'Avrupa'nýn lezzetleri' baþlýklý dosya haberin birinci bölümünde AA muhabiri, Balkanlarýn doðasý ve tarihiyle ünlü ülkesi Bosna Hersek'in tüm þehirlerinde hem restoranlarýn hem de mutfaklarýn vazgeçilmez tatlarý arasýnda olan köftesi 'çevapi'yi ele aldý.
Þekliyle Ýnegöl köfteyi andýran, 'lepina' veya 'somun' ismi verilen pide benzeri bir ekmeðin içinde servis edilen 'çevapi' yanýnda gelen kaymak ve soðanla, yiyenlerine eþsiz bir lezzet sunuyor.
Baþkent Saraybosna'daki tarihi Osmanlý eseri Baþçarþý'nýn dar, uzun sokaklarýný kokusuyla büyüleyen 'çevapi'nin en çok tercih edildiði ve adýný Bosna Hersekli Futbol Takýmý Zeljeznicar'dan alan restoraný Zeljo, birbirine 100 metreden az yakýnlýktaki üç dükkanýnda hizmet veriyor.
Memeti, dükkanýn Zeljeznicar hayraný iki kardeþin 1968'de açtýðýný ifade ederek, dükkana hayraný olduklarý futbol takýmýnýn isminden gelen Zeljo'yu verdiklerini söyledi.
Restoranýn, açýldýðý yýldan itibaren 'çevapi' geleneðini sürdürdüðünü kaydeden Memeti, 'Bu gelenek, nesilden nesle geçerek devam ediyor. Müþterilerimizin çoðu komþu ülkelerden, Belgrad, Zagreb, Lübliyana'dan geliyorlar. Bunun yaný sýra Avusturya, Almanya ve Türkiye'den de müþterilerimiz var.' dedi.
Memeti, 'çevapi'nin geleneksel yöntemlerle odun kömüründe, mangalda hazýrlandýðýnýn altýný çizerek, 'çevapi'yi genelde 5'li ya da 10'lu olarak servis ettiklerini ve hem yerli hem de yabancý müþterilerin yedikten sonra hayran kaldýklarýný kaydetti.
'Çevapi'nin Boþnak kültüründe ayrý bir yeri olduðunu kaydeden müþterilerden Selma Uzicanin, 'çevapi'nin sabah kahvaltýsý hariç tüm öðünlerde tüketildiðini ifade ederek, Zeljo'nun hazýrladýðý 'çevapi'nin þehirdeki en lezzetliler arasýnda yer aldýðýný söyledi.
Uzicanin, 'çevapi'yi soðanlý ve kaymaksýz tercih ettiðini ve ev yapýmý yoðurtla yediðini kaydetti.
ABD'li turist Hallen, 1997'den itibaren sürekli olarak Bosna Hersek'te yaþayan arkadaþlarýný ziyarete geldiðine iþaret ederek, 'Bosna Hersek'teki yemekleri ve 'çevapi'yi seviyorum. Zeljo da en iyi 'çevapi' yapanlar arasýnda. Kaymak ve soðanla servis edileni tercih ediyorum.' ifadelerini kullandý.
Yurt dýþýnda yaþayan Boþnak Mustafa Halilovic de, Bosna Hersek'e geldiðinde ilk iþinin kaymak ve soðan eþliðinde servis edilen 'çevapi' yemek olduðunu belirterek, Zeljo'daki 'çevapi'yi geleneksel yöntemlerle hazýrlandýðý için çok sevdiklerini söyledi.
'Çevapi' geleneðinin Bosna Hersek baþta olmak üzere, Sýrbistan, Karadað, Kuzey Makedonya, Arnavutluk ve Kosova'ya 1500'lü yýllarda Osmanlý Ýmparatorluðu'nun etkisiyle geldiði düþünülüyor.
Ülkeden ülkeye isminde ve þeklinde deðiþiklik gösterebilen köfte Bosna Hersek'te 'çevapi' olarak isimlendiriliyor ve içi açýlan bir pide içerisinde soðan ve kaymak eþliðinde servis ediliyor.