Ýlçeye 13 kilometre uzaklýktaki Demirölçek Mahallesi yakýnlarýnda bulunan, Roma Ýmparatorluðu döneminde 'askeri yerleþim' olarak kullanýlan Zerzevan Kalesi, kentin önemli turizm deðerleri arasýnda yer alýyor.

Askeri yerleþimde, dünyada bulunan son Mithras tapýnaðýnýn ortaya çýkarýldýðý tarihi kaleye, ziyaretçi ilgisi her geçen gün artýyor. Yýlýn hemen hemen her günü ziyaretçilerini aðýrlayan Zerzevan Kalesi, diðer yandan da tarihe ýþýk tutmaya devam ediyor.

UNESCO Dünya Mirasý Geçici Listesi'ne adýný yazdýran tarihi kalede, Kültür ve Turizm Bakanlýðý, Valilik, Diyarbakýr Müzesi, Çýnar Kaymakamlýðý ve Dicle Üniversitesinin katkýlarýyla 2014 yýlýnda baþlatýlan kazý çalýþmalarý sürüyor.

Bugüne kadar 60 dönüm alan üzerinde 12-15 metre yüksekliðinde ve 1200 metre uzunluðunda sur kalýntýsý, 21 metre yüksekliðinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binasý, konutlar, tahýl ve silah depolarý, kaya mezarlarý, su kanallarý ile 54 su sarnýcý, yer altý kilisesi, 400 kiþinin sýðacaðý yer altý sýðýnaðý, konutlar ve gizli geçitler, milattan sonra 4. yüzyýlda Hristiyanlýðýn benimsenmesiyle önemini kaybeden, dönemin Mithras dinine ait yer altý tapýnaðý ve birçok eser ortaya çýkarýldý.

Bu yýl baþlayan kazý çalýþmalarýnda Mithras Tapýnaðý'nýn anýtsal ana giriþ kapýsý ve tapýnaðýn altýnda birçok yapý tespit edildi.

- 'BÝRÇOK YAPI JEORADARLA TESPÝT EDÝLDÝ'

Kazý Baþkaný Doç. Dr. Aytaç Coþkun, AA muhabirine, kalenin 3 bin yýllýk tarihe sahip olduðunu belirterek, kaledeki arkeolojik kazý ve restorasyon çalýþmalarýnda 9'uncu sezonu geride býraktýklarýný söyledi.

Kalede birçok noktada kazýlarýn devam ettiðini vurgulayan Coþkun, bu sene en yoðun olarak 'Mithras kutsal alaný'nda çalýþacaklarýný dile getirdi.

Coþkun, tapýnakta yeni yerler tespit ettiklerini anlatarak, þunlarý kaydetti:

'1900 