Uzmanlara göre Trump'ýn baþkanlýðýnda fosil yakýt üretimi artacak

ABD'de 5 Kasým'daki baþkanlýk seçimini Donald Trump'ýn kazanmasý sonrasý Washington yönetiminin farklý alanlardaki politikalarýnda ne gibi deðiþiklikler olacaðý tartýþýlýrken bu alanlardan birini de iklim politikalarý oluþturuyor. Ýlk baþkanlýk dönemini kapsayan 2017-2021 yýllarýnda iklim düzenlemelerine karþý çýkan ve ABD'yi Paris Anlaþmasý'ndan çeken Trump, temiz enerji politikalarýna karþý tutumuyla biliniyor.

ABD seçiminden kýsa süre sonra Azerbaycan'ýn ev sahipliðinde baþlayan Birleþmiþ Milletler (BM) Ýklim Deðiþikliði Çerçeve Sözleþmesi 29. Taraflar Konferansý'na (COP29) ABD Baþkaný Joe Biden'ýn müzakerecileri katýlýyor ancak konferansta yapýlan görüþmeler ve anlaþmalar 20 Ocak 2025'te yemin ederek resmen görevine baþlayacak Trump yönetimi için baðlayýcý olmayacak.

Trump'ýn iklim politikalarýnýn olasý küresel etkilerine iliþkin AA muhabirinin sorularýný yanýtlayan danýþmanlýk firmasý Myndos Global Solutions'ýn kurucusu ve uluslararasý çevre politikalarý danýþmaný Dr. Onur Kolçak, küresel enerji piyasalarýnda 2021'deki COP26'dan bu yana fosil yakýtlardan tamamen vazgeçilemeyeceði ancak yenilenebilir enerji yatýrýmlarýna da devam edilmesi gerektiði yönünde bir algýnýn oluþtuðunu söyledi.

Baþkanlýk çalýþmalarý sýrasýnda Trump'ýn petrol ve doðal gaz üretimine dair söylemlerinin öne çýktýðýný belirten Kolçak, sözlerini þöyle sürdürdü:

"Trump'ýn baþa gelmesinin en önemli etkilerini gözlemleyebileceðimiz konulardan biri, ABD'nin çok hýzlý ve yüksek oranda enerji üretimi yarýþýna katýlmasý olacak. Bu da fosil yakýt ve petrol üreten þirketlere büyük yük bindirecek çünkü daha fazla çalýþmaya baþlayacaklar. Fosil yakýtýn ön planda olacaðý bir dönem olacak. Soðuk Savaþ dönemindeki silahlanma yarýþý tarzý bir petrol ve fosil yakýt üretimi yarýþýna girebiliriz. Bunun baþýnda Çin ve ABD, iki büyük güç olarak rol alacak ki halihazýrda en büyük petrol üreticileri olarak öne çýkýyorlar. Rusya-Ukrayna Savaþý, Rusya'nýn Avrupa üzerindeki yakýt hegemonyasýný yýkmak isteyen ABD için önemli fýrsat. Avrupa'yý da teþvik ederek yenilenebilir enerji amaçlarýndan uzaklaþma görebiliriz."

- "TRUMP'TAN ÖNCE DE ÝKLÝM PLANLARI HAYATA GEÇÝRÝLEMEDÝ"

Yenilenebilir enerji gibi büyük bir çevresel hareketlenmenin insanlar arasýnda farklý þekillerde karþýlýk gördüðünü ifade eden Kolçak, "Genç seçmenler, çevreyle ilgili duyarlý olmaya baþladý. Bu durum pek çok politikacý ve ülkenin çevre politikalarýný öne çýkardý ama iþin sanayi, askeri ve ekonomi kýsmýna geldiðimizde maalesef bu gereksinim karþýlýk bulmadý." dedi.

Trump'ýn yeniden baþkan seçilmesinden önce de iklim deðiþikliðiyle mücadele kapsamýnda hazýrlanan planlarýn hayata geçirilemediðini hatýrlatan Kolçak, mücadele topyekun gerçekleþtirilmediði müddetçe Avrupa'daki çözüm odaklý çalýþmalarýn sonuç vermeyeceði yorumunu yaptý.

