TUSAŞ Motor Sanayi AŞ Genel Müdürü Akşit: Konsorsiyum halinde bu işi çok kısa sürede başarırız

Seyir füzesinden jete, helikopterden İnsansız Hava Araçları'na (İHA)  kadar geniş yelpazede yerli motor üretimi için çalışan Türkiye, milli tank Altay'a yönelik de çaba içinde.

 

Eskişehir'de bir asırdan fazla süredir faaliyet gösteren ve ilk milli Otomobil "Devrim"i üreten Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi AŞ (TÜLOMSAŞ) ile  yine kentte kurulu uçak motor parça ve modül üretim, bakım ile montaj ve test  teknolojisinde lider kuruluş TUSAŞ Motor Sanayi AŞ'nin (TEI), milli tank Altay'ın  yerli motorunu üretme kabiliyetine sahip olduğu bildirildi.

 

Eskişehir Sanayi Odası (ESO) Başkanı Savaş Özaydemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1972-1973 yıllarında Genelkurmay Başkanlığı Lojistik Dairesinde Harp Sanayi Şube Müdürlüğünde görev yaptığını ve bu dönemde tank motorlarıyla yakından ilgilendiğini söyledi.

 

MOTORUN DA YERLİ YAPILMASI GEREK

 

O dönemde Türk Silahlı Kuvvetlerinin envanterinde M60 tanklarının bulunduğunu ve motorlarının çok benzin yaktığını, menzillerinin de 50 kilometre olduğunu anlatan Özaydemir, "Bir depo benzin dolduruyorsunuz tank 50 kilometre gidiyor. Bunları dizel yapalım, kabiliyet imkanlarını arttıralım hiç olmazsa 300-400 kilometre gitsinler diye bir çalışmayı o yıllarda yaptık. O zaman bin   beygirlik motorlar düşünüyorduk, bunlar da çoğunlukla Alman malı motorlar  oluyordu. Asker dönüp Eskişehir'e geldiğim 1990'lı yıllarda TÜLOMSAŞ'ta bu konuyu tekrar canlandırdık, o zaman da yine böyle tank imalatı meselesi vardı. Şimdi geldik 2017 yılına. Bu tankların yapıları, boyutları, ağırlıkları değişti.  Güçleri ise bin beygirden bin 500 beygire çıktı. Çünkü sürat lazım. Böyle bir motorun yerli ve milli bir tankta kullanılması en doğru karar olacaktır. Bu tür araçlarda ithal bir motorun kullanılması sakıncalı olur. Motorun da yerli yapılması gerek." ifadelerini kullandı.

 

BU MOTOR ESKİŞEHİR'DEN ÇIKAR

 

Özaydemir, Eskişehir’de yerli tank motorunun imal edilmesinin,  verilecek en isabetli kararlardan biri olacağını belirterek, "Eskişehir’in İnönü ilçesinde kurulu Ford Otosan firmasında kamyon motorları yapılmakta. Bunlar 400-500 beygirlere kadar çıkabiliyorlar. Ancak bin beygir gücünde motor üreten  TÜLOMSAŞ var. Diğer taraftan elektrikli motorlar da yapıyor. Bunun yanında jet motorlarını yapan TEI var. TEI'nin imkanları ve kafa yapısı dizayna çok yatkındır. Tasarım bakımından kalemi kuvvetlidir. TÜLOMSAŞ'ta da birikim var. İki şirket bir araya gelirse milli tank motorumuz Eskişehir'de rahatlıkla  üretilebilir. Devrim otomobilini 145 günde yapan bir milli hissiyat bu motorun da kısa sürede yapılmasına destek olacaktır." diye konuştu.

 

Bu projede önemli teknik imkanlara ihtiyaç olduğuna işaret eden  Özaydemir, şöyle devam etti:

 

"Her ne kadar tasarım önemliyse de Eskişehir Organize Sanayi  Bölgesi'nde bir firmamız BMC'nin motorlarını yapıyor. Dökümünü, işlemesini yapıp  komple motorunu gönderiyor. Bunlar bizim milli araçlarımızda kullanılan motorlar.  bugün motor konusunda hem tecrübe hem de birikim derseniz Eskişehir bu konuda  biçilmiş kaftandır. Döküm, üretim kapasitesi ve tasarım birikimi olarak. Odamıza  kayıtlı çok sayıda yan sanayi de bulunmakta. Buradan Almanya’ya parça  gönderiyorlar. Bunun yanı sıra komşumuz Bursa’dan da yararlanabiliriz. Bu motor  Eskişehir'den çıkar."

