AA muhabirinin Türkiye Ýstatistik Kurumu (TÜÝK) verilerinden yaptýðý derlemeye göre, son yýllarda dýþ ticarette farklý para birimleriyle alým satým yapma politikasý, ihracat ve ithalatta Türk lirasýnýn kullanýmýna yansýdý.
Türkiye'nin 2019'da Türk lirasýyla gerçekleþtirdiði ihracat 7,6 milyar dolar, ithalat 11,1 milyar dolar olarak kaydedildi. Böylece söz konusu yýlda dýþ ticaret hacmi 18,7 milyar dolarý aþtý.
Kovid-19 salgýnýn etkili olduðu 2020'de Türk lirasýyla ihracat 6,5 milyar dolara gerilerken, ithalat 13 milyar dolara çýktý. O yýl Türk lirasýyla ticaret hacmi 19,5 milyar dolar olarak hesaplandý.
Türk lirasýyla dýþ ticarette sonraki yýllarda da artýþ devam etti. Bu kapsamda 2021'de ihracat 7,5 milyar dolara, ithalat 13,3 milyar dolara yükseldi. Böylelikle söz konusu yýlda dýþ ticaret hacmi 20,8 milyar dolar oldu.
2022'de ise Türk lirasýyla 7,7 milyar dolarlýk ihracata imza atýlýrken, ithalat tutarý 15,9 milyar dolara çýktý. Böylece Türk lirasýyla dýþ ticaret hacmi 23,6 milyar dolara ulaþtý.
Söz konusu ticarette geçen yýl artýþ hýzlandý. Bu kapsamda 2023'te Türk lirasýyla 9,4 milyar dolar ihracat, 25,3 milyar dolarlýk ithalat gerçekleþtirildi. Toplam ticaret hacmi de 34,7 milyar dolara çýktý.
5 yýllýk dönemde ise ihracat yüzde 23,7, ithalat yüzde 127,9 arttý.
- 46 FARKLI PARA BÝRÝMÝYLE TÝCARET
Türk lirasýyla bu yýlýn 9 ayýnda 6,9 milyar dolarlýk ihracat yapýlýrken, 17,9 milyar dolarlýk ürün ithal edildi. Böylece bu kategoride toplam ticaret hacmi 9 ayda 24,8 milyar dolar oldu.
Türkiye, Türk lirasýnýn yaný sýra karþýlýklý para birimleriyle ticarete de özel önem veriyor. Bu kapsamda 2019'da ihracatta 26 farklý para birimi kullanýrken, bu sayý geçen yýl 46'ya yükseldi. En fazla ticaret geçen yýl dolar ve avro ile yapýlýrken, Türk lirasýyla ticaret üçüncü sýrada yer aldý. Bu para birimlerini Ýngiliz sterlini, Polonya zlotisi, Rus rublesi ve Japon yeni izledi.
- CUMHURBAÞKANI ERDOÐAN DA HASSASÝYETÝNÝ DÝLE GETÝRMÝÞTÝ
Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan da son olarak BRICS Zirvesi'ne katýlmak üzere gittiði Rusya'ya baðlý Tataristan Cumhuriyeti ziyareti sonrasý gazetecilere yaptýðý açýklamada, Türkiye'nin ticarette milli paralarýn kullanýmýna iliþkin hassasiyetini ifade etmiþti.
Erdoðan, yýllardýr milli paralarla ticaret politikasýný savunduklarýný belirterek, þu deðerlendirmede bulunmuþtu:
"Bu, ikili ticaretin döviz baskýsýndan kurtarýlmasýný saðlar. Ülkelerin ticari faaliyetlerine baþka ülkelerin müdahil olmasýnýn önüne geçer. Milli paralarla ticaret ayný zamanda özgür ticarettir. Ayný þekilde ödeme sistemlerinde çeþitliliðin olmamasý da finans piyasalarýnýn þoklara karþý kýrýlganlýðýný artýrýyor. Dolayýsýyla alternatif bir finans ve ödeme sistemi hem uluslararasý ticareti kolaylaþtýrýr hem de çeþitlendirir."
2019-2023 yýllarý ile bu senenin ocak-eylül dönemine iliþkin Türk lirasýyla gerçekleþtirilen dýþ ticaret verileri (milyar dolar) þöyle:
Yýllar | Ýhracat | Ýthalat | Hacim |
2019 | 7,6 | 11,1 | 18,7 |
2020 | 6,5 | 13 | 19,5 |
2021 | 7,5 | 13,3 | 20,8 |
2022 | 7,7 | 15,9 | 23,6 |
2023 | 9,4 | 25,3 | 34,7 |
Ocak-Eylül 2024 | 6,9 | 17,9 | 24,8 |