Kolçak, þu deðerlendirmelerde bulundu:

"Trump, Paris Ýklim Anlaþmasý'ndan kesinlikle çekilecek hatta ofise geldiði ilk gün bunu yapacak. Ciddi þekilde mücadeleden global anlamda ilk geri adýmý atacaðýz. Kovid-19 zamanýnda ülkeler geri dönüþüm, iklim ve yenilenebilir enerji hedeflerinden geri adým attý. Dünya konjonktürü þu an öyle bir durumdaki ülkelerin iklim amaçlarýndan geri adým atmalarý bir zorunluluk haline gelecek. Savaþlar, ekonomik sýkýntýlar ortada, bir de bunun üstüne dünyanýn en büyük ekonomisinin baþkaný, 'Ýklim deðiþikliðiyle mücadele bir dolandýrýcýlýktýr, düzenbazlýktýr.' gibi söylemlerde bulunduktan sonra bu amaçlara belki ucundan yaklaþmaya çalýþan ülkeler, 'Koskoca ABD bile bu konuyu umursamýyor, bizim ne zorunluluðumuz var?' diyecek."

Kolçak, Trump'ýn söylemleriyle deðil fosil yakýt üretimini ve ticaretini teþvik eden pozisyonla baþkanlýk koltuðuna oturacaðýný, özellikle enerji alanýnda radikal kararlar almaktan çekinmeyeceðini dile getirdi.

ABD için gelecek 4 yýlda fosil yakýt konusunda büyük bir enerji üretimi atýlýmýnýn olacaðý öngörüsünü paylaþan Kolçak, "Bu ortamýn yaratýlmasýnýn sebebi, bu zamana kadar iklim ve çevreye duyarlý olduðunu söyleyen politikacýlarýn beceriksizliði. Þu an tamamen Trump'a odaklanýyoruz ama Obama'nýn ilk döneminden beri ABD'de petrol üretimi yüksek bir þekilde devam ediyor yani her baþkan, bir önceki baþkandan daha fazla petrol üretmiþ. Demek ki ortada bir gerçeklik var ve bu gerçekliði de çözemiyoruz." diye konuþtu.

- "YEÞÝL DÖNÜÞÜM ABD'DE ÝVME KAYBETSE BÝLE DÜNYANIN GERÝ KALANINDA DEVAM EDECEK"

Ýstanbul Portfoy Makro Stratejisti Berk Dinçtürk, ulusalcý devlet anlayýþýna sahip bir isim olarak nitelendirdiði Trump'ýn, ABD'yi yeniden "muhteþem" yapmayý hedeflediðini, bunun için gümrük vergilerini artýrmayý, üretimi ABD içine çekmeyi ve vergisel avantajlar sunmayý planladýðýný anlattý.

ABD'de üretim yapan þirketlerin rekabet güçlerini korumalarý için ucuz enerjiye ihtiyaç duyacaklarýna iþaret eden Dinçtürk, "Trump, küresel iklim krizine inanmayan bir profil, bu nedenle yeþil enerjiye mesafeli ve devlet sübvansiyonlarýný sona erdireceðini belirtti. Buna karþýlýk, ABD'de fosil yakýt üretimini artýrma isteðini açýkça dile getiriyor." þeklinde konuþtu.

Görev süresi 4 yýl olan Trump'ýn iklim kriziyle mücadelede kalýcý etki býrakmayacaðýna dikkati çeken Dinçtürk, ABD'nin þu an yavaþlama halindeki Çin ekonomisine uygulayabileceði gümrük vergileriyle ekonomiyi daha da yavaþlatabileceði, bu durumun da fabrikalarýn daha az çalýþmasý ve hava kirliliðinin azalmasýyla sonuçlanabileceði tahmininde bulundu.

Küreselde yükselen yeþil enerji dönüþümünün ABD'de ivme kaybetse bile dünyanýn geri kalanýnda süreceðine iþaret eden Dinçtürk, sözlerini þöyle tamamladý:

"Dünyada iki savaþ olsa da þu ana kadar petrol fiyatlarýnda kalýcý bir yükseliþ gerçekleþmedi. ABD, Çin'in Orta Doðu'ya uzanan eli olarak deðerlendirdiði Ýran'ý savaþa çekmek istiyor. Ýran'ýn savaþa girmesi, Hürmüz Körfezi'ni kapatmasýna ve petrolde büyük bir arz açýðýna neden olur. Bu durumda petrol fiyatlarý hýzla yükselir ve dünya alternatif enerjiye dönmek zorunda kalýr. Petrolden doðan açýðý ise sadece nükleer enerji doldurur. Dünya, nükleer enerjiye geçtiðinde yeni enerji kaynaklarýnýn baþýna ABD ve Rusya oturur. Petrolden nükleer enerjiye geçiþ, iklim krizi sorununa katký saðlar."