 

PİSTONLU MOTORLAR TEKNOLOJİSİ İLE TASARIM KONUSUNDA TÜRKİYE'NİN LİDERİYİZ

 

TUSAŞ Motor Sanayi AŞ (TEI) Genel Müdürü Mahmut Akşit de pistonlu  motorlar teknolojisi ile tasarım konusunda ülkede lider durumda olduklarını  belirterek, ocak ayında şirketin özgün tasarımlarından ilk yerli İHA dizel  motorunu çalıştırdıklarını kaydetti.

 

Bu motorun tamamıyla TEI mühendislerinin tasarımı, analizi ve  geliştirmesiyle ortaya çıktığını anlatan Akşit, şöyle devam etti:

 

"Bütün mühendislik faaliyetlerini yaparak, geliştirdiğimiz, yan  sanayimizle imal ettiğimiz bu motor tamamen özgün 170 beygir dizel motordur.  Bütün tasarım ve geliştirme faaliyetleri bizim tarafımızdan yapıldı. Ağır  dizeller konusunda da Türkiye'deki tek yetkin komple imalat ve test altyapısı  olan yer TÜLOMSAŞ'tır. Söz konusu kuruluş 2400-2500 beygirlik motorları şu anda  üretiyor. Bu altyapı Türkiye'de benim bildiğim kadarıyla başka bir yerde yok.  Ağır dizel konusunda TÜLOMSAŞ'ın altyapısı tamam. Bütün aranan ihtiyaçlara sahip  tek kurum. Özellikle milli tank motorumuzun geliştirilmesi konusunda da  TÜLOMSAŞ'ın bu işin ana üreticisi olması, bizim de Türkiye'ye kazandırdığımız  tamamen özgün dizel motor geliştirme yetkinliğimiz var. TÜLOMSAŞ ile ekip haline  gelerek, onlara destek vererek... Bu milli tankımızı en kısa sürede Türkiye’ye  kazandırmak için en uygun yer Eskişehir. TÜLOMSAŞ'ın imalattaki, TEI'nin de tasarımdaki bilgi, beceri ve gücünü  bir araya getirerek, bu milli tank motorunu en hızlı ve en uygun şekilde yapacak  olan yerin Eskişehir olacağını düşünüyorum. TÜLOMSAŞ ile birlikte yerli tank  motoru üretimine talibiz."

 

"BİR ARADA KONSORSİYUM HALİNDE BU İŞİ ÇOK KISA SÜREDE BAŞARIRIZ"

 

Akşit, TEI'nin mühendislik kadrosunda yaklaşık 300'e yakın Ar-Ge  tasarım, 150'ye yakın da imalat mühendisi bulunduğuna da değinerek, "Bunların  hepsini bu tip projelerde seferber ediyoruz. Türkiye’de bu ölçekte bir  mühendislik gücünü bir tank motoru için seferber edecek başka bir kuruluş  olduğunu düşünmüyorum. Şirketimizin odağında havacılık motorları olduğu için ana  yüklenici olalım diye bir talebimiz yok. Burada en uygunu olan TÜLOMSAŞ'ın bu  konudaki imalat yeteneği, yıllardır ispatlanmış bir tecrübesi var. TÜLOMSAŞ ana  yüklenici olabilir. İmalat merkezi olur, bütün motorlar orada üretilir, test  edilir biz de her türlü güçlü mühendislik ekibimizle tasarım ve geliştirme  desteğini TÜLOMSAŞ'a sunarız. Bir arada konsorsiyum halinde bu işi çok kısa  sürede başarırız diye düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.

 

"TEI, DÜNYADAKİ İLK FİRMA OLACAK"

 

Havacılık motorlarında Türkiye'nin lider firması TEI'nin yoluna emin  adımlarla devam ettiğini aktaran Akşit, "TEI, Havacılık, Uzay ve Savunma Sanayi  organizasyonları için Kalite Sistem Gereklilikleri standardı AS9100 ve Havacılık  Bakım Organizasyonları için Kalite Sistem Gereklilikleri standardı AS9110'un,  2016 yılında yayınlanan en son versiyonları AS9100D ve AS9110C versiyonlarına  göre, aynı anda her iki standart için sertifikalandırılan dünyadaki ilk firma  olacak." dedi.