Yerli savaþ uçaðý projesi hazýr, maliyet 80 milyar dolar

Savunma Sanayi Ýcra Komitesi’nin 2020’lerin savaþ uçaðýnýn yerli imkanlarla yapýlabilirliðini araþtýrmak üzere TUSAÞ’a verdiði 2 yýllýk süre doldu. TUSAÞ, ay sonunda toplanmasý beklenen Savunma Sanayi Ýcra Komitesi’ne çift ve tek motorlu 3 taslak uçak modeli sunacak. Hesaplamalara göre motor hariç yerli savaþ uçaðý geliþtirme maliyeti 70-80 milyar dolarý bulacak. Ancak yerli motor geliþtirilmesi de istenirse maliyet 2 katýna çýkabilecek. Bu nedenle ‘Türkiye liderliðinde ortak üretim’ de önerilecek.

F-16’larýn yerini alacak

Savunma Sanayi Ýcra Komitesi, milli savaþ uçaðý tasarýmý için TUSAÞ ile 23 Aðustos 2011’de sözleþme imzalamýþtý. Sözleþme kapsamýnda bir savaþ uçaðýnýn yerli imkanlarla üretilip üretilemeyeceði sorgulanacaktý ve bunun için de TUSAÞ’a 2 yýl süre tanýnmýþtý. Verilen süre bu ay doldu. Kurumdan 45 mühendis ve Hava Kuvvetleri’nden özel bir ekiple çalýþan, üniversitelerde konunun uzmaný öðretim üyelerinden de destek alan TUSAÞ, çalýþmalarýný tamamladý. Ay sonunda toplanmasý planlanan Savunma Sanayi Ýcra Komitesi toplantýsýnda proje masaya gelirse, TUSAÞ, “Yerli jeti yaparýz. Bu imkana hazýz” diyecek. Baþbakan Erdoðan baþkanlýðýndaki komite üyelerinin önüne üç ayrý taslak uçak modeli konulacak. Hava Kuvvetleri’nin 2060’lý yýllara kadar harekât ihtiyaçlarýný karþýlayacak þekilde tasarlanan uçaklarda Hava Kuvvetleri’nin beklediði en önemli özellik radara yakalanmama yeteneði.  2020’li yýllarda ömrünü tamamlayacak F-16’larýn yerini almasý planlanan uçaklarýn taslak modelleri; hýz, vuruþ gücü gibi özellikleriyle birbirinden ayrýlýyor. Modellerden biri çift, ikisi tek motorlu. Birinde ön gövdeye kanat eklenerek yüksek manevra kabiliyeti kazandýrýldý. Çift motorlu uçak seçeneði, daha fazla silah yükü ile uçabilecek.

YERLÝ MOTOR, MALÝYETÝ ARTIRACAK

Kavramsal tasarýmýn yaný sýra savaþ uçaðýnýn yerli imkanlarla üretilebilmesi için gerekli fizibilite çalýþmalarý da yapýldý. Yerli sanayinin imkanlarý, yurtdýþýndan satýn alýnacak parçalar belirlendi. Ancak uçak geliþtirme maliyet rakamlarý yerlilik oraný arttýkça üç haneli milyar dolarlarý buluyor. Hesaplamalara göre, motor hariç yerli savaþ uçaðý geliþtirme maliyeti iki haneli milyar dolarlarý bulacak. Yerlilik ve uçaðý geliþtirecek ileri teknoloji kullanýmýyla birlikte motor hariç geliþtirme maliyeti 70-80 milyar dolara ulaþacak. Ancak ayný anda yerli motor geliþtirilmesi de istenirse maliyet iki katýna çýkabilecek.

SAAB ÝLE ORTAK ÜRETÝM GÜNDEMDE

Milli jet uçaðý üretiminde geliþtirme maliyeti hayli yüksek rakamlara ulaþýrken, buna karþýn dünyada kullanýlan çeþitli modeller de masaya yatýrýlacak. Bunlardan biri, birçok Avrupa ülkesinin de tercih ettiði ortak üretim modeli. Bu kapsamda ‘Türkiye liderliðinde ortak üretim’ ile yerlilik oraný yüksek bir uçak üretilebilecek ve yüzde 100 milli projeler için gerekli alt yapý da arttýrýlmýþ olacak. Projenin kavramsal tasarýmýnda destek alýnan ve savaþ uçaðý üreticilerinin karþýsýna basit ve yeni nesil bir uçakla çýkan Ýsveçli Saab þirketi, ortaklýk için adaylardan. Mühendislik çalýþmalarýnýn tamamlanmasý ve imalatýn baþlamasýnýn ardýndan ‘Milli Muharip Uçak’ 2023’te gökyüzüyle buluþacak.