Tam 12 milyar tonluk dev fýrsat... Türkiye filoyu Ýtalya hattý ile güçlendiriyor

Ulaþtýrma ve Altyapý Bakaný Abdulkadir Uraloðlu, Türk deniz ticaret filosunu yenileyerek 12 milyar tonu geçen dünya deniz ticaret hacminden daha fazla pay almayý hedeflediklerini söyledi.

TÜRKÝYE FÝLOYU GÜÇLENDÝREREK 12 MÝLYAR TONLUK HACÝMDEN DAHA PAY ALMAK ÝSTÝYOR

Sapanca ilçesindeki bir otelde düzenlenen Deniz Ticaret Odasý ve Müþterek Meslek Komiteleri Toplantýsýnda konuþan Uraloðlu, Deniz Ticaret odalarýnýn, sivil denizcilik sektörünün amiral gemisi olarak denizciliðin her alanda geliþmesine öncülük ettiðini söyledi.

Uraloðlu, AK Parti hükümetlerinin denizciliði milli ve öncelikli sektör olarak gördüðünü vurgulayarak, göreve geldikleri ilk günden bu yana planlý bir þekilde denizciliði daha da geliþtirecek hamleler attýklarýný, öncelikli olarak yasal düzenlemeler hayata geçirdiklerini, denetimleri artýrdýklarýný kaydetti.

Bu alanda yatýrýmlarýn önünü açtýklarýný ve tersaneciliði geliþtirdiklerini, kýyýlarý deniz yapýlarýyla donattýklarýný, deniz ulaþýmýný teþvik ettiklerini anlatan Uraloðlu, bugün Türkiye'nin gerek bulunduðu coðrafyanýn gerekse dünya deniz ticaretinin geleceðini inþa ettiðini belirtti.

- "REKABETÇÝ DENÝZCÝLÝK SEKTÖRÜNE SAHÝP OLMANIN HAKLI GURURUNU YAÞIYORUZ"

Uraloðlu, dünya deniz ticaretinin 2023 yýlýnda 12,3 milyar ton seviyesine ulaþarak bir önceki yýla kýyasla yüzde 2,4 büyüdüðünü aktararak, küresel mal ticaretinin tonaj bazýnda yüzde 85'lik bölümünün deniz yoluyla yapýldýðýný dile getirdi.

Türkiye'nin 2023 yýlýndaki dýþ ticaret hacminin de yüzde 87,5'inin deniz yoluyla gerçekleþtirdiði bilgisini paylaþan Uraloðlu, deniz yolu taþýmacýlýðýnýn modern dünyaya gerekli ölçekte mal ithalatý ve ihracatý açýsýndan hayati öneme sahip olduðunu ifade etti.

Uraloðlu, bu bilinçle deniz ticaret filosunu büyütmek ve limanlarýn kapasitesini geliþtirmek için attýklarý adýmlarla daha güçlü ve rekabetçi denizcilik sektörüne sahip olmanýn haklý gururunu yaþadýklarýný vurgulayarak, þöyle devam etti:

"Bakanlýk olarak hayata geçirdiðimiz denetim ve uygulamalarla Paris MoU'da 2008 yýlýnda beyaz listeye geçtik ve o günden bu yana beyaz listede olmaya devam ediyoruz. Burada yeri gelmiþken eylül ayý sonunda Uluslararasý Denizcilik Örgütü (IMO) tarafýndan gerçekleþtirilen üye devlet denetimini baþarýyla tamamladýðýmýzý da duyurmaktan büyük memnuniyet duyuyorum. Denizcilik Genel Müdürlüðümüz koordinasyonunda ilgili kurumlarýn katýlýmýyla hem Ankara'da hem de sahada gerçekleþtirilen denetimlerde, denizcilik ile ilgili faaliyetlerimizin uluslararasý standartlara uygun olarak gerçekleþtirildiðini de teyit ettik. Denizcilikte öncü olarak bildiðimiz birçok ülkeden daha baþarýlý olarak sonuçlanan denetim, Bakanlýðýmýzýn, tüm paydaþlarýmýzýn ve denizcilik camiamýzýn özverili çalýþmalarýnýn sonucudur."

