Suudi Arabistan hükümetinin duyurduðu Vizyon 2030 Planý kapsamýndaki projeler, Türk iþ insanlarý için yeni yatýrým pencereleri aralýyor.
Suudi Arabistan, Vizyon 2030 Planý ile ülke genelinde sosyal, kültürel ve ekonomik olarak büyük bir dönüþüm saðlayarak bölgenin cazibe merkezi haline getirilmesi için hazýrlanýyor.
Suudi hükümeti tarafýndan 25 Nisan 2016'da duyurulan Vizyon 2030 Planý, "Neom" gibi mega þehir projelerinden altyapý çalýþmalarýna, Suudi Arabistan'da gerçekleþecek Dünya Kupasý ve 2029 Asya Kýþ Oyunlarý gibi küresel etkinliklerden doðan projelerin yapýmýndan saðlýk, eðitim ve kamu hizmetlerinin inþasýna kadar büyük çalýþmalarý içeriyor.
500 milyar ila 1 trilyon dolarlýk yatýrýmla gerçekleþtirilecek ekonomik kalkýnma planýyla Suudi Arabistan'da, sosyal, kültürel ve ekonomik olarak büyük bir dönüþüm saðlanmasý ve jeopolitik olarak bölgenin bir cazibe merkezi haline getirilmesi hedefleniyor.
2018'de kurulan Suudi Arabistan Ulusal Özelleþtirme ve Kamu Özel Sektör Ýþ Birliði Merkezi Danýþma Kurulu (The National Center for Privatization and PPP Advisory Board - NCP) ise yerel ve uluslararasý özel sektör potansiyelini Suudi Arabistan'a çekerek kamu altyapýsýný, hizmetlerini geliþtirmek ve sürdürülebilir kalkýnmaya katký saðlamak amacýyla faaliyetlerini sürdürüyor.
Türk þirketleri de bu büyük yatýrýmlardan pay almak adýna bugün itibarýyla Suudi Arabistan'ýn baþkenti Riyad'a ziyaret gerçekleþtirdi. Ziyaret kapsamýnda NCP iþbirliðiyle Türk þirketleri bölgedeki yatýrým potansiyeline ortak olmak adýna birçok temasta bulunacak.
NCP aracýlýðý ile gerçekleþtirilen toplantýlar ile Türk þirketleri Suudi Arabistan'ýn Yatýrým, Çevre, Su ve Tarým, Ulaþtýrma ve Saðlýk bakanlýklarýndan üst düzey yetkililer ile toplantýlar gerçekleþtirecek.
Bakanlýklarýn üst düzey yetkilileri, Türk þirketlerine söz konusu alanlarda gerçekleþtirilecek projeleri anlatacak, ayrýca karþýlýklý deðerlendirme ve ikili görüþmeler yapýlacak.
Türk þirketleri gerçekleþtirilecek yatýrýmlarýn finansmaný konusunda da "Riyad Bank", "AlJazira Bank", "Saudi National Bank" ve "ANB Bank" ile bölgede temaslar gerçekleþtirecek.
Ayný zamanda ülkede iþ almýþ Kanada, Amerika ve Ýngiltere menþeli küresel þirketlerle de ileride Türk þirketleriyle doðacak ortaklýklarýn zeminini oluþturmak adýna ikili görüþmeler ve fikir alýþveriþinin yapýlacaðý organizasyonlar düzenlenecek. Tüm bu adýmlarla bölgedeki yatýrým potansiyelinden Türk þirketlerinin pay almasý saðlanacak.
Cumhurbaþkanlýðý Yatýrým Ofisi Suudi Arabistan Danýþmaný Cüneyt Sarýçimen, AA muhabirine yaptýðý deðerlendirmede, Türkiye'nin inþaat sektöründe güçlü olduðunu ve Suudi Arabistan'da yaklaþýk 10 yerleþik firmayý barýndýrdýðýný belirtti.
Türkiye'nin, savunma sanayisi alanýnda Suudi Arabistan'da güçlü varlýk gösterdiðini vurgulayan Sarýçimen, ASELSAN'ýn halihazýrda orada bulunduðunu, ROKETSAN, Baykar ve CTech Biliþim Teknolojileri'nin bölgedeki giriþimlerinin sürdüðünü paylaþtý.
Sarýçimen, Türk firmalarýnýn Suudi Arabistan þirketleriyle ortaklýk kurarak özel sektörde çalýþmasýný teþvik ettiklerini belirterek, büyük ve manevra kabiliyeti olan Türk firmalarýnýn Suudi Arabistan'da güçlü ortaklýklarýný sürdürmelerini istedi.
Abdi Ýbrahim þirketinin eczacýlýk alanýnda yaklaþýk 2-3 ay önce ülkede bir ortaklýk kurduðunu aktaran Sarýçimen, þirketin Cidde'de giriþimleri olacaðýný belirtti.
Sarýçimen, Suudi Arabistan'da birçok sektörün çeþitli kademelerinde fýrsatlar olduðunu anlatarak, Türkiye'nin otomotiv sanayideki tecrübesini bu ülkede kullanabileceðini ifade etti.
