Türkiye'den lityumda oyunu deðiþtirecek hamle

Enerji Bakanlýðý'nýn bor iþlenirken atýk olarak ortaya çýkan lityumu ayrýþtýran teknolojisi batarya üreticilerini ve bu alanda araþtýrma yapan enstitüleri heyecanlandýrdý. Türkiye'de klasik anlamda lityum ekonomik olarak bulunmazken, dünyanýn en büyük rezervinin Türkiye'de olduðu bordan lityumun ayrýþtýrýlmasý teknolojisi önemli hammadde girdisi saðlayacak.

2019 sonunda tonu 20 bin dolar olan lityumun fiyatý pandemi nedeniyle 9 bin dolarlara geriledi. Ancak hem cep telefonu hem de elektrikli otomobillerdeki bataryalarýn vazgeçilmez hammaddesi olan lityumun yerli kaynaklarla üretilmesi büyük avantaj saðlayacak. Sabah'ýn haberine göre, Lityum iyon pilleri geliþtirmek için çalýþmalar yapan Ortadoðu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Enerji Malzemeleri ve Depolama Cihazlarý Araþtýrma Merkezi (ENDAM) Baþkaný Prof. Dr. Tayfur Öztürk, Türkiye'nin bor atýðý sývýlardan lityum karbonat üretecek tesis kurmasýnýn önemli bir adým olduðunu söyledi.

LÝTYUM REZERVÝ YETERSÝZ

Öztürk, "Türkiye maalesef ekonomik tarzda iþletilebilecek lityum rezervlerine sahip deðil. Lityum en rahat tuzlu su rezervuarlarýndan elde ediliyor. Bizde Tuz Gölü'nde bir miktar var ama üretimi ekonomik deðil. Bor rezervlerimizde yer yer yüzde 0.2 düzeyinde lityum içeren killer mevcut. Lityum daha çok Bigadiç, Kýrka gibi sodyumlu bor rezervlerimizde nispeten daha yüksek. Bu bor rezervlerinin miktarý düþünüldüðünde oldukça önemli bir lityum kaynaðýndan söz ediyoruz Türkiye'nin yeni yaklaþýmý önemli bir adým" diye konuþtu.

YILDA 10 TONLUK ÜRETÝM

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakaný Fatih Dönmez de, Eti Maden'in yaptýðý Ar-Ge ile bor atýklarýndan çýkan lityumu ayrýþtýrma teknolojisiyle yýlda 10 tonluk üretim yapýlacaðýný söylemiþti. Bataryalar için kritik önemde olan lityum için "Bor madeninden rafine bor üretimi sýrasýnda ortaya çýkan sývý atýðýn içerisindeki lityumu geri kazanma üzerine bir teknoloji geliþtirdik. Ýlk etapta yýllýk 10 ton lityum üretim kapasitesine sahip tesisi devreye alacaðýz. Yýl sonunda ilk üretime geçeceðiz" demiþti.

FÝYAT 130 DOLARA ÝNMELÝ

Halen lityum-iyon bataryalarda fiyatýn kilowat saat baþýna 200 dolar civarýnda olduðunu söyleyen Prof. Dr. Öztürk, otomotivde beklenen hýzlý dönüþümün saðlanabilmesi için bu rakamýn en az 130 dolara inmesi gerektiðini söyledi. Öztürk, "Hacimli üretim ile batarya maliyetinin orta vadede hammadde fiyatlarýna yaklaþmasý bekleniyor. Bu açýdan ucuz aktif maddelerin üretileceði kaynaklara sahip olmak bir hayli önemli" diye konuþtu. ENDAM olarak, farklý pil teknolojileri konusunda çalýþtýklarýný söyleyen Öztürk, "Li-iyon bataryalar önemli bir faaliyet alanýmýz. Alkalin pilleri konu alan düþük maliyetli çözümler üzerinde çalýþýyoruz" dedi.