Türkiye ekonomisi için bir devrin baþlangýcý: Küresel güç olabiliriz

Yýlda 45 milyar metreküp ihtiyacý olan Türkiye gazý Rusya, Azerbaycan, Ýran, ABD, Norveç, Katar ve Cezayir’den ithal ediyor. Petrol fiyatlarýnýn 120 dolar seviyesinde olduðu 2014’te doðal gaz faturamýz 20 milyar dolarýn üzerine çýkmýþtý. Bu miktar son yýllarda 10-15 milyar dolar arasýnda deðiþiklik gösteriyor. Sakarya Gaz Sahasý’nda keþfedilen gaz hem cari açýðý düþürecek hem Türkiye’yi ihracatçý yapacak.

SANAYÝLEÞMEYLE BÝRLÝKTE ENERJÝ ÝHTÝYACI ARTIYOR

Türkiye ekonomisinin en büyük giderlerinden olan ve 2012 civarý 60 milyar dolarý geçen þu anda ise 45-50 milyar dolarý bulan ve enerji faturasý dýþ ticaret açýðýnýn aðýrlýklý kýsmýný oluþturuyor. Ýhracatta her geçen yýl pazar payýný arttýrarak alternatif pazarlara yönelen ve rekorlarý arka arkaya kýran Türkiye’nin dýþ ticaret açýðýndaki en büyük sebep olarak enerji alanýndaki ithalat gösteriliyor. Yaklaþýk 50 milyar dolarlýk enerji ithalatýnýn yaklaþýk 12-13 milyar dolarýný ise doðal gaz oluþturuyor. Yýllýk 45-50 milyar metreküp arasýndaki tüketimin tamamýna yakýnýný dýþarýdan alan Türkiye’nin ithalatý da her geçen yýl artýþ gösteriyor. Geçen yýl 50 milyar metreküp civarýnda doðal gaz ithal eden Türkiye, bunun 44,9 milyar metreküplük kýsmýný iç piyasada tüketirken, geri kalanýný ise ihraç etti.

DIÞARI GÝDEN DÖVÝZ ÜLKEMÝZDE KALACAK

Karadeniz’deki Sakarya Gaz Sahasý’nda gerçekleþtirilen 320 milyar metreküplük keþifle birlikte Türkiye ekonomisi de direnç kazanmýþ olacak. Enflasyon ve faize karþý uzun vadede dengelenme yaþanmasý öngörülüyor. Enerji ithalatýndaki düþüþle birlikte ülkemizde kalacak olan kaynaklar yatýrýma dönüþecek. Bunun yaný sýra oluþturulacak istihdam imkanlarý piyasalardaki iþ imkanlarýný artýracak. Doðu Akdeniz’de devam eden çalýþmalarýn da sonuçlarýnýn kýsa sürede alýnmasý öngörülüyor. Gerçekleþecek yeni keþiflerle birlikte enerji kaynaklarýnda sürekliliðin saðlanmasý bekleniyor.

ÝTHALATTA RUSYA HAKÝMÝYETÝ AZALDI

Türkiye’nin doðal gaz ithalatýnda 2017 yýlýnda yaklaþýk yüzde 52’lik pay sahibi olan Rusya’ný payý 2020 yýlý ocak ayý verilerine göre yüzde 36,90’a kadar geriledi. Bu ülkeden alýnan gaz miktarý ise yüzde 47 azaldý. Azerbaycan’ýn ithalattaki payý yüzde 15,78 olurken, sývýlaþtýrýlmýþ doðal gaz(LNG) aðýrlýklý ithalatýn saðlandýðý Cezayir’in oraný yüzde 13,51 olarak gerçekleþti. Ýthalatýn geri kalan bölümünde ise Ýran yüzde 11,76, Nijerya yüzde 7,03, Katar yüzde 5,85, ABD yüzde 3,21, Trinidad Tobago yüzde 3,16, Ekvator Ginesi yüzde 1,41, Ýspanya yüzde 1,38 pay sahibi oldu. Ülkemizde gerçekleþtirilen çalýþmalarla birlikte 81 ile doðal gaz ulaþtýrýlýrken, hizmet kullanan hane sayýsý ise 16 milyon 484 bini aþtý.

