Soðuk Savaþ'ýn silah yarýþýnda geliþtirilen önemli iki uçak... ABD'nin Rockwell B-1B Lancer'ý, Rusya'nýn Tupolev Tu-160 Blackjack'i...
Rockwell International B-1B Lancer stratejik bombardýman uçaðý ve Rus Tu-160 Blackjack, görsel olarak birbirine benziyor. Hatta görev ve yetenek kapasiteleri arasýnda örtüþmeler var, ancak iki uçak oldukça farklý.
Ýþte iki üretim amaçlarý ve bazý yetenekleri...
ROCKWELL B-1 LANCER
B-1A, Carter yönetiminin 1977'de bombardýman uçaklarýnýn, yeni Sovyet hava savunma sistemlerine karþý baþarýsýz olacaðýný anladýktan sonra yüksek irtifa, süpersonik bir bombardýman uçaðý olarak tasarlandý.
Carter Yönetimi bu projeyi iptal ederek, balistik füzelere yöneldi. Daha sonra Northrop Grumman B-2A Spirit gizli bombardýman uçaðýnýn geliþtirilmesine onay verdi, ancak bu geliþtirme çalýþmalarý kamuoyuna açýklanmadý ve takip eden yýllar boyunca gizli kaldý.
Baþkan Ronald Reagan süpersonik bombardýman uçaðýný B-1B olarak sahaya sürdü. Yeni B-1B, yüksek irtifa, hýz, arazi maskeleme ve azaltýlmýþ radar kesiti kombinasyonu kullanýlarak düþük irtifa nüfuzu için optimize edilecekti.
Sonuç olarak B-1B'nin yüksek irtifa, yüksek hýz performansýndan fedakarlýk etmesi gerekti. B-1A, Mach 2.0'ýn üzerinde bir azami hýza sahipken, B-1B, birçok yapýsal deðiþikliði ve sabit geometri tasarýmlarýnýn sonucu, Mach 1.25'te zar zor uçabiliyordu.
Soðuk Savaþ'ýn sona ermesinden sonra, B-1B nükleer silahlardan arýndýrýldý ve 1995'te jetin tüm nükleer donanýmýnýn kaldýrýlmasýyla yeniden geleneksel role odaklandý. Nükleer yetenek yerine, bombardýman uçaðýna konvansiyonel silahlarla yeni bir geleneksel rol verildi.
Bu çalýþmalarýn bir sonucu olarak bombardýman uçaðý, geliþmiþ sentetik açýklýklý radar kabiliyeti ve hassas güdümlü mühimmat taþýma kabiliyeti ile donatýldý. 11 Eylül 2001'den bu yana geçen yýllarda, bombardýman uçaðý, Amerika'nýn Irak ve Afganistan'daki görevler için, Sniper XR hedefleme podu ve veri baðlantýlarý gibi yeni sensörlerle donatýldý.
B-1B artýk yoðun bir þekilde korunan hava sahasý içinde savaþamayacak, ancak uçak, JASSM-ER ve LRASM gibi silahlarý kullanan bir seyir füzesi taþýyýcýsý olarak, üst düzey bir savaþta hala önemli bir role sahip.
Ýlginç bir þekilde, üst düzey bir savaþ sýrasýnda, Rus Tu-160'a benzer bir role sahip olacaðý anlamýna geliyor.
TUPOLEV TU-160 BLACKJACK
Tu-160, B-1B'ye benzese de çok farklý bir uçaktýr. Sovyetler Birliði, Blackjack'i öncelikle Üçüncü Dünya Savaþý sýrasýnda nükleer bir saldýrý gerçekleþtirebilmek için tasarladý.
Bununla birlikte, Sovyet uçaðý esas olarak, 'nükleer baþlýklý seyir füzeleri fýrlatmak için bir araç olarak' tasarladý. Uçak düþük seviyeli nüfuz etme yeteneðini korudu. Bu nedenle, Tu-160, B-1B'den çok daha büyük ve çok daha hýzlýdýr.
Maksimum kalkýþ aðýrlýðý 300 ton olan uçaðýn, azami hýzý Mach 2.05'ten daha yüksektir. Buna karþýlýk, B-1B'in kalkýþ aðýrlýðý 215 tondur.
Tu-160'larýn birincil silahlarý her zaman Kh-55MS gibi uzun menzilli seyir füzeleri olmuþtur. Ancak, son aylarda Ruslar, seyir füzesinin geleneksel versiyonu olan Kh-555 versiyonunu Suriye'deki hedeflere karþý çok daha geliþmiþ ve gizli Kh-101 seyir füzesinin yanýnda kullandýlar. Uçak ayrýca nükleer baþlýklý Kh-102'yi de taþýyor.
Yakýn gelecekte Ruslar, Blackjack'in çok geliþtirilmiþ Tu-160M2 versiyonunun üretimine yeniden baþlamayý umuyor. Yeni jetler, mevcut Tu-160 filosunu tamamlarken Rusya'nýn mevcut Tu-22M Backfires ve Tu-95 Bear bombardýman uçaklarýnýn yerini alacak.
star.com.tr