Türkiye'nin 5 yýllýk karnesi! Sanayi ve teknoloji stratejisinde 241 milyar dolarlýk ihracat baþarýsý
Türkiye, milli sanayi ve teknoloji hamleleriyle son 5 yýlda birçok projeyi uygulamaya alýrken Cumhuriyet'in 100'üncü yýlýný 7 unicorn ve imalat sanayisi ihracatýnda 241 milyar dolarlýk rakamla geride býraktý.
AA muhabiri, Türkiye'nin 2023 yýlýný hedef alan Sanayi ve Teknoloji Stratejisi'nin 2019-2023 uygulama dönemi karnesinde yer alan bilgileri derledi.
Buna göre söz konusu dönemde Türkiye'nin, sanayinin yüksek teknoloji alanlarýndaki kapasitesinin güçlendirilmesi hedefiyle "teknoloji odaklý sanayi hamlesi" kapsamýnda açýlan çaðrýlarla ithal ürünleri ikame edebilecek ürünlerin geliþtirilmesine destek verildi.
2022'de 129 ürünün yerlileþtirilmesi desteklenirken bu sayý geçen yýl 50 oldu. Bu yýl desteklenmesi öngörülen ürün yerlileþtirme sayýsý 60, 2025'te 70 ve 2026'da 80 olarak belirlendi.
Strateji kapsamýnda dijital dönüþümlerin saðlanmasý amacýyla yol haritalarý da oluþturuldu. "5G ve Ötesi Teknolojiler ile Baðlantýlý Yaþam", "Sanayinin Dijital Dönüþümü", "Finans ve Ticarette Dijital Dönüþüm" yol haritalarý hazýrlanýrken "Akýllý Yaþam ve Saðlýk Ürün ve Teknolojileri", "Mobilite Araç ve Teknolojileri" yol haritalarý ile "Ulusal Yapay Zeka Stratejisi" ilan edildi.
- 1572 HIZLI ÞARJ ÝSTASYONU ÝÇÝN DESTEK VERÝLDÝ
5 yýllýk dönemde imalat sanayisinin gayrisafi yurt içi hasýla (GSYÝH) içindeki payý yüzde 18,3'ten yüzde 22,1'e yükseldi. Bu alandaki ihracat da geçen yýl 241 milyar dolara ulaþarak, 210 milyar dolarlýk 2030 hedefinin üzerine çýkýldý.
"Turcorn" olarak da adlandýrýlan Türkiye'nin unicorn (deðerlemesi 1 milyar dolarý geçen teknoloji giriþimi) sayýsý bu süreçte 7'ye yükselirken teknoloji tabanlý iþlere yapýlan yýllýk yatýrým 2022'de 1,5 milyar dolara ulaþtý.
5 ana bileþenden oluþan strateji çerçevesinde, yüksek teknolojiden dijital dönüþüme, beþeri sermayeden altyapýya kadar çeþitli projeler gerçekleþtirildi.
"Yüksek Teknoloji ve Ýnovasyon" baþlýðýnda en önemli konular arasýnda yer alan TOGG'un ilk teslimatý geçen yýl yapýlmýþtý. Mobilitede elektrifikasyon altyapýsýný güçlendirmek amacýyla 20 firmaya 1572 hýzlý þarj istasyonu için destek verildi. Bu yolla Türkiye, Avrupa'da þarj altyapýsýnda lider konuma yükseldi.
Ayrýca, "Milli Uzay Programý" kapsamýnda Türkiye'nin insanlý ilk uzay misyonu baþarýyla gerçekleþtirilirken "Nadir Toprak Elementleri Araþtýrma Enstitüsü" kurularak "Ýleri Malzeme Teknoloji Yol Haritasý" yayýmlandý.
- MODEL FABRÝKA SAYISI 8'E ÇIKTI
"Dijital Dönüþüm ve Sanayi Hamlesi" baþlýðýnda "Teknoloji Odaklý Sanayi Hamlesi Programý" ile toplam 5 çaðrý açýlýrken yüksek katma deðerli 182 proje destek kapsamýna alýndý.
