1486 yaþýnda olan Ayasofya-i Kebir Camii Þerif'inde restorasyon baþladý
Ayasofya-i Kebir Camii Þerif'inin birkaç nesil sürecek olan restorasyon çalýþmasý baþladý.
1486 yaþýnda olan, zaman zaman kýsmi restorasyona alýnan cami hakkýnda konuþan Bilim Kurulu Üyesi Yüksek Mimar Ýhsan Sarý, 'Önceki detaylý restorasyon Sultan Abdülmecid zamanýnda Ýsviçreli mimar kardeþler tarafýndan 1848-1850'li yýllar arasýnda yapýlmýþ, ondan sonraki en geniþ çerçeveli restorasyonun arifesinde bulunmaktayýz' dedi.
Yaklaþýk 1486 yaþýnda olan Ayasofya-i Kebir Camii Þerif'inde restorasyon çalýþmalarý baþladý. Kültür ve Turizm Bakanlýðý, Vakýflar Genel Müdürlüðü ve Ýstanbul Valiliði'nin ortaklýðýyla baþlatýlan restorasyon çalýþmalarý çerçevesinde Ayasofya Camii'nin analizleri yapýldý. Muhtemel herhangi bir depremde aðýr hasar alacaðý tespit edilen camide güçlendirme ve restorasyonunun yapýlmasý için bilim kurulu oluþturulmasýnýn ardýndan ilk etapta Ayasofya Camii'nin bahçesinde bulunan türbelerde restorasyona baþlandý. Ne zaman biteceði öngörülemezken, baþlatýlan restorasyon ilerleyen zamanlarda Ayasofya'nýn diðer bölümlerinde devam edecek.
Öte yandan cami, restorasyon süresince ibadete ve ziyarete açýk olacak. Ayasofya Camii'nin restorasyonu için Bilim Kurulu Üyesi Yüksek Mimar Ýhsan Sarý, Ayasofya gibi eserlerin ne kadar zamanda restore edileceðinin belli olamayacaðýný ancak tecrübesine dayanarak birkaç nesil sürebileceðini aktardý.
'Yaklaþýk 1486 yaþýnda olan bu anýt eserin restorasyonu da çok uzun zamanlar alacak'
Ayasofya-i Kebir Cami Þerifi'nin restorasyonun çok uzun zamanlar alacaðýný ifade eden Bilim Kurulu Üyesi Yüksek Mimar Ýhsan Sarý, 'Þu anda býrakýn ülkemizi dünyanýn gözbebeði olan bir anýt yapýnýn bahçesindeyiz. Bulunduðumuz yer Osmanlý Sultanlarýnýn türbeleriyle anýt eserin ana yapýsýnýn arasýndaki bahçede bulunmaktayýz. Ayasofya-i Kebir Camii Þerifi, yaklaþýk 1486 yaþýnda olan bu anýt eserin restorasyonu çok uzun zamanlar alacak. Zaman zaman kýsmi restorasyonlar yapýlmýþ ama bundan önceki detaylý restorasyon Sultan 2. Abdülmecid zamanýnda Ýsviçreli mimar kardeþler tarafýndan 1848 - 1850'li yýllar arasýnda yapýlmýþ, ondan sonraki en detaylý restorasyonun arifesindeyiz.
Tabii anýt eserin þu anda bilgisayar ortamýna aktarýlacak olan lazer okumalarýyla yapýlan kat planlarý bitmek üzere. Bütün kesitleri hazýrlanýyor akabinde de Ayasofya'nýn restorasyonu baþlayacak ama Ayasofya gibi kültür varlýklarýnýn restorasyonu ne baþlar, ne de biter. Bunlar sürekli devam edilmesi gerekilen kültür varlýklarý. 1486 yaþýnda olan bir kültür varlýðýndan bahsediyoruz. Bahçesinde bulunan Sultan türbeleri yani 2. Selim'in Türbesi, 3. Murad'ýn Türbesi, 3. Mehmed'in Türbesi, Þehzadeler Türbesi ve 1. Mustafa ile 1. Ýbrahim'in Türbeleri burasý da eski Vaftizhane binasý içinde, Muvakkithanesi, Sýbyan Mektebiyle çok geniþ bir külliye. Dolayýsýyla þu anda 3. Murad'ýn türbesinin çatýsý kurþun deðiþme iþlemi baþladý. Çamur sývasý yapýlýyor akabinde de içinin detaylarýna da girilecek' dedi.
