Bakan Þimþek, AA muhabirine, devlete vergi borcu olanlarý açýklama kararý aldýklarýný anýmsatarak, 5 milyon liradan fazla vergi borcu olanlarýn bugün Gelir Ýdaresi Baþkanlýðýnýn internet sitesinde ilan edileceðini bildirdi.
Borçlu mükellefleri iki liste halinde açýklayacaklarý bilgisini veren Þimþek, ilk listede ikmalen, resen veya idarece yapýlan tarhiyatlar nedeniyle kesinleþen vergi ve cezalarý, ikinci listede de vadesi geçtiði halde ödenmemiþ vergi ve cezalarýnýn kamuoyuyla paylaþýlacaðýný söyledi.
Þimþek, "kesinleþen tarhiyatlar" listesinde 2 bin 464 mükellefin yer aldýðýný ve bunlarýn kesinleþen vergi ve cezalarýnýn toplamýnýn 53 milyar lira olduðunu aktararak, "Bu mükelleflerin 419'u gerçek kiþi, 2 bin 45'i tüzel kiþi. Listede yer alan mükelleflerin 299'u faal ve toplam mükelleflerin yüzde 12,1'ini oluþturuyor. Bunlar adýna kesinleþen vergi ve ceza tutarý 6,3 milyar lirayý buluyor. Terk mükellef sayýsý ise 2 bin 165. Bunlar adýna kesinleþen vergi ve cezalar ise 46,6 milyar lira oldu." diye konuþtu.
Bu listede bulunanlara direkt "vergi borçlusu" denilemeyeceðini vurgulayan Þimþek, listede, vergi beyanlarýnda eksiklik bulunan veya hiç beyanname vermeyen ya da haksýz yere vergi iadesi alan mükelleflerle ilgili yapýlmýþ tarhiyatlardan kesinleþmiþ olanlarýn bulunduðunu bildirdi.
Þimþek, kesinleþen bu tarhiyatlarýn ödenmiþ olmasýnýn açýklamaya engel olmadýðýna dikkati çekerek, "Bu nedenle diðer borçlu listesiyle karýþtýrýlmamalýdýr. Tabii bu listede yer alan mükelleflerin çoðu gerçek bir faaliyeti olmadýðý halde sahte belge düzenleme, vergi kaçýrma gibi amaçlarla kurulmuþ iþletmeler. Listede yer alan 2 bin 464 mükelleften 1752'si bu türden. Bunlar hakkýnda yapýlan ve kesinleþen vergi ve ceza tutarý 42,9 milyar lira ve bu tutar ilan edilen toplam tutarýn yüzde 81,1'ine tekabül ediyor. Bu tutarýn tahsil kabiliyeti de yok. Zira bunlar ya iflas etmiþ ya da haklarýnda iflas kararý olmasa da hiçbir mal varlýðý bulunmayan iþletmeler. Bunlarýn sahiplerinin de malý yok. Bu tür iþletmeler genellikle hiçbir malý bulunmayanlar adýna açýlýyor, amaca ulaþýldýktan sonra ortadan kayboluyor." ifadelerini kullandý.
Sahte belge düzenleyerek haksýz kazanç saðlayan bu tür iþletmelerle mücadele için muhtelif yasal düzenlemeler yaptýklarýný ancak bazýlarýnýn Anayasa Mahkemesince iptal edildiðini belirten Þimþek, "Bunlarla ilgili yeniden yasa çýkarýldý, bazý düzenlemelerimiz ise onaylandý. Kayýt dýþý ekonomiyle mücadele çalýþmalarý kapsamýnda kanundan kaçan ve sahtecilik yapan bu tür mükellefleri tespit etmek için yapay zekadan yararlanýyoruz. Sahte belge düzenleme riski yüksek mükellefler ile haksýz iade talep etme riski yüksek olanlarý yapay zeka teknolojilerinden faydalanarak tespit etmek amacýyla TÜBÝTAK Yapay Zeka Enstitüsü ile bir proje baþlattýk. Artýk devletten haksýz iade almak, sahte belge düzenlemek amaçlý kurulan iþletmeleri, birçok veriyi yapay zeka teknolojileriyle analiz ederek çok kýsa sürede tespit edebileceðiz ve bunlarýn derhal mükellefiyetlerini kapatabileceðiz. Bu sayede gerek dürüst mükellefleri gerekse kamunun menfaatini koruyacaðýz." deðerlendirmesinde bulundu.
Þimþek, ikinci listede ise 31 Aralýk 2023 itibarýyla vadesi geldiði halde 30 Eylül'e kadar ödenmemiþ, tutarý 5 milyon lira ve üzerinde olan vergi ve cezalara iliþkin açýklama yapýlacaðý bilgisini vererek, þöyle konuþtu:
"Bu listedeki mükellef sayýsý 36 bin 806'dýr. Bunlarýn 7 bin 948'i gerçek, 28 bin 858'i tüzel kiþi. Bu mükelleflerin 4 bin 807'si faal ve toplam mükellef sayýsýnýn yüzde 13,1'ini oluþturuyor. Terk mükellef sayýsý ise 31 bin 999. Bu mükelleflerin vadesi geçtiði halde ödenmemiþ vergi ve cezalarýnýn toplamý 914,9 milyar lirayý buluyor. Faal mükelleflerin toplam borç tutarý 113,8 milyar lira, toplam borç içindeki oraný da yüzde 12,4. Terk mükelleflerin borç tutarý ise 801,1 milyar liradýr. Bakýn, vergi borçlusu olarak açýklayacaðýmýz 36 bin 806 mükellefin 30 bin 696'sýnýn borcunun tahsil kabiliyeti yok. Vadesi geçtiði halde ödenmemiþ vergi ve cezalarýn toplamý 914,9 milyar lira ancak tahsil kabiliyeti olmayan alacak tutarý da 812,8 milyar lira. Bu alacaklarýn yüzde 88,8'inin tahsilat imkaný bulunmuyor. Bunlar çok uzun yýllara dayanan borçlar."
Bu alacaklarýn neden tahsil edilemediðine de açýklýk getiren Þimþek, "Bu mükelleflerin ya da kanuni temsilcilerinin mal varlýðý bulunmuyor. Haklarýnda tüm yasal iþlemler yapýlmýþ ancak alacaklar tahsil edilemiyor. Bunlar zaman aþýmýna uðramadýðý sürece devletin yasal kayýtlarýnda yer alýyor. Zaman zaman da tahsilat tahakkuk oranlarý konusunda eleþtirilere neden oluyor." ifadelerini kullandý.
Bakan Þimþek, vergi alacaklarýnýn tahsili konusunda da titizlikle çalýþtýklarýný belirterek, þunlarý kaydetti:
"Devletin en önemli gelir kaynaðý vergiler. Bu nedenle zamanýnda ödenmesi son derece önemli. Vergi borcunu ödemeyenler hakkýnda tüm icra takiplerini yapýyoruz. Ýyi niyetli olup borcunu ödemede zor duruma düþen mükelleflerimize de taksitlendirme yoluyla yardýmcý oluyoruz. Çalýþan, üreten ancak borçlarýný ödemede çok zor duruma düþen mükelleflerimiz olabiliyor. Tahsil kabiliyeti olan 113,8 milyar lira için vergi dairelerimiz tüm mükelleflerle görüþüyor, borçlarýný ödemeleri konusunda gerekli kolaylýklarý saðlýyor."