YENÝ KEÞÝFLERÝN HABERCÝSÝ

Karadeniz’de yapýlan 320 milyar metreküplük gaz rezervinin keþfi Türkiye’nin bugüne kadar ürettiði toplam doðal gaz miktarýnýn da neredeyse 20 katý seviyesinde bulunuyor. Sakarya Gaz Sahasý’ndan yýlda 10 milyar metreküp doðal gaz üretimi gerçekleþtirilmesi durumunda, Türkiye’nin 32 yýllýk doðal gaz ihtiyacýnýn 5’te biri sadece bu noktadan saðlanabilir. Diðer yandan, bu keþif bölgede yeni rezervlerin habercisi olurken, bu miktarýn yeni sondajlarla artmasý bekleniyor. Öte yandan, Karadeniz açýklarýnda Romanya, Bulgaristan ve Ukrayna da arama ve sondaj faaliyetleri yürütüyor. Romanya’nýn 170 kilometre açýðýndaki Neptün bloðundaki 42 ila 84 milyar metreküp potansiyel üretilebilir rezerv ise Karadeniz’de bugüne kadar gerçekleþtirilen en büyük keþif olarak kayýtlarda yer alýyor.

BÜYÜMENÝN ÖNÜNDEKÝ ENGELLER KALKTI

Yeni Þafak'ýn haberine göre, Enerji faturasýndaki yaþanacak azalmanýn Türkiye ekonomisi için hayati önemde olduðuna dikkat çeken Prof. Dr. Erdal Tanas Karagöl, þu ana dek süregelen ekonomik sorunlarýn temelinde yüksek enerji faturasýnýn olduðunu belirtti. Türkiye’nin ekonomik olarak yükseliþte olduðu 2011-2012 yýllarýnda enerji faturasýnýn 60 milyar dolara dayandýðýný aktaran Karagöl, “Enerji maliyetleri sürekli olarak Türkiye’nin ekonomik olarak büyümesinin önünde engel teþkil ediyordu” dedi.

MASADA ELÝMÝZ GÜÇLENECEK

Bir hikaye yazýlacaksa bu keþfin yeni bir dönemin habercisi olacaðýnýn altýný da çizen Karagöl, “Türkiye artýk transfer ülkesi olmaktan çýkarak, üretici ülkeler sýnýfýna geçecek. Gaz ithal ettiðimiz ülkelere þu anda baðlýyýz. Fakat artýk keþifle beraber bu ülkelerin de Türkiye’ye karþý tutumu deðiþecek. Masada elimiz güçlenecek” diye konuþtu. Karadeniz’de gerçekleþen keþfin ardýndan Doðu Akdeniz’de devamý gelecek olan keþiflerle Türkiye’nin süreklilik saðlayabileceðini kaydeden Karagöl, “Her yýl 15-20 milyar dolar civarý bir para cebimizde kalmýþ olacak” dedi.

Enerji faturasýndaki yaþanacak azalmanýn Türkiye ekonomisi için hayati önemde olduðuna dikkat çeken Karagöl, þu ana dek süregelen ekonomik sorunlarýn temelinde yüksek enerji faturasýnýn olduðunu belirtti. Türkiye’nin ekonomik olarak yükseliþte olduðu 2011-2012 yýllarýnda enerji faturasýnýn 60 milyar dolara dayandýðýný aktaran Karagöl, “Enerji maliyetleri sürekli olarak Türkiye’nin ekonomik olarak büyümesinin önünde engel teþkil ediyordu” dedi.

CARÝ AÇIKTA EN ÖNEMLÝ ETKEN

Ülkemizin, yüzde 99 civarýnda dýþa baðýmlý olduðu doðal gaz enerji kaynaðýna, tarihte hiç olmadýðý kadar yakýn olduðunu belirten Doç. Dr. Serhat Karyeyen, “Doðal gaz rezervinin Türkiye ekonomisine olumlu anlamda çok ciddi katký saðlayacaðý açýktýr. Bulunan rezervin çýkarýlmasý, kýyýya iletilmesi ve kullanýmýný saðlamak için önemli bir yatýrým yapýlacak olmasý kýsa vadede, elbette gider gibi görünüyor olsa da 5-10 yýl aralýðýnda ve sonrasýnda Türkiye, ithal ettiði doðal gazýn büyük bir bölümünü kendi öz kaynaðý ile karþýlayacak ve günümüz cari açýðýnýn en önemli nedeni olan dýþa baðýmlýlýðýný büyük ölçüde azaltmýþ olacaktýr” dedi.

