AA muhabirinin Uluslararasý Gaz Birliði'nin '2023 Dünya LNG Raporu'ndan derlediði verilere göre, dünya genelinde 26 ülkede 43 FSRU bulunuyor.

Türkiye, FSRU sayýsý bakýmýndan dünyada 3. sýrada yer alýyor. Brezilya 6 FSRU ile ilk, Endonezya 5 FSRU ile 2. sýrada yer alýrken, onlarý üçer FSRU ile Türkiye ve Almanya takip ediyor. Türkiye'deki FSRU'lar toplam gazlaþtýrma kapasitesi açýsýndan da dünyada ilk sýralarda yer alýyor.

Geliþtirdiði altyapý projeleriyle doðal gazda arz güvenliðinin artýrýlmasýna yönelik stratejik adýmlar atan Türkiye için FSRU tesisleri baþlýca yatýrýmlarý arasýnda yer alýyor.

Ýlk FSRU terminalini 2016'da Ýzmir'de devreye alan Türkiye'nin Dörtyol FSRU ve Saros FSRU olmak üzere BOTAÞ'ýn iþlettiði iki tesisi daha bulunuyor.

Farklý kaynak ve ülkelerden deniz yoluyla getirilen LNG, gemiden gemiye aktarýmla bu FSRU'larda depolanýyor ve ihtiyaç halinde yeniden gazlaþtýrýlarak ana iletim hattýna veriliyor.

Boru hatlarýna baðlý kalmadan gaz tedarikine imkan veren ve arz esnekliðine katký saðlayan FSRU terminallerinin, birçok ülkede depolama ve yeniden gazlaþtýrma çözümü olarak uzun yýllar önemini korumasý bekleniyor.

- HATAY, ÝLK TÜRK BAYRAKLI FSRU GEMÝSÝ ERTUÐRUL GAZÝ'YE EV SAHÝPLÝÐÝ YAPIYOR

Hatay'ýn Dörtyol ilçesinde bulunan Ertuðrul Gazi FSRU, 25 Haziran 2021'de iþletmeye alýndý.

Ertuðrul Gazi FSRU Operasyon Müdürü Hakan Boyracý, AA muhabirine, Dörtyol deniz terminalinde iki farklý operasyon gerçekleþtirildiðini belirterek, 'Ham petrol boru hattý iþletmeciliðindeki operasyonlarýmýz 1967 yýlýnda baþlamýþtýr. FSRU terminal iþletmeciliði kapsamýnda operasyonlarýmýz ise 7 Þubat 2018 tarihinde baþladý. Bu tarihte dünyanýn en büyük FSRU gemisi olan MOL FSRU Challenger terminalimizde hizmet vermeye baþlamýþtý.' ifadelerini kullandý.

Ýlk Türk bayraklý FSRU gemisi olan Ertuðrul Gazi'nin 2019'da Güney Kore'de inþa edilmeye baþlandýðýný aktaran Boyracý, geminin 25 Haziran 2021'de iþletmeye alýndýðýný dile getirdi.

Boyracý, gemide gaz fazýnda yaklaþýk 110 milyon metreküp doðal gaza eþdeðer 170 bin metreküp LNG depolanabildiðine dikkati çekerek, 'LNG'nin yaklaþýk günlük 28 milyon metreküpü gazlaþtýrýlarak ana iletim hattýna sevk edilme kapasitesi bulunuyor. Bu kapasiteyle de dünyanýn en büyük FSRU gemilerinden bir tanesidir.' dedi.

25 Haziran 2021'den bu yana gemiden gemiye 49 LNG transfer operasyonu gerçekleþtirildiðine iþaret eden Boyracý, 'Bu operasyonlar esnasýnda 4,4 milyar standart metreküp eþ deðer LNG'yi gemimizde depoladýk ve depolanan LNG'nin yaklaþýk 4,3 milyar standart metreküpünü tekrar gazlaþtýrarak iletim hattýna teslim ettik. Gemi üzerinde yer alan çevreci ekipmanlar vasýtasýyla yýllýk 145 bin aðaca eþdeðer 1,5 milyon tonluk karbondioksit salýmýný azaltmýþ bulunmaktayýz.' ifadelerini kullandý.

Maksimum depolama kapasitesinin gaz fazýnda 110 milyon standart metreküp olduðuna dikkati çeken Boyracý, günlük gazlaþtýrma miktarýna baðlý olarak ihtiyaca göre tekrar gaz dolumu yapýlabildiðini kaydetti.

Boyracý, enerji arz güvenliði için enerji çeþitliliðinin önemli olduðunu belirterek, þöyle devam etti:

'Bu kapsamda BOTAÞ, LNG ihracatý yapan ülkelerle deðiþik anlaþmalar yapmakta. Bu anlaþmalar kapsamýnda da dünyanýn dört bir tarafýndan LNG taþýyan gemiler terminalimizi ziyaret etmektedirler. Bu gemiler terminalimize geldikten sonra iki gemi yan yana gelmek suretiyle birbirine baðlantý saðlanmakta. Baðlantý sonrasýnda gerekli transfer ekipmanlarýn kurulumu ile LNG transferi gerçekleþtirilmekte. Depomuza alýnan bu LNG tekrar gazlaþtýrma sistemlerinden geçirilerek ana iletim hattýna gönderilmektedir.'

Gemiler arasý LNG transferinin yaklaþýk 48 saatte tamamlandýðýný anlatan Boyracý, gazlaþtýrma iþleminin yaklaþýk 4 gün sürdüðünü dile getirdi.

Hakan Boyracý, kýþ dönemine yönelik hazýrlýklar kapsamýnda gemi ve iskele tarafýnda gerekli tüm bakýmlarýn yapýlarak sistemlerin hazýr hale getirildiðini vurgulayarak, 'Þu anda kýþ dönemine hem genel müdürlüðümüzdeki doðal gaz alým tarafý olarak hem de buradaki doðal gaz iletim tarafý olarak tam kapasite hazýrýz.' ifadesini kullandý.

Gaz ihtiyacý olduðu dönemde LNG transferi yapmak üzere terminale gelen gemi sayýsýnýn arttýðýný ifade eden Boyracý, 'Kýþ döneminde artan iç talebin yükselmesiyle birlikte ayda 5 ya da 6 LNG gemisi terminali ziyaret etmekte. Bu yaz döneminde ise ayda 1 gemiye kadar düþmektedir.' dedi.

- SAROS FSRU TERMÝNALÝ: TÜRKÝYE'NÝN EN YENÝSÝ

Türkiye'nin FSRU alanýndaki en yeni tesisi Saros FSRU Terminali ise Edirne Keþan'da Saros Körfezi'nde bulunuyor.

Saros FSRU Terminali, Türkiye'nin doðal gaza dayalý enerji üretim ve sanayi tesislerinin yoðun ve konut gaz tüketiminin en fazla olduðu noktalara yakýn bulunuyor. Marmara Bölgesi'nin Trakya kesiminde yere alan gemi, doðal gaz iletim sistemine önemli destek ve yeni giriþ noktasý oluþturuyor.

Farklý ülkelerden deniz yoluyla getirilen LNG'nin depolanmasýný ve iletim sistemine gazlaþtýrýlarak verilmesini saðlayan Türkiye'nin üçüncü FSRU gemisi bu terminalde hizmet veriyor. Günlük 28 milyon metreküp gazlaþtýrma kapasitesine sahip gemide, 175 bin metreküp LNG depolanabiliyor.

Saros FSRU Operasyon Müdürü Ali Kestane, BOTAÞ'ýn ikinci FSRU terminali olan Saros FSRU Terminali'nin Aralýk 2022'de hizmete girdiðini söyledi.

Kestane, tesisin iþleyiþine iliþkin þunlarý aktardý:

'Çeþitli ülkelerden gemiler aracýlýðýyla terminalimize gelen sývýlaþtýrýlmýþ doðal gazýn buradaki FSRU gemimize aktarýmý yapýlmaktadýr. Ýhtiyaca binaen gazlaþtýrma yaparak iletim hattýna vermekteyiz. 17 kilometrelik bir boru hattýmýzla ana iletim hattýna baðlanmaktayýz.'

Tesisin, Türkiye'nin ve Avrupa'nýn enerji arz güvenliðine katkýda bulunduðunu belirten Kestane, 'Terminalimizin günlük gazlaþtýrma kapasitesi 28 milyon metreküp. Enerji arz güvenliðine esneklik kazandýrmasý açýsýndan çok önemli bir rakam olarak öne çýkmakta. Þu ana kadar terminalimiz 10 adet gemiden gemiye kargo operasyonu yapmýþtýr ve yapmaya devam edecektir.' deðerlendirmesini yaptý.

Ali Kestane, söz konusu kargo operasyonlarýnýn her birinin yaklaþýk 160 bin metreküplük LNG transferini içerdiðini ifade ederek, 'Tesisimiz tam kapasite çalýþtýðýnda ülkemizin yýllýk ihtiyacýnýn 7'de 1'ini karþýlayabilecek kapasitede bulunmaktadýr.' bilgisini paylaþtý.

Terminalin çevreci özelliklerine de deðinen Kestane, 'Tesisimizin inþasýnda deniz çayýrlarýnýn tesisin çevrelerine dikilmesi iþlemi gerçekleþtirilmiþtir. Düzenli olarak deniz çayýrlarýnýn takibini yapýyor, geliþimlerini kontrol ediyoruz. Terminalimiz deniz çayýrlarýnýn nakli projesiyle uluslararasý bir ödül de aldý.' diye konuþtu.

Kestane, Tarým ve Orman Bakanlýðý ve Edirne Valiliði ile gerçekleþtirilen koordineli çalýþmalar kapsamýnda bölgede 100 bin zeytin fidanýnýn, 1 milyon lavanta fidanýnýn ve binlerce aðacýn toprakla buluþturulduðunu da dile getirdi.

Yaklaþan kýþ dönemiyle artan doðal gaz ihtiyacýna da dikkati çeken Kestane, sözlerini, 'Tesisimiz kýþ dönemindeki yoðunluða hazýr durumdadýr. Hazýrlýklarýmýz tamam.' diye tamamladý.