Türk bayraðýnýn, dünyanýn en prestijli bayraklarý arasýnda yer almaya devam ettiðinin altýný çizen Uraloðlu, "2002 yýlýnda 17. sýrada yer alan Türk sahipli filomuz, bugün 2 bin 100'den fazla gemisiyle 52,7 milyon detveyt tona ulaþarak dünyada 11. sýraya yükseldi. Dünyada ilk 10'da yer alma hedefimize sadece bir basamak kaldý. 152 olan liman tesisi sayýmýz, 217'ye ulaþmýþ, bunun 194'ü faal olarak deniz taþýmacýlýðýna hizmet etmektedir. Limanlarýmýzdaki yük trafiði de pozitif yönde etkilenmiþtir. 2002'de limanlarýmýzda 190 milyon ton olan elleçleme miktarýmýz 2023'te 521 milyon tona, konteyner hacmimiz ise 6,5 kat artarak 12,6 milyon TEU'ya ulaþmýþtýr. 2024'e geldiðimizde ise ilk 10 ayda limanlarýmýzda elleçlenen yük miktarý, bir önceki yýlýn ayný dönemine göre yüzde 1,3 artarak 441,9 milyon tona ulaþmýþ, elleçlenen konteyner miktarý da yüzde 7,7 artýþla 11,3 milyon TEU'ya ulaþmýþtýr." diye konuþtu.

Kruvaziyer turizminde de yükseliþin devam ettiðine iþaret eden Uraloðlu, 2024'ün 10 ayýnda limanlara uðrayan kruvaziyer gemi sayýsýnýn bir önceki yýlýn ayný dönemine göre yüzde 3,7 artarak 1112'ye çýktýðýný, ülkede 1,8 milyona yakýn turisti bu yolla aðýrladýklarýný söyledi.

- "TEKÝRDAÐ'DAN ÝTALYA'YA YENÝ BÝR YURT DIÞI RO-RO HATTI DAHA AÇMAYI PLANLIYORUZ"

Uraloðlu, 2023'te yurt dýþý baðlantýlý düzenli Ro-Ro hatlarýnda yaklaþýk 705 bin araç taþýndýðýný, bunun da son 21 yýlda Ro-Ro taþýmacýlýðýnda yüzde 220 artýþ olduðunu kaydetti.

Yeni Ro-Ro hatlarý kurmak için de teþvik verdiklerini dile getiren Uraloðlu, bu yýl bitmeden verecekleri teþvikle Tekirdað'dan Ýtalya'ya yeni bir yurt dýþý Ro-Ro hattý daha açmayý planladýklarýný bildirdi.

Uraloðlu, Türk gemi insanlarýnýn yabancý bayraklý gemilerde istihdamýna yönelik "Gemi Ýnsanlarýnýn Eðitim Belgelendirme ve Vardiya Tutma Standartlarý Hakkýnda Uluslararasý Sözleþme" gereðince Hong Kong, Norveç, Ýngiltere ve Finlandiya gibi denizciliðin önde gelen ülkeleriyle gemi insaný istihdamýna yönelik ikili protokoller imzaladýklarýný, Türk gemi insanlarýnýn, 38 farklý ülkenin bayraðýný taþýyan ticari gemilerde çalýþabilme imkanýna kavuþtuðunu aktararak, bu sayýyý artýrmak için baþka Avrupa ülkeleriyle de istiþare çalýþmalarýný yürüttüklerini kaydetti.

Bugüne kadar sektöre 14,6 milyar liralýk ÖTV'siz yakýt desteði saðladýklarýný belirten Uraloðlu, "Denizcilikte yeþil dönüþüm için yürürlüðe koyduðumuz ve mart ayýnda yenilediðimiz 'Hurdaya Ayrýlan Türk Bayraklý Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi Ýnþa Edilmesinin Teþvikine Dair Yönetmelik' kapsamýnda destek mekanizmasýný oluþturduk. Bu kapsamda bugüne kadar toplam 4 gemi için 7 milyon dolar teþvik verdik. Verdiðimiz teþvikler sektörümüz tarafýndan yoðun talep görüyor." dedi.

Uraloðlu, Marmara Denizi'nin Özel Çevre Koruma (ÖÇK) Bölgesi ilan edildiðini hatýrlatarak, "Tarama malzemesinin bu korunma alanlarýnda dökülüp dökülemeyeceði konusunu hassasiyetle takip ettiðimizi bilmenizi isterim. Bununla ilgili Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Bakanlýðýmýzla uyumlu bir çalýþma süreci geçirdik. Ýlgili mevzuatta yapýlan düzenlemeyle Marmara'daki tesislerimizin yapacaklarý derinleþtirme sonrasý ortaya çýkacak tarama malzemesi, 2030'a kadar yine belirlenen alanlara dökülmeye devam edecek." ifadelerini kullandý.

