koruma mücadelesinde umut olduðunu belirtti.

- "AFETLERE DAYANIKLI ÞEHÝRLER OLUÞTURMAK ÝÇÝN AKILLI YENÝ NESÝL ALTYAPILARIN KULLANIMINI ÇOK ÖNEMLÝ GÖRÜYORUZ"

Afet Teknolojileri Raporu'nun önemli bir rehber niteliðinde olduðunu söyleyen Yýlmaz, özellikle erken uyarý sistemlerinin geliþtirilmesi, yüksek risk taþýyan bölgelerde merkezi uyarý sistemlerinin kurulmasý ve bu sistemlerin yapay zeka, nesnelerin interneti (IoT) gibi ileri teknolojilerle desteklenmesi gibi önerilerin mevcut çalýþmalara katký saðlayacaðýný ifade etti.

Yapay zekanýn doðru kullanýmýnýn ve her alanda üretken yapay zekayý deðerlendirmenin önemine de dikkati çeken Yýlmaz, "Afetlere dayanýklý þehirler oluþturmak için akýllý yeni nesil altyapýlarýn kullanýmýný da çok önemli görüyoruz. Yenilenebilir enerji teknolojileri ve akýllý þebekeler ile afet sonrasý enerji ihtiyacýný karþýlayacak çözüm önerilerini geliþtirmek istiyoruz." dedi.

Uydu tabanlý haberleþme sistemleri ve mobil baz istasyonlarýyla iletiþim altyapýsýnýn güçlendirilmesinin raporda belirtildiði gibi hayati olduðunu kaydeden Yýlmaz, ilgili kurumlarýn da rapordan faydalanacaðýna inandýðýný söyledi.

Yýlmaz, "Türkiye önümüzdeki yýl 5G konusunda ihale süreçlerini de baþlatacak. Ýletiþim altyapýmýzda çok daha hýzlý iþleyen, güçlü bir altyapýyý böylece oluþturmuþ olacaðýz. 5G ile artan kapasite, yapay zeka veya daha büyük verilerin iþlenmesiyle çalýþan sistemler için de önemli bir katký sunmuþ olacak." ifadelerini kullandý.

Kamu ve özel sektör arasýndaki iþbirliðinin afet yönetimi alanýnda etkili çözümler geliþtirmede kaçýnýlmaz olduðunu belirten Yýlmaz, özel sektörün yenilikçi teknolojilerinin, kamu kurumlarýnýn operasyonel kapasitesiyle birleþtiðinde afetlerin etkilerinin minimize edildiðini bildirdi.

DEÝK Dijital Teknolojiler Ýþ Konseyi Baþkaný Erdem Erkul'un Afet Teknolojileri Raporu'nu sunduðu toplantýya, AFAD Baþkaný Okay Memiþ, DEÝK Baþkaný Nail Olpak, DEÝK yönetim kurulu üyeleri ve davetliler katýldý.