TUSAÞ Motor Sanayi AÞ Genel Müdürü Akþit: Konsorsiyum halinde bu iþi çok kýsa sürede baþarýrýz

Seyir füzesinden jete, helikopterden Ýnsansýz Hava Araçlarý'na (ÝHA)  kadar geniþ yelpazede yerli motor üretimi için çalýþan Türkiye, milli tank Altay'a yönelik de çaba içinde.

 

Eskiþehir'de bir asýrdan fazla süredir faaliyet gösteren ve ilk milli Otomobil "Devrim"i üreten Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi AÞ (TÜLOMSAÞ) ile  yine kentte kurulu uçak motor parça ve modül üretim, bakým ile montaj ve test  teknolojisinde lider kuruluþ TUSAÞ Motor Sanayi AÞ'nin (TEI), milli tank Altay'ýn  yerli motorunu üretme kabiliyetine sahip olduðu bildirildi.

 

Eskiþehir Sanayi Odasý (ESO) Baþkaný Savaþ Özaydemir, AA muhabirine yaptýðý açýklamada, 1972-1973 yýllarýnda Genelkurmay Baþkanlýðý Lojistik Dairesinde Harp Sanayi Þube Müdürlüðünde görev yaptýðýný ve bu dönemde tank motorlarýyla yakýndan ilgilendiðini söyledi.

 

MOTORUN DA YERLÝ YAPILMASI GEREK

 

O dönemde Türk Silahlý Kuvvetlerinin envanterinde M60 tanklarýnýn bulunduðunu ve motorlarýnýn çok benzin yaktýðýný, menzillerinin de 50 kilometre olduðunu anlatan Özaydemir, "Bir depo benzin dolduruyorsunuz tank 50 kilometre gidiyor. Bunlarý dizel yapalým, kabiliyet imkanlarýný arttýralým hiç olmazsa 300-400 kilometre gitsinler diye bir çalýþmayý o yýllarda yaptýk. O zaman bin   beygirlik motorlar düþünüyorduk, bunlar da çoðunlukla Alman malý motorlar  oluyordu. Asker dönüp Eskiþehir'e geldiðim 1990'lý yýllarda TÜLOMSAÞ'ta bu konuyu tekrar canlandýrdýk, o zaman da yine böyle tank imalatý meselesi vardý. Þimdi geldik 2017 yýlýna. Bu tanklarýn yapýlarý, boyutlarý, aðýrlýklarý deðiþti.  Güçleri ise bin beygirden bin 500 beygire çýktý. Çünkü sürat lazým. Böyle bir motorun yerli ve milli bir tankta kullanýlmasý en doðru karar olacaktýr. Bu tür araçlarda ithal bir motorun kullanýlmasý sakýncalý olur. Motorun da yerli yapýlmasý gerek." ifadelerini kullandý.

 

BU MOTOR ESKÝÞEHÝR'DEN ÇIKAR

 

Özaydemir, Eskiþehir’de yerli tank motorunun imal edilmesinin,  verilecek en isabetli kararlardan biri olacaðýný belirterek, "Eskiþehir’in Ýnönü ilçesinde kurulu Ford Otosan firmasýnda kamyon motorlarý yapýlmakta. Bunlar 400-500 beygirlere kadar çýkabiliyorlar. Ancak bin beygir gücünde motor üreten  TÜLOMSAÞ var. Diðer taraftan elektrikli motorlar da yapýyor. Bunun yanýnda jet motorlarýný yapan TEI var. TEI'nin imkanlarý ve kafa yapýsý dizayna çok yatkýndýr. Tasarým bakýmýndan kalemi kuvvetlidir. TÜLOMSAÞ'ta da birikim var. Ýki þirket bir araya gelirse milli tank motorumuz Eskiþehir'de rahatlýkla  üretilebilir. Devrim otomobilini 145 günde yapan bir milli hissiyat bu motorun da kýsa sürede yapýlmasýna destek olacaktýr." diye konuþtu.

 

Bu projede önemli teknik imkanlara ihtiyaç olduðuna iþaret eden  Özaydemir, þöyle devam etti:

 

"Her ne kadar tasarým önemliyse de Eskiþehir Organize Sanayi  Bölgesi'nde bir firmamýz BMC'nin motorlarýný yapýyor. Dökümünü, iþlemesini yapýp  komple motorunu gönderiyor. Bunlar bizim milli araçlarýmýzda kullanýlan motorlar.  bugün motor konusunda hem tecrübe hem de birikim derseniz Eskiþehir bu konuda  biçilmiþ kaftandýr. Döküm, üretim kapasitesi ve tasarým birikimi olarak. Odamýza  kayýtlý çok sayýda yan sanayi de bulunmakta. Buradan Almanya’ya parça  gönderiyorlar. Bunun yaný sýra komþumuz Bursa’dan da yararlanabiliriz. Bu motor  Eskiþehir'den çýkar."