- "FETHÝYE-KARAOT PROJESÝ ÝÇÝN ÖNEMLÝ ÝLERLEME KAYDETTÝK"

Bakan Uraoðlu, ülkedeki özel tekne sayýsýnýn artýþýna baðlý bu teknelerin barýnma-baðlama-kýþlama ihtiyaçlarýnýn da devam ettiðini belirterek, sözlerini þöyle sürdürdü:

"Ege ve Akdeniz'de tekne imal ve çekek yerleri projelerinden biri olan Fethiye-Karaot projesi için önemli ilerleme kaydettik. Proje alaný, 'Doðal Sit-Nitelikli Doðal Koruma Alaný' olarak belirlenen sýnýrlarýn dýþýna çýkarýldý. Desteklerinden dolayý Çevre Bakanýmýz baþta olmak üzere bütün Bakanlýðýmýz birimlerine teþekkür ediyorum. Bu projeyi, özellikle Fethiye-Karagözler'deki mevcut durumun rehabilite edilmesi amacýyla yürüttük. Bu nedenle yerel kullanýcýlar baþta olmak üzere o bölgenin ihtiyacýný karþýlayacak düzenlemeyi yapacak, Karagözler'in taþýnmasý ön þartýyla bu projeyi bir an evvel hayata geçirmeye çalýþacaðýz.

2002'de 41 olan yat limaný sayýmýzý 63'e, 8 bin 500 olan tekne baðlama kapasitemizi ise yüzde 194 artýþla 25 bin 38'e çýkardýk. Yapýmlarý devam eden ve yapýlmasý planlananlar ile yat limaný sayýsýný 74'e, tekne kapasitesini ise 29 bin 29'a yükselteceðiz. Muðla'da Dalaman ile Datça, Antalya'da Gazipaþa ile Demre, Ýstanbul'da Haliç ve Tekirdað'da Tekirdað Yat Limaný olmak üzere toplam kapasiteleri 2 bin 291 tekne olan yat limanýnýn çalýþmasýna devam ediyoruz. Ýzmir'de, Þifne, Çeþmealtý ve Þakran, Mersin'de, Aydýncýk, Çanakkale'de ise Lapseki yat limanlarý planlamalarýmýz devam ediyor."

Uraloðlu, 208 yat baðlama kapasiteli Gazipaþa Yat Limanýnýn yapým çalýþmalarýný bitirdiklerini ve çok yakýnda hizmete açmayý planladýklarýný müjdesini vererek, "Ayrýca 2025'te deniz ticaretimizin geliþmesi için en önemli unsurlardan biri olan acentelerimizle ilgili mevzuatýmýz 'Gemi Acenteleri Yönetmeliði'ni güncelleyeceðimizi de duyurmak istiyorum." dedi.

Özel teknelerle ilgili dönem dönem gelen önemli taleplerden birinin de teknelerin Türk bayraðýna geçiþinin saðlanmasýna yönelik olduðunu dile getiren Uraloðlu, "Ýmalat sektörünün korunmasý adýna bu tür talepleri kýsýtlý tutuyoruz, sýnýrlandýrýyoruz, doðru bir yol haritasýyla yürütmek istiyoruz. Ancak ülkemizde üretimi yapýlmayan ve deniz turizmi açýsýndan faydasý olacaðýný düþündüðümüz, örneðin 24 metre ve üzeri tekneler, 12 metre üzeri yelkenli tip tekneler gibi belli bir boy üzerindeki teknelerin ithalat rejimi yedinci madde kapsamýnda ikinci el olarak ithal edilebilmesini saðlamýþ olacaðýz." ifadelerini kullandý.

Uraloðlu, daha yapacaklarý çok iþ olduðunu belirterek, "Ülke savunmamýz için donanmamýzýn rolü neyse ülke ticareti için de denizcilik sektörümüzün rolü tam olarak budur. Türk deniz ticaret filosunu yenileyerek 12 milyar tonu geçen dünya deniz ticaret hacminden daha fazla pay almayý hedefliyoruz. Ro-Ro ve kabotaj taþýmacýlýðýný geliþtireceðiz. Türkiye'nin dýþ ticaretinde Türk sahipli filoyu kullanarak navlun açýðýný azaltmak için gemi iþletmeciliðini destekleyen yeni modeller oluþturacaðýz. Gemi ve yat inþa sanayimizi yenilikçi teknolojilerle donatarak daha rekabetçi bir hale getirmeyi hedefliyoruz." þeklinde konuþtu.

