Türkiye'nin elini güçlendirecek 100 milyar metreküplük doðal gaz hamlesi! Rusya ve Ýran'a alternatif olacak
'Türk harmaný'ný oluþturmak için Türkiye, doðal gaz temininde elini 100 milyar metreküplük LNG atýlýmýyla güçlendiriyor. Türkiye bu kapsamda BOTAÞ aracýlýðýyla þu ana kadar 4 farklý þirketle sývýlaþtýrýlmýþ doðal gaz anlaþmasý imzaladý. BOTAÞ bu hamlesiyle 2025'te sona erecek Rus gazý ile 2026'da sona erecek Ýran kontratý konusunda gelecekteki tedariklerini güvence altýna aldý.
Türkiye, farklý kaynaklardan doðal gaz tedarikiyle "Türk harmaný"ný oluþturmak için son zamanlarda çalýþmalarýný hýzlandýrýrken, Boru Hatlarý ile Petrol Taþýma AÞ'ýn (BOTAÞ) nisandan bu yana 4 farklý þirketle imzaladýðý sývýlaþtýrýlmýþ doðal gaz (LNG) tedariki anlaþmalarýyla 100 milyar metreküplük LNG atýlýmý yaptý.
Türkiye, doðal gaz altyapýsýna yaptýðý yatýrýmlarla yýllýk 80 milyar metreküp civarýnda gazý ulusal þebekeye verme kapasitesine ulaþtý. Yýllýk 50 milyar metreküp civarýnda gaz tüketen Türkiye, kapasite fazlasý gazý doðal gaz merkezi olma hedefiyle ihracata yönlendiriyor.
Bu çerçevede geçen yýl BOTAÞ ile Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve Moldova gibi ülkelerin ilgili þirketleri arasýnda gaz ihracatý anlaþmalarý imzalanýrken, doðal gazda Türk harmaný oluþturmak amacýyla kaynak çeþitliliði hedeflenerek nisandan bu yana 4 farklý þirketle LNG tedarik anlaþmasý imzalandý.
BOTAÞ 2025-2035 yýllarý arasýnda doðal gaz temin etmek amacýyla Umman ile Ocak 2023'te bir LNG Tedarik Anlaþmasý imzaladý. Buna göre söz konusu ülkeden yýllýk 1 milyon ton ( yaklaþýk 1,40 milyar metreküp) kadar LNG ithal edilecek.
Þirketin mayýs ayýnda ise ExxonMobil ile vardýðý Mutabakat Muhtýrasý kapsamýnda, ExxonMobil'in Türkiye'ye yýllýk 2,5 milyon tona (yaklaþýk 3,45 milyar metreküp) kadar LNG tedarik edebilmesi söz konusu.
BOTAÞ 2 Eylül'de Shell ile 18 Eylül'de TotalEnergies ile tedariki 2027 yýlýndan baþlamak üzere 10 yýllýk LNG anlaþmalarý imzaladý. Bu kapsamda, Shell anlaþmasýnda yýllýk 4 milyar metreküp, TotalEnergies anlaþmasýnda ise yýllýk 1,6 milyar metreküp doðal gazýn önemli bir kýsmý BOTAÞ tarafýndan ABD'deki üretim terminallerinden dolum yapýlarak teslim alýnacak, bir kýsmý ise BOTAÞ'ýn talebi doðrultusunda Türkiye veya Avrupa terminallerine teslim edilecek.
Söz konusu anlaþmalarýn toplamýna bakýldýðýnda adý geçen yabancý firmalardan anlaþma süreleri boyunca yaklaþýk 100 milyar metreküpe kadar gaz temin edilebileceði öngörülüyor.
ANLAÞMALAR SADECE TÜRKÝYE'NÝN DEÐÝL, BÖLGENÝN TEDARÝK GÜVENLÝÐÝNE DE KATKI SAÐLIYOR
Petrol ve Doðal Gaz Platformu Derneði (PETFORM) Gaz Grubu Baþkaný Gökhan Soruþ, AA muhabirine konuya iliþkin yaptýðý deðerlendirmede, 2025'te sona erecek yýllýk 21,75 milyar metreküp Rus gazý ve 2026'da sona erecek yýllýk 10 milyar metreküp Ýran kontratý konusunda BOTAÞ'ýn, gelecekteki tedarikleri güvence altýna almak için giriþimlerini sürdürdüðünü belirtti.
"Son imzalanan anlaþmalarý incelediðimizde BOTAÞ'ýn önümüzdeki dönemde bitecek Rusya ve Ýran kontratlarýyla birlikte tedarik kaynaklarýný çeþitlendirmeye yöneldiði ve ilgili kontrat miktarlarýnýn Türkiye'de ihtiyaç duyulmadýðý durumlarda ise özellikle Güneydoðu Avrupa ülkelerine bu miktarý gönderebileceði esnek anlaþmalarýn olduðu görülüyor." ifadelerini kullanan Soruþ, Türkiye'nin bölge için bir "gaz ticaret merkezi" olmayý hedeflediðinden dolayý gelecek yýl boru hattý anlaþmalarýnýn bazýlarýnýn yenilenmesini beklediðini kaydetti.
Soruþ, sözlerine þöyle devam etti:
"Türkiye 'gaz ticaret merkezi' ana hedefiyle tüm tedarikçilerden gelecek kaynaklarý Türkiye'de fiyatlayarak bölgede ana aktör konumuna evrilebilir. Bu baðlamda, Türkiye son dönemde uluslararasý boru hatlarý, LNG terminalleri ve yer altý depolama projeleriyle altyapýsýný oldukça güçlendirdi. Ýmzalanan LNG tedarik anlaþmalarý Türkiye gaz portföyünün çeþitliliðini ve esnekliðini artýracak. Ayrýca BOTAÞ'ýn anlaþma kapsamýnda yükleme limanýnda LNG alarak yeni LNG taþýma yetenekleri kazanacak olmasý da oldukça iyi bir geliþmedir. Bu tür anlaþmalar sadece ülkemizde deðil, bölgede de tedarik güvenliðine önemli katký saðlýyor."
Türkiye'nin özellikle yaz aylarýnda tam olarak kullanýlmayan günlük 150 milyon metreküpün üzerinde yeniden gazlaþtýrma kapasitesine sahip olduðunu ve bu nedenle kapsamlý altyapýlarýný daha iyi kullanmak için daha fazla LNG sözleþmesi imzalamanýn Türkiye açýsýndan mantýklý olduðunu dile getiren Soruþ, "Bu olumlu geliþmelerle birlikte, Türkiye gaz piyasasýnda özel sektör paydaþlarýnýn da önümüzdeki dönemde ülke ekonomisine ciddi katkýlar saðlayabileceðine inanýyorum." diye konuþtu.
16 milyar metreküplük anlaþma
Dünya deviyle doðal gaz anlaþmasý sonrasý pazarlýk gücü Türkiye'ye geçti