KÜRESEL GÜÇ OLABÝLÝRÝZ

Ülkemizin, bulduðu bu rezerv sayesinde gelecekte daha az doðalgaz ithal edeceðini ifade eden Karyeyen, Türkiye’nin enerji alanýnda yeni bir küresel güç haline gelebileceðini söyledi. Ülkemizin, mevcut anlaþmalar açýsýndan en yüksek doðalgaz ithalatýný Rusya’dan yaptýðýnýn altýný çizen Serhat Karyeyen, “Bu ülkelerle yapýlan ithalat sözleþmelerinin bitiþ tarihleri düþünüldüðünde ise yaklaþýk 2030’a kadar büyük bölümü tamamlanmýþ olacaktýr, ki bu tarih de yaklaþýk olarak ülkemizin bulduðu rezervin kullanýlabileceði tarih civarýndadýr” diye konuþtu.

EKONOMÝDE PRANGALARI KIRMAYA BAÞLADIK

Karadeniz’in Doðu Akdeniz gibi tartýþmaya açýk bir saha olmadýðýný bu sebeple bulunan kaynaðýn daha deðerli olduðunu belirten Doç. Dr. Kadir Tuna, Türkiye’nin 40-50 milyar dolarlýk enerji ithalatý faturasýnýn 12-13 milyar dolarýnýn doðalgaz kaynaklý olduðunu söyledi. Yýllardýr ekonomide ana hedef olan dýþ ticaret açýðýnda keþifle birlikte artýya geçilebileceðini vurgulayan Tuna, “Ülkemizin net ihracatçý durumuna geçmesi oldukça kýymetli olacaktýr” ifadesini kullandý. Bu keþifle birlikte faiz-enflasyona karþý da ekonominin güç kazanacaðýný belirten Tuna, “Enerji alanýndaki yüksek fatura cebimizde kalacak. Enerji politikamýz farklýlýk kazanacak” dedi.

TÜRK ÇAÐININ ÝÞARET FÝÞEÐÝ

Ýstanbul Ticaret Odasý (ÝTO) Baþkaný Þekib Avdagiç, Karadeniz’deki tarihin en büyük doðalgaz keþfine iliþkin olarak, “Bu tarihi adým, Türkiye’nin zengin kaynaklarýný kullanma konusunda yýllardýr estirilen spekülasyonlara son noktayý koymuþtur. Ýþ dünyasý olarak inanýyoruz ki bulunan doðalgaz rezervi, ‘mavi vatan’ýmýzýn yeni zenginliðinin ilk keþfidir” ifadesini kullandý. Rezerv keþfinin 21. yüzyýlýn Türk çaðý olmasýnýn iþaret fiþeði olarak niteleyerek “heyecan verici” diye tanýmlayan Avdagiç, þunlarý söyledi: “Türkiye artýk bir enerji koridoru deðil, enerji üreten ülkeler liginde hak ettiði yerdedir. Tespit edilen doðalgaz rezervi Türkiye’nin dünya enerji sisteminde pozisyonunu güçlendirecek.”

TÜRK EKONOMÝSÝNÝ GÜÇLÜ HALE GETÝRECEK

Ýstanbul Sanayi Odasý (ÝSO) Yönetim Kurulu Baþkaný Erdal Bahçývan, “Açýklanan doðalgaz rezervini, ülkemiz ekonomisinin güçlü hale gelmesi ve toplumumuzun gelecekteki refahý açýsýndan büyük bir umut ve sevinçle karþýlýyoruz” ifadelerini kullandý. Bahçývan, “Cari açýðýmýzýn da en temel nedeninin büyük ölçüde dýþa baðýmlý olduðumuz enerjide ödenilen faturalar göz önüne alýndýðýnda, duyurusu yapýlan doðalgaz rezervinin bu sorunumuza çözüm olacaðý açýktýr” dedi.

EKONOMÝK YANSIMALARI GÖRECEÐÝZ

Keþifin 2017 yýlýnda baþlatýlan stratejinin aslýnda ne kadar doðru bir plan olduðunun da göstergesi olduðunu dile getiren Müstakil Sanayici Ýþ Adamlarý Derneði(MÜSÝAD) “Bizim 2023-2025 kontratlarýmýzda elimizde büyük bir koz olarak bu rezerv artýk masadadýr ve biz bunun ekonomik yansýmalarýný yarýndan itibaren bile göreceðiz. Buradan elde edilecek avantaj yine ve ýsrarla hem Doðu Akdeniz’de hem de diðer sondaj çalýþmalarýnda kullanýlmalý diye düþünmekteyim” diye konuþtu.