Türkiye'nin deniz ticaretinden ve turizminden daha fazla pay almasý için birlikte hareket etmenin önemine deðinen Uraloðlu, "Denizcilikten sorumlu Bakanlýk olarak bir irade ortaya koyarken paydaþlarýmýzýn fikirlerinin, önerilerinin, deneyimlerinin bizim için yol gösterici olduðunu biliyoruz. Bu noktada Ýstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odasý üyelerinin de bizler için büyük öneme sahip olduðunu belirtmek isterim. Denizcilik sektöründe çok daha etkin ve verimli hizmet sunmak için Deniz Ticaret Odasý ile omuz omuza çalýþmaya ve yol yürümeye devam edeceðiz. Sizlerle birlikte Türkiye denizcilik alanýndaki aðýrlýðýný gelecekte daha fazla hissettirecek ve rekabet gücünü yükselterek denizcilik sektöründe dünyanýn önde gelen ülkelerinden olacak." deðerlendirmesinde bulundu.

- "DENÝZCÝLÝK SEKTÖRÜ 22 YILDA SAÐLANAN REFORM VE ÝSTÝKRAR ADIMLARIYLA SIÇRAMA GÖSTERDÝ"

ÝMEAK Deniz Ticaret Odasý Yönetim Kurulu Baþkaný Tamer Kýran da ülkede özellikle son 22 yýlda saðlanan reform ve istikrar adýmlarýyla denizcilik sektörünün sýçrama gösterdiðini, bugün Türkiye'nin en fazla filoya sahip ülkeler arasýnda 2 bin 48 gemi ve yaklaþýk 52 milyon detveyt ton kapasiteye eriþerek dünyada 11. sýraya yükseldiðini kaydetti.

Kýran, Türkiye'nin megayat ve römorkör inþaatlarýnda uzmanlaþmýþ tersanelerinin, hibrid/elektrik tahrikli feribotlar, balýkçý gemileri ve ileri teknolojiye sahip askeri deniz platformlarý inþaatlarýnda da dünya pazarýnda öne çýktýðýný dile getirerek, "Tüm bu geliþmelerden gurur duyuyoruz ama denizcilik sektörünün bugün bir yandan baþ döndürücü deðiþimler, diðer yandan artan jeopolitik istikrarsýzlýklarýn þekillendirdiði benzeri görülmemiþ zorluklarla karþý karþýya olduðunu da göz ardý etmememiz gerekiyor." dedi.

Küresel iklim krizine karþý yeþil dönüþüm sürecinden deniz ticaret filosunun yaný sýra limanlar ve tersanelerin de kaçýnýlmaz olarak etkileneceðinden bahseden Kýran, "Yeþil dönüþümün yalnýzca teknik ve operasyonel boyutlarý deðil, finansmaný, eðitimi ve toplumsal etkileri de büyük önem taþýmaktadýr. Denizcilik sektöründe sürdürülebilirliðin nasýl finanse edileceði, yeþil dönüþümün sosyal boyutu ve bu sürecin çalýþanlar üzerindeki etkileri de çok önemli bir baþlýk olarak karþýmýza çýkmaktadýr." diye konuþtu.

Kýran, Ulaþtýrma ve Altyapý Bakanlýðýnýn en yakýn ve en verimli çalýþmalar gerçekleþtirdikleri bir Bakanlýk olduðunu vurgulayarak, "Odamýz ile Ulaþtýrma ve Altyapý Bakanlýðýmýz arasýndaki karþýlýklý diyalog ve samimiyetin her sorunun üstesinden gelmemize imkan verecek kadar güçlü olduðunu belirtmek isterim." ifadesini kullandý.

Programa, Sakarya Valisi Rahmi Doðan, AK Parti Sakarya Milletvekili Ali Ýnci, Sakarya Büyükþehir Belediye Baþkaný Yusuf Alemdar, Ulaþtýrma ve Altyapý Bakan Yardýmcýsý Durmuþ Ünüvar, ÝMEAK Deniz Ticaret Odasý Meclis Baþkaný Baþaran Bayrak ile denizcilik sektörü temsilcileri katýldý.