 

PÝSTONLU MOTORLAR TEKNOLOJÝSÝ ÝLE TASARIM KONUSUNDA TÜRKÝYE'NÝN LÝDERÝYÝZ

 

TUSAÞ Motor Sanayi AÞ (TEI) Genel Müdürü Mahmut Akþit de pistonlu  motorlar teknolojisi ile tasarým konusunda ülkede lider durumda olduklarýný  belirterek, ocak ayýnda þirketin özgün tasarýmlarýndan ilk yerli ÝHA dizel  motorunu çalýþtýrdýklarýný kaydetti.

 

Bu motorun tamamýyla TEI mühendislerinin tasarýmý, analizi ve  geliþtirmesiyle ortaya çýktýðýný anlatan Akþit, þöyle devam etti:

 

"Bütün mühendislik faaliyetlerini yaparak, geliþtirdiðimiz, yan  sanayimizle imal ettiðimiz bu motor tamamen özgün 170 beygir dizel motordur.  Bütün tasarým ve geliþtirme faaliyetleri bizim tarafýmýzdan yapýldý. Aðýr  dizeller konusunda da Türkiye'deki tek yetkin komple imalat ve test altyapýsý  olan yer TÜLOMSAÞ'týr. Söz konusu kuruluþ 2400-2500 beygirlik motorlarý þu anda  üretiyor. Bu altyapý Türkiye'de benim bildiðim kadarýyla baþka bir yerde yok.  Aðýr dizel konusunda TÜLOMSAÞ'ýn altyapýsý tamam. Bütün aranan ihtiyaçlara sahip  tek kurum. Özellikle milli tank motorumuzun geliþtirilmesi konusunda da  TÜLOMSAÞ'ýn bu iþin ana üreticisi olmasý, bizim de Türkiye'ye kazandýrdýðýmýz  tamamen özgün dizel motor geliþtirme yetkinliðimiz var. TÜLOMSAÞ ile ekip haline  gelerek, onlara destek vererek... Bu milli tankýmýzý en kýsa sürede Türkiye’ye  kazandýrmak için en uygun yer Eskiþehir. TÜLOMSAÞ'ýn imalattaki, TEI'nin de tasarýmdaki bilgi, beceri ve gücünü  bir araya getirerek, bu milli tank motorunu en hýzlý ve en uygun þekilde yapacak  olan yerin Eskiþehir olacaðýný düþünüyorum. TÜLOMSAÞ ile birlikte yerli tank  motoru üretimine talibiz."

 

"BÝR ARADA KONSORSÝYUM HALÝNDE BU ÝÞÝ ÇOK KISA SÜREDE BAÞARIRIZ"

 

Akþit, TEI'nin mühendislik kadrosunda yaklaþýk 300'e yakýn Ar-Ge  tasarým, 150'ye yakýn da imalat mühendisi bulunduðuna da deðinerek, "Bunlarýn  hepsini bu tip projelerde seferber ediyoruz. Türkiye’de bu ölçekte bir  mühendislik gücünü bir tank motoru için seferber edecek baþka bir kuruluþ  olduðunu düþünmüyorum. Þirketimizin odaðýnda havacýlýk motorlarý olduðu için ana  yüklenici olalým diye bir talebimiz yok. Burada en uygunu olan TÜLOMSAÞ'ýn bu  konudaki imalat yeteneði, yýllardýr ispatlanmýþ bir tecrübesi var. TÜLOMSAÞ ana  yüklenici olabilir. Ýmalat merkezi olur, bütün motorlar orada üretilir, test  edilir biz de her türlü güçlü mühendislik ekibimizle tasarým ve geliþtirme  desteðini TÜLOMSAÞ'a sunarýz. Bir arada konsorsiyum halinde bu iþi çok kýsa  sürede baþarýrýz diye düþünüyorum." deðerlendirmesinde bulundu.

 

"TEI, DÜNYADAKÝ ÝLK FÝRMA OLACAK"

 

Havacýlýk motorlarýnda Türkiye'nin lider firmasý TEI'nin yoluna emin  adýmlarla devam ettiðini aktaran Akþit, "TEI, Havacýlýk, Uzay ve Savunma Sanayi  organizasyonlarý için Kalite Sistem Gereklilikleri standardý AS9100 ve Havacýlýk  Bakým Organizasyonlarý için Kalite Sistem Gereklilikleri standardý AS9110'un,  2016 yýlýnda yayýnlanan en son versiyonlarý AS9100D ve AS9110C versiyonlarýna  göre, ayný anda her iki standart için sertifikalandýrýlan dünyadaki ilk firma  olacak." dedi.