"Yatýrým Projelerinin Stratejik Öncelik ve Teknik Deðerlendirmesi" uygulamasýna 176 baþvuru geldi.
Türkiye Dijital Dönüþüm Deðerlendirme Aracý da söz konusu 5 yýllýk dönemde uygulamaya konulurken KOSGEB Dijital Dönüþüm Desteði geçen yýl verilmeye baþlandý.
Yetkinlik ve dijital dönüþüm merkezleri (model fabrika) sayýsý 8'e yükseldi.
Sürdürülebilir sanayi için kritik nitelik taþýyan "Yeþil OSB" projesi 2021'de ve "Türkiye Yeþil Sanayi Projesi" 2023'te Dünya Bankasý finansmanýyla baþlatýldý.
- BEÞERÝ SERMAYE VE GÝRÝÞÝMCÝLÝK EKOSÝSTEMÝ GÜÇLENÝYOR
"Beþeri Sermaye" baþlýðýnda ise gençleri bilim ve teknolojiye teþvik etme çalýþmalarý neticesinde TEKNOFEST 2018'de 20 bin olan yarýþmacý baþvurusu, 2023'te 1 milyonun üzerine çýktý. 81 ilde 100 Deneyap atölyesinde 18 bin öðrenci yer aldý.
"Uluslararasý Yetenek Transferi Programý" da devreye alýnarak, nitelikli yabancý iþ gücüne 112 meslek kodunda istisnalar tanýndý. 2022'de 2 binin üzerinde doktoralý yabancýya çalýþma izni verildi.
Türkiye Açýk Kaynak Platformunun kurulmasý ise kamu kurum ve kuruluþlarýnda yaygýn þekilde açýk kaynak yazýlým projeleri baþlatýlmasýna olanak tanýdý. Ýstanbul ve Kocaeli'de açýlan "42 Yazýlým Okullarý"nda 2023'te ana eðitim öðrenci sayýsý bine yaklaþtý.
- TEKNOLOJÝ VE ÝNOVASYON FONU ÝÞ BAÞINDA
"Giriþimcilik" baþlýðýnda ise bu alandaki ekosistemi güçlendirmek adýna 2020'de 475 milyon liralýk "Teknoloji ve Ýnovasyon Fonu" kuruldu. Bu yolla 3 fon ve 6 giriþime yatýrým yapýldý.
Söz konusu alanda "TURCORN 100 Programý" baþlatýldý ve "Ulusal Teknoloji Giriþimciliði Stratejisi 2022-2025" yayýmlandý. Take Off Uluslararasý Giriþim Zirvesi'ne baþvuran start-up sayýsý ise 5 katýna çýktý.
- LOJÝSTÝK MERKEZLERÝN SAYISI 13'E YÜKSELDÝ
"Altyapý" baþlýðýnda TÜBÝTAK BÝLGEM Yapay Zeka Enstitüsünün kurulmasý, Ulusal Yapay Zeka Stratejisi belgesinin yayýmlanmasý ve Savunma Sanayii Yapay Zeka Platformunun oluþturulmasý, Türkiye'nin yapay zeka alanýnda öne çýkan adýmlarý arasýnda yer aldý.
"Enerji Verimliliði 2030 Stratejisi ve 2. Ulusal Enerji Verimliliði Eylem Planý" ile de enerji sektöründe sürdürülebilirlik adýna projelere odaklanýldý. 2019-2023 döneminde lojistik merkezlerin sayýsý 13'e yükseldi.
Atýlan adýmlar milli sanayi ve teknoloji hamlelerinde yeni projelerin de kapýsýný açtý. "Türkiye Yüzyýlý" olarak adlandýrýlan yeni dönemde bu alanlardaki projelere aðýrlýk verilerek orta yüksek ve yüksek teknolojili üretim ve ihracatýn artýrýlmasý hedefleniyor.
