Temmuz gecesi Fettullah Gülen Terör Örgütü’nün (FETÖ) darbe giriþiminde hedef aldýðý kurumlardan birisi de borsaydý. Borsa Ýstanbul Baþkaný Himmet Karadað, darbe giriþiminde borsanýn kapalý olduðunu ve hedef olmalarýna anlam veremediklerini söyledi.
-15 Temmuz gecesi borsa Ýstanbul’a da bir darbe giriþiminde bulunuldu. Sistemde hiç aksama olmadan pazartesi devam edildi, bu nasýl baþarýldý?
Biz þimdi nisanda yeni bir yönetim kuruluyla göreve baþladýk. Nisan ayýndan bu yana yönetim düzeyinde tüm paralel yapýyla ve FETÖ örgütüyle iliþkili olabilecek, riskli gördüklerimiz de dahil, sýkýntýlý gördüðümüz yönetim kademesindeki tüm yöneticileri temizlemiþtik. Biz 15 Temmuz’a yönetim kademesinde sýfýr FETÖ üyesiyle girdik. Tespit edemediðimiz çok ciddi kriptolar olabilir. Yönetim düzeyinde temizledik, uzman kadrolarýný da özellikle IT’deki çalýþanlarýný da yedekleyip temizleyelim demiþtik. 15’i olduðunda onu da hýzlandýrdýk. IT’de bizim sistemimiz yedekli. Hem Ankara’da yedekli hem burada. Birden fazla veri merkezimiz çalýþýyor. Herhangi bir sýkýntý olduðunda 30-45 dakika içerisinde Ankara’daki merkezdeki datalarý kullanarak sistemi ayaða kaldýrabiliyoruz.
- Borsada kýsa sürede hýzlý bir toparlanma yaþandý...
Nasdaq ve Avrupa Ýmar Bankasý stratejik ortaðýmýz ve onlar da yatýrým bankalarýyla da yakýn diyalog halinde sürekli olarak görüþüyoruz. Uluslararasý yatýrýmcýlar kýsa bir tereddüt yaþadý. Ama Türkiye ve Türkiye yatýrým algýlarýnda herhangi ciddi bir tereddüt ve azalma görmedik. Temmuzda biraz azalma söz konusuydu. Aylar itibariyle þu an çok negatifte deðiliz bu pozisyonda bile. Bu da gösteriyor ki yabancýlarýn Türkiye’ye yatýrým algýsýnda, hem para piyasasýnda hem de döviz de hem de bizim menkul kýymetler tarafýnda böyle ciddi bir deðiþiklik yok. Ama aksama var o piyasa ve kamuoyu algýsýyla alakalý. Yatýrýmcýlar biraz daha tabi verilerden hareket ediyorlar.
- Varlýk fonu ve yeni tasarruf tedbirlerini nasýl deðerlendiriyorsunuz?
Þu an genel ekonomiye baktýðýmýzda Türkiye çok ciddi prestij projeler, dünyanýn gýpta ile baktýðý projeler üretiyor. Büyüklüklerimiz Avrupa’daki proje büyüklüklerinde. Finans ve sermaye piyasalarýna geldiðimizde bu projelerin hiç birisi sermaye piyasalarýnda alýnýp satýlamýyor. Ben kahroluyorum. Þimdi Cumhurbaþkanýmýz, devlet büyüklerimizle katýlýp dünyanýn tüm CEO’larýný topluyoruz, Türkiye ekonomisini tanýtýyoruz. Ama onlara satabileceðimiz menkul kýymet tarafýnda sermaye tarafýnda ürünümüz yok. Þu an hisse tarafýnda tüm alýnýp satýlan piyasa büyüklüðümüz 70-80 milyar dolar bandýnda. Diðer ülkelerin yatýrým fonunun büyüklüðü bile 100 milyar dolar üzeri oluyor. Sizin bütün hisselerinizi alsa 70 milyar dolar. Alýnýp satýlabilecek ürünleri çoðaltmamýz lazým. Büyüklüðünü 70’den 700’lere, 1 trilyon dolarlara doðru