Tarih boyunca Sümer, Akad, Babil, Hitit, Asur, Urartu, Roma, Abbasi, Selçuklu ve Osmanlý'nýn da aralarýnda yer aldýðý 25 medeniyete ev sahipliði yapan Mardin'de 'Ilýsu Barajý ve HES Projesi Etkileþim Alanýnda Kalan Kültür Varlýklarýnýn Belgelenmesi ve Kurtarýlmasýna Yönelik Çalýþmalar' kapsamýnda Mardin Müze Müdürlüðünce Boncuklu Tarla'da 2012'de baþlatýlan arkeolojik kazýlar aralýklarla devam ediyor.
Mardin Artuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öðretim Üyesi Doç. Dr. Ergül Kodaþ'ýn baþkanlýðýnda, Antropoloji Bölümünde araþtýrma görevlileri Dr. Çaðdaþ Erdem, Dr. Eþref Erbil ve Bahattin Ýpek, arkeozolog Stephanie Emra, arkeobotanik Hureyla Balcý, arkeolog Doç. Dr. Yunus Çiftçi, Mehmet Þan, Onur Dinç, Charlotte Labedan Kodas, Esra Acar, Mekiye Eksik, Kazým Özkan ve Rüstem Cin'in yürüttüðü kazýlar, titizlikle sürdürülüyor.
Yaklaþýk 2,5 hektar alana sahip Boncuklu Tarla'da Geç Epipaleolitik dönemden Neolitik Çað evresine kadar geçen sürece ait çok sayýda buluntu gün yüzüne çýkarýldý.
Kazýlarda bugüne kadar ev, özel yapý ve kamu binalarý ile mezarlarda 200'den fazla bireye ait iskeletler ve 200 bini aþkýn boncuða ulaþýldý.
Kültür ve Turizm Bakanlýðýnýn 'Geleceðe Miras Projesi'ne dahil edilen Boncuklu Tarla'da, Bakanlýðýn ve Valiliðin desteðiyle iklim þartlarý el verdiðince kazýlar kesintisiz devam edecek.
Ýl Kültür ve Turizm Müdürü Ayhan Gök, AA muhabirine, proje ile maddi anlamda Bakanlýðýn ciddi bir desteði olacaðýný ve iklim þartlarý el verdiðince de 12 ay boyunca kazýlarýn devam edeceðini söyledi.
Kazýlarda bugüne kadar çok önemli arkeolojik buluntulara ulaþýldýðýný ifade eden Gök, bunlarýn arasýnda ismini veren boncuklarýn müzede sergilendiðini belirtti.
Gök, 'Kazýlar burada sezonluktu. Ýklim þartlarýnýn el vermesiyle kazýlarýn uzamasý daha verimli ve daha fazla buluntuya ulaþmamýzý saðlayacak. Bu anlamda Boncuklu Tarla'nýn Geleceðe Miras Projesi'ne alýnmasý bizim için çok kýymetli.' ifadelerini kullandý.
KAZILAR SÜRDÜKÇE DAHA ERKEN DÖNEME GÝTME ÝHTÝMALÝ VAR
Kazý Baþkaný Doç. Dr. Ergül Kodaþ da Boncuklu Tarla'nýn 2008 yýlýnda Ilýsu Barajý ve HES Projesi kapsamýnda yapýlan yüzey araþtýrmalarý sýrasýnda tespit edildiðini anýmsattý.
Kodaþ, Boncuklu Tarla'nýn 2021 yýlý itibarýyla Cumhurbaþkaný kararlý kazýlar statüsüne alýndýðýný, þimdi de Geleceðe Miras Projesi'ne dahil edildiðini bildirdi.
KAZILAR SÜRDÜKÇE DAHA ESKÝ BULUNTULARA ULAÞILDI
Yapýlan yüzey araþtýrmalarýnda alanýn milattan önce 10 bin-8 bin arasýndaki Çanak Çömleksiz Neolitik döneme tarihlenebileceðinin tahmin edildiðini bildiren Kodaþ, þöyle konuþtu:
'Yapýlan kazýlar bunun 1000 yýl kadar daha eskiye gittiðini, sadece Neolitik Çað deðil, onun hemen öncesinde yaþanan Geç Epipaleolitik dönemde de Boncuklu Tarla'nýn iskan görmüþ olduðu anlaþýldý. Boncuklu Tarla'da geniþ bir alanda çalýþma þansý bulduk. Bunun nedeni kazýnýn 8. sezonunun olmasý, ikinci nedeni de yüzeye çok yakýn buluntularýn gelmesi. Çok sayýda tapýnak diye anýlan kamu binasý, 200'ün üzerinde iskelet ve 200 binin üzerinde boncuk ele geçti. Bunun yanýnda taþ bastonlar, taþ kaplar ve kemikler gibi döneme özgü çok sayýda buluntu çýktý.'
Kazýlar sürdükçe daha erken döneme gitme ihtimalinin de bulunduðunu anlatan Kodaþ, Boncuklu Tarla'nýn henüz ilk iskan gördüðü ana kaya üzerine ulaþamadýklarýna dikkati çekti.
Þimdiye kadar tarihlendirebildikleri tabaka olan milattan önce 11. binin altýnda bir tabakanýn daha bulunduðunu, bununla ilgili kýsýtlý bir bilgiye ulaþýldýðýný aktaran Kodaþ, 'Henüz bir tarihlendirme yapýlamadý. Belki de daha erken dönemlere gidebilecek bilgiler elde edebileceðiz. Milattan önce 12. bine de gidebiliriz.' diye konuþtu.
Bölgede birçok yerde ayný döneme iliþkin çalýþmalarýn yapýldýðýný anýmsatan Kodaþ, bunlarýn bir yapbozun parçalarý olduðunu dile getirdi.
Boncuklu Tarla'nýn özellikle Güneydoðu Anadolu Bölgesi'nde yerleþik hayata, tarýma geçilen, kültürel ya da teknik deðiþimlerin yaþandýðý yerleþimlerinden biri olduðuna iþaret eden Kodaþ, sözlerini þöyle tamamladý:
'Kendine özgü özellikler taþýyor. Bu özelliklerden dolayý da bizim daha önce anlamlandýramadýðýmýz ya da buluntularýný tespit edemediðimiz birçok yeni bilgi veriyor. Örneðin, ilk kez bakýrýn kullanýmý milattan önce 8 bin 500'lere kadar gidiyor. Bakýrýn düþündüðümüzden daha fazla kullanýldýðýný gösteriyor. Þanlýurfa bölgesinde gördüðümüz boða biçimli gibi hayvan motiflerinin Boncuklu Tarla'da objeler, yani taþ steller, banketler üzerine deðil de taþýnabilir þekilde boncuk halinde kullanýldýðýný gösteriyor.