Bayraktar TB2 dengeleri alt üst etti! Türkiye, ABD'nin tahtýný yýktý

Amerika merkezli iþ dünyasýný konu alan Forbes, Bayraktar TB2'leri yakýn markaja aldý. Forbes dergisinde yazar olan Paul Iddon, Türkiye'nin baþarýsýyla dünyada etki uyandýran Bayraktar TB2'leri konu alan bir makale kaleme aldý. Türk ÝHA'larýnýn dünyanýn birçok yerinde ilgi gördüðünü yazan Iddon, þimdiye kadar 28 ülkeye satýlan Bayraktar TB2'lerin neden tercih edildiðini deðerlendi.

DÜNYA BAYRAKTAR TB2'YÝ SEÇTÝ

Dünyaca ünlü iþ dergisi Forbes'te yer alan Bayraktar TB2 hakkýndaki yazýda þu ifadelere yer verildi: Kuveyt geçtiðimiz günlerde Türkiye'nin ünlü Bayraktar TB2 insansýz hava aracýný sipariþ eden 28. ülke oldu. Ayný zamanda, TB2'nin diðer yabancý iþletmecileri daha büyük, daha geliþmiþ ve daha pahalý Türk insansýz savaþ hava araçlarý (SÝHA'lar) almaya devam ediyor.

Ocak ayýnda Kýrgýzistan Cumhurbaþkanlýðý Basýn Servisi Baþkaný Daiyrbek Orunbekov, ülkesinin Türk Havacýlýk ve Uzay Sanayii (TAI) tarafýndan inþa edilen Aksungur ve Anka ÝHA'larýný satýn aldýðýný ve teslim aldýðýný iddia etmiþti.

Aksungur ve Anka'nýn satýn alýnmasý, Orta Asya ulusunun TB2 ve Akýncý'yý satýn aldýðýna dair önceden raporlar ve göstergeler olduðundan, yeni görünmektedir.

Hava kuvvetlerinde savaþ uçaðý bulunmayan Kýrgýzistan, 2021'in sonlarýnda TB2'ler satýn aldý. Ekim 2022'de Kýrgýz Ulusal Güvenlik Devlet Komitesi baþkaný Kamçibek Tashiev'in bir Bayraktar Akýncý insansýz hava aracýnýn önünde poz verdiði ve "Akýncý bizim! " Biþkek'in de o SÝHA'yý satýn aldýðýný ileri sürdü.

Kýrgýzistan'ýn dört insansýz hava aracý türünün hepsini satýn almamýþ olsa bile, TB2'den daha fazlasýný satýn almýþ olmasý, Ankara'nýn katlanarak büyüyen uluslararasý insansýz hava aracý ihracatýný sunmak için bu modelden çok daha fazlasýna sahip olduðunu hatýrlatýyor.

TÜRKÝYE'YE TALEP YAÐIYOR

Katar Üniversitesi Ýbn Haldon merkezinde Türkiye uzmaný ve Atlantic Council'in Scowcroft Ortadoðu Güvenlik Giriþimi'nde mukim olmayan Kýdemli Araþtýrmacý Dr. Ali Bakýr, "Kýrgýzistan birden fazla Türk yapýmý SÝHA platformu iþletiyor. Son zamanlarda Orta Asya'daki karayla çevrili ülkenin Bayraktar Akýncý SÝHA'yý alacaðýna dair söylentiler var, ancak bu yakýn zamanda olursa þaþýrýrým." Dedi.

Bununla birlikte, Pakistan ve Azerbaycan gibi halihazýrda en az bir tür Türk yapýmý SÝHA kullanan bazý ülkeler Akýncý'yý aldý veya alacak. Muhtemel diðer ülkelerin listesi Ukrayna ve Katar'ý da içerebilir.

TB2'nin uluslararasý pazardaki baþarýsý, temel olarak 2020'de üç çatýþmada (Suriye, Libya ve Daðlýk Karabað) baþarýlý muharebe kullanýmýndan geldi. Kullanýmlarý için genellikle daha katý ön koþullarla gelen piyasada, nispeten düþük fiyatý, daha pahalý ve geliþmiþ insansýz hava araçlarýný karþýlayamayan ülkeler için cazipti. Ancak bu diðer daha büyük Türk SÝHA'larýnda durum böyle deðil.

Dünya genelindeki ÝHA fiyatlarýný deðerlendiren Bakýr, "Akýncý, TB2'den çok daha geliþmiþ ve onun kadar ucuz deðil, ancak bunlar farklý türde görevler için iki farklý platform. Bayraktar TB2 gibi bazý Türkiye yapýmý ÝHA'larýn zorlu muharebe sahalarýnda düþük maliyet ve yüksek verimliliðin bir kombinasyonu ile kendilerini çoktan kanýtlamýþ olmasý, Türkiye'nin yükselen bir ÝHA gücü olduðunu zaten kanýtlamýþ olduðu anlamýna geliyor." dedi.

Akýncý ve yakýnda çýkacak olan pilotsuz savaþ uçaðý Bayraktar Kýzýlma gibi Türkiye'nin daha geliþmiþ dronlarý, birkaç nedenden ötürü muhtemelen TB2 kadar yaygýn bir þekilde ihraç edilmeyecektir.

Bakýr, "Türkiye'nin gelecekteki Akýncý veya Kýzýlma gibi diðer daha geliþmiþ ve stratejik platformlara yönelik ihracat stratejisi, TB2'nin ihracat stratejisine kýyasla farklý olacaktýr. Daha az sayýda ülke, Türkiye'nin daha geliþmiþ SÝHA'larýný almaya hak kazanacaktýr." dedi.

ABD DEVRÝ RESMEN SONA MI ERÝYOR?

Bununla birlikte, bu geliþmiþ SÝHA'larýn (Bayraktar TB2), daha sýnýrlý sayýda uygun ülkeye bile olsa sunulmasý, Türkiye'nin daha ucuz, daha harcanabilir alternatifler sunarak pazardaki daha üst düzey insansýz hava araçlarýyla rekabet etmek yerine doðrudan rekabet edebileceðini göstermektedir.

Bakir, "Birinci sýnýf SÝHA üreticileri sýnýrlýdýr. Bu alanda rekabet eden bir avuç ülke var ve ABD dýþýndaki birçok batý ülkesi þu anda bu rekabetin dýþýnda." dedi.

Amerika Birleþik Devletleri (ABD), silahlý insansýz hava araçlarýnýn çoðalmasýný önlemeyi amaçlayan Füze Teknolojisi Kontrol Rejimi (MTCR) tarafýndan önerilen sýnýrlara baðlý kaldýðý için silahlý insansýz hava araçlarýný geniþ çapta ihraç etmeyi yýllarca reddetti. Çin gibi ülkeler, alýcýnýn nihai olarak onlarý nasýl kullandýðýna pek aldýrýþ etmeden askeri insansýz hava araçlarýný ihraç ettiðinden, çoðalma yine de devam etti. ABD daha sonra insansýz hava araçlarýný ihraç edebilmek için MTCR'yi Trump yönetimi altýnda yeniden yorumladý.

Türkiye'nin insansýz hava aracý ihracatçýsý olarak baþarýsýnýn, deðinen Bakýr, "Örneðin, düþük maliyet ve yüksek verimliliðin altýn birleþiminin yaný sýra, TB2 kendi kategorisindeki bir boþluðu dolduruyor. Diðer Türk olmayan platformlar ya güvenilmez, çok pahalý, ciddi bir þekilde savaþ testinden geçmemiþ ya da sadece farklý bir kategoride." dedi.