çýkarabilmemiz lazým. Potansiyelimiz var. Þöyle düþünün 3. Köprü ve bunlarýn yatýrýmcýlarýnýn tamamýyla ben görüþtüm. Tamamý banka finansmaný. Hiçbiri sermaye piyasalarýnda yok. Danimarka’da oradaki yatýrýmcýlarla görüþtük, Danimarkalý bir yöneticisisiniz bu yatýrýmlar ilginizi çekti, 3. Köprü’den bir kýsým yatýrým yapmak istediniz ama imkan yok. Varlýk Fonu için bir bütçeden kaynak ayrýlmayacak. Kamunun elinde þu an pasif olarak bekleyen varlýklar devredilecek ve aktif bir þekilde o sermaye piyasalarýna kazandýrýlacak. Bu aslýnda Türkiye için müthiþ bir deðer. Sizin hiçbir þekilde ekonomiye kazandýramadýðýnýz yastýk altýndaki altýndan farký yok. Þöyle düþünün bireysel olarak 3. Havaalaný’ndan, Marmaray’dan, 3. Köprü’den almak isterim. Kullanýyorsunuz da Ýstanbul’da yaþayanlar olarak. Ama þu an bu projelere, finansmanýna, gelirine, riskine ortak olunmuyor. Türkiye varlýk fonu bu alaný ciddi anlamda sermaye piyasalarýna kazandýracak.
- Derinleþtirecek deðil mi ?
Tüm ülkelere bu 15 Temmuz sonrasý iþ adamlarýmýz TÝM, MÜSÝAD, TÜSIAD ile birlikte Türkiye tanýtýmý için toplantýlar yapýyoruz ama borsada büyük fonlara, bu prestij projelerimizi alabilirsiniz diyemiyoruz. Bu varlýk fonuyla beraber özellikle kamunun elindeki bu tür asetler otomatik olarak hükümet kararýyla Türkiye Varlýk Fonu’nun içine atýlacak, o varlýk fonundan özel sektör prensiplerine göre profesyonel yönetim olacak. Çok hýzlý bir þekilde sermaye piyasalarýna kazandýrýlacak. Bu tabi özel sektör içinde bir örnek olacak.
BORSADA YABANCI ALGISINDA CÝDDÝ BÝR DEÐÝÞÝKLÝK YOK
- 15 Temmuz sonrasý yabancý yatýrýmcýnýn algýsýnda kýsa vadede bir deðiþiklik yaþandý mý?
Yabancý yatýrýmcý algýsý, özellikle dýþ basýn kuruluþlarýnýn sürekli belli görüntüleri vermesi nedeniyle ciddi kýrýlmalar olabiliyor. Geçen haftadan itibaren ekonomi üst yönetimi Sayýn Ekonomi Bakanýmýz ve Kalkýnma Bakanýmýzýn baþkanlýðýnda Avrupa ülkelerine ekonomi tanýtým turu yaptýk. Bire bir ilk aðýzdan olayýn anlatýlmasý, bu iþin öneminin kavranmasý gerek. Özellikle ilk elden bakan düzeyinde heyette yer alýnca çok olumlu tepkiler aldýk. Hem FETÖ ve riskler konusunda bilgileniyorlar, hem önceden önlem almalarý gerekirse alma fýrsatlarý oluyor.
BÝRLÝKTELÝK MESAJI
O heyette çok dikkat çekici bir þekilde hükümet temsilcisi olarak bir bakanýmýz katýlýyor, Cumhuriyet Halk Partisi’nde bir milletvekili ya da genel baþkan yardýmcýsý düzeyinde ve MHP’den de mutlaka katýlým saðlanýyor. O birliktelik ve bunun artýk bir siyasi parti, hükümet meselesi deðil tüm kurumlarýyla birlikte ülke, bu FETÖ terör örgütüne karþý gelindiði ve mücadele edildiði algýsý çok kuvvetli bir þekilde veriliyor. Bu çok önemli. 20-25 ülkede devam edeceðiz. Uluslararasý yayýn yapan CNN ve BBC takip ettiðinizde çatýþma devam ediyormuþ gibi algýlanýyor.