Türk firmalarýnýn ülkede ortaklýk kurmasýný saðlayarak Suudi Arabistan piyasasýnda yerleþik olmayý hedeflediklerini bildiren Sarýçimen, bu yönde Suudi hükümetinin çok güçlü teþvikleri bulunduðunu, rekabette yerli ve yabancý þirketler arasýnda eþitliði saðlamaya çalýþtýðýný söyledi.
Sarýçimen, ülkede yatýrýmlar için "çok büyük bir pasta" olduðunu vurgulayarak, Suudi Arabistan'ýn Vizyon 2030 çerçevesinde yaklaþýk 3 trilyon dolarlýk yatýrýmý ülkeye çekmeyi hedeflediðini anýmsattý.
"Türkiye ile çalýþmak istemelerine bir öncelik verdiklerini her þekilde görüyoruz, hem devlet hem de özel sektörde. Hatta geçmiþ, kaybedilen seneleri, zamaný nasýl telafi ederiz diye bir heyecan var." diyen Sarýçimen, Türk yatýrýmcýlarýn iþ geliþtirici konumunda da Suudi Arabistan'da bulunabileceðine dikkati çekti.
Sarýçimen, Suudi Arabistan'da kökten kurumsal yapýlanmalar yapýldýðýný dile getirerek, ülkede geleceðe dönük projeler bulunduðunu anlattý.
Türk firmalarýnýn 2023'te Suudi Arabistan'dan yaklaþýk 3 milyar dolarlýk ihale aldýðýný ve bunun artmasýnýn beklendiðini aktaran Sarýçimen, Türk þirketlerin toplu konut, havalimaný, hastane ve okul inþaatý projelerine dahil olabileceðinin altýný çizdi.
Vizyon 2030 Planý kapsamýndaki 13 bölgede birçok proje hayata geçirilecek.
Suudi Arabistan'ýn 12 þehrindeki yaþam kalitesini artýrmak ve ekonomik kalkýnmayý hýzlandýrmak için yatýrýmcýlar ve þirketler çeþitli alanlarda iþ kurmaya ve istihdam saðlamaya teþvik edilecek.
Ülkenin kuzeyindeki El-Cevf kentinde kurulan rüzgar gülü tarlalarý ve güneþ panelleri, ülkenin toplam enerjisinin yüzde 50'sini 2030'a kadar yenilenebilir enerjiye dönüþtürme planýnýn bir parçasý.
Yatýrýmcýlarý Suudi Arabistan'a çekmek amacýyla ülkede beþ özel ekonomik bölge kurulmasý planlandý.
Riyad Bütünleþik Özel Lojistik Bölgesi'nin yaný sýra Kral Abdullah Ekonomi Þehri Özel Ekonomik Bölgesi, Ras Al Khair Özel Ekonomik Bölgesi, Jazan Özel Ekonomik Bölgesi ile Bulut Biliþim ve Bilgi Teknolojisi Özel Ekonomik Bölgesi'ne yatýrým yapan iþ insanlarý birçok fýrsattan faydalanabilecek.
Ülkenin rekabet gücünü destekleyecek proje, sanayi geliþimini ve ekonomik büyümeyi güçlendirerek istihdam saðlayacak.
Qiddiya þehri projesi, bulunduðu bölgeyi küresel eðlence, spor ve kültür merkezi haline getirmeyi hedefliyor. Uluslararasý spor salonlarý, konser ve eðlence alanlarý, spor ve sanat akademileri bu þehirde yer alacak.
Baþkent Riyad'ýn kuzeybatýsýnda bulunan Diriye þehri, yaklaþýk 62 milyar dolarlýk kalkýnma projesiyle gezi, yaþam, iþ ve alýþveriþ için eþsiz merkez haline gelecek.
Suudi Arabistan'daki nükleer enerji endüstrisinin geliþtirilmesine katký verecek "Düþük Enerji Araþtýrma Projesi," nükleer bilimlerin geliþtirilmesine imkan saðlayacak.
"Muhammed Bin Salman Kar Amacý Gütmeyen Þehri" emsali görülmemiþ bir þehir olarak tasarlandý. "Misk" adý da verilen þehir, ofisleri, eðitim kurumlarý, sanat ve spor tesislerinin yaný sýra yerleþim alanlarýný ve otelleri içinde barýndýracak. Ýnsan odaklý olacaðý belirtilen þehir, inovatif ekosistemiyle gençliði hedef alacak.
"Riyad Sanat" giriþimi, Suudi Arabistan'ýn baþkentini duvarlarý olmayan bir sanat galerisine dönüþtürmeyi ve þehir hayatýna katký saðlayarak ekonomiyi canlandýrmayý amaçlýyor.
"Yeni Murabba" projesi kapsamýnda 19 kilometrekarelik alanda Riyad þehrine baðlý yeni bir bölge inþa edilecek. Þehrin merkezinde yer alan "Mukaab" adlý mimari yapý, kültürel ve turistik cazibe merkezi olacak.
2019'da baþlatýlan "Kral Salman Parký" projesi kapsamýnda dünyanýn en büyük þehir parký yapýlacak. Ýslami tarzda düzenlenecek bahçelerin bulunacaðý bu parkta, kuþlarýn ve kelebeklerin bulunduðu bir alanda yer alacak.
"Yeþil Riyad" projesiyle Riyad'ýn "yeþil vaha"ya ve dünyada yaþanabilir ilk 100 þehirden biri haline dönüþtürülmesi hedefleniyor. 2030 itibarýyla þehirde 7,5 milyon aðaç bulunacak.
Suudi Arabistan'ýn kuzeybatýsýnda bulunan Tebük bölgesinde Vizyon 2030 Planý kapsamýnda gerçekleþtirilmesi planlanan birçok proje bulunuyor.
NEOM adý verilen proje kapsamýnda, insan ile doðanýn buluþmasýna öncelik verilerek, sürdürülebilir yaþam teþvik edilecek. Bu alanda oluþturulacak "The Line" adý verilen ve yaklaþýk 30 kilometrekare alanda kurulacak fütüristik þehir, yenilenebilir enerjiye dayalý akýllý þehir konseptine uygun olarak tasarlanacak.
Ayný bölgede yer alan "Trojena Daðlarý" sürdürülebilir daðcýlýk turizmine can verirken, Kýzýldeniz'e açýlan bir kapý görevi gören "Sindalah Adasý" turistler için lüks bir destinasyon olarak tasarlandý.
Yüzen bir liman þehri olmasý planlanan Kýzýldeniz'in kýyýsýnda yer alacak Oxagon'da, kente entegre bir lojistik merkezi ve geliþmiþ üretim tesisleri bulunacak.
"Rua Al Madinah" olarak adlandýrýlan þehir projesiyle Medine, modern bir kültürel destinasyon haline getirilecek. Proje kapsamýnda, þehrin hacýlara ev sahipliði yapma kapasitesinin 2030'a kadar 30 milyona çýkarýlmasý hedefleniyor.
Mescid-i Kuba'ya iliþki proje de mevcut caminin geniþletilmesinin yaný sýra 57 tarihi mekanýn geliþtirilmesi ve restorasyonunu kapsayacak.
Suudi Arabistan'ýn ilk UNESCO Dünya Mirasý listesine giren alaný El-Ula'ya iliþkin proje kapsamýnda gerçekleþtirilecek arkeoloji, turizm, kültür, eðitim ve sanat alanlarýndaki giriþimler, bu olaðanüstü bölgenin dünyaya açýlmasýna yardýmcý olacak ve bölgenin olaðanüstü doðal ve tarihi karakterini koruyacak.
Ýnþaatý 2017'de baþlayan "Rabigh Tuzdan Arýndýrma Tesisi", çeþme suyu tüketimine katký saðlayarak, su kýtlýðýyla mücadele edilmesine öncülük ediyor.
Ülkenin ilk elektrikli araç markasý "Ceer", uluslararasý ve yerel yatýrýmlarý çekecek, yerel iþ fýrsatlarý oluþturacak ve Suudi Arabistan'ýn ekonomik büyümesine katkýda bulunacak yeni bir endüstriyi ülkeye kazandýrmaya hazýrlanýyor.
Konut projesi "ROSHN", 2030'a kadar ülkenin yüzde 70'inin ev sahibi olmasý amacýyla 2020'de baþlatýldý. Projenin, emlak ve altyapý sektörlerine olumlu katkýlar saðlamasý bekleniyor.
UNESCO Dünya Mirasý Listesi'nde yer alan Cidde Tarihi Bölgesi'ne iliþkin proje, Cidde'nin tarihi merkezinin yenilenmesini ve burayý kültür ve sanat merkezi haline getirmeyi amaçlýyor.
Suudi Arabistan'ýn güneyinde yer alan Asir Bölgesi'nde daðlýk bir alan olan Sudah'ýn kalkýnmasý için oluþturulan proje, bölgenin eþsiz kültürel mirasýný koruyarak, macera ve kültür turizmini bütünleþtirme, yerel halka ekonomik katkýda bulunma hedefini içinde barýndýrýyor.
Sudah Tepeleri projesi ise yerel geleneksel mimari tarzlarý yansýtacak ve bölgenin hem kültürel hem de peyzaj mirasýný tanýtacak þekilde tasarlanýyor. Proje, 2033'e kadar 2 bin 700 konaklama tesisi, 1336 birim konut ve 80 bin metrekare ticari alan sunacak.
Ülkenin doðusunda yer alan "Kral Salman Enerji Parký", enerji sektöründe büyük atýlým saðlayarak, temiz enerji teknolojilerinin kullanýlmasýný teþvik edecek.
Bu alandaki sanayileþmenin enerji alanýndaki açmazlarý çözmesi bekleniyor.
"AlKhafji Tuzdan Arýndýrma Tesisi" ise bölgenin su ihtiyacýný yenilikçi ve sürdürülebilir þekilde karþýlayan, dünyanýn güneþ enerjisiyle çalýþan en büyük tuzdan arýndýrma projesi olarak biliniyor. Tesis, günde 90 bin metreküpe kadar temiz su üretme kapasitesine sahip.