'Anýt eserin minarelerinde bazý sýkýntýlar var bunlarý tespit ediyoruz'
Caminin minarelerinde sýkýntý olduðunu ve bir minarede söküm yapýlabileceðini aktaran Ýhsan Sarý, 'Þunu söylemeden edemeyeceðim; Kültür ve Turizm Bakanlýðý, Vakýflar Genel Müdürlüðü ve Ýstanbul Valiliði'nin ortak çalýþmasýyla detaylý restorasyona alýnmýþ olacak. Þu anda alýndý baþlandý bu restorasyona ancak planlar bittikten sonra anýt eserin içine de girmeye peyderpey baþlayacaðýz. Anýt eserin minarelerinde bazý sýkýntýlar var, bunlarý tespit ediyoruz. Çalýþmalar yapýlýyor. Bazý minarelerde konsolidasyon maksatlý müdahaleler yapýlacak.
Bir minarede de kýsmi bir söküm yapýlabilir ama o þu anda deðerlendirme aþamasýnda. Çatýsýndaki kurþunlarda zaman içinde sýkýntýlar oluþmuþ onlara müdahale edilecek. Maalesef kullanýlan çimento sývalar var cephelerde, onlar ivedilikle anýt eserden uzaklaþtýrýlýp özgün horasan harçlý sývalarla yeniden sývanacak. Restorasyonda böylece baþlamýþ olacak. Bu anýt eserin altýnda da uzmanlarýn tespit ettiði yaklaþýk 936 metre altyapý var. Bu altyapýnýn 668 metresi þu anda boþ ama konsolidasyona veya restorasyona ihtiyacý olan durumda. 268 metrelik kýsmý ise zaman içinde bir sebeple dolmuþ. Bu alanýnda açýlmasý gerekiyor. Üstünün nasýl konsolidasyona ve restorasyona ihtiyacý varsa, altyapýsý da konsolidasyona belki restorasyona ihtiyaç duymakta' ifadelerini kullandý.
'Birkaç nesil sürecek bir restorasyonun arifesindeyiz'
Ayasofya-i Kebir Camii Þerifi gibi kültür varlýklarýnýn ne kadar zamanda restore edileceðinin belli olamayacaðýný anlatan Sarý, 'Þuan da anýt eserin türbelerinin restorasyonuna baþlandý. Sultan 2. Selim'in kubbesinin kurþun kaplamasý deðiþtirildi. 2. Selim'in torunu Sultan 3. Mehmed'in de ayný þekilde. Çok önemli mermerden Rumi detaylar var. Onlarýn üzeri maalesef kapatýlmýþtý. Bu restorasyon sýrasýnda bu kýsýmlar yeniden açýldý ve kurþun kaplamalarý deðiþtirildi. Ýçinin kapýlarýnýn da restorasyonu þu anda devam ediyor. Bu gibi anýt eserlerde þu kadar zamanda restore edeceðiz demek çok zordur çünkü açtýðýmýz yerlerde ne çýkacaðýný bilemiyoruz. Ama tecrübemle þunu söyleyebilirim ki birkaç nesil sürecek bir restorasyonun arifesindeyiz.
Buna baþladýðýmýz an peyderpey bu anýt eser restore olmaya baþlayacak ve gelecek kuþaklara sýhhatli bir þekilde aktarýlmasýnýn önü açýlmýþ olacak' þeklinde konuþtu.
Türbelerde yapýlan çalýþmalar drone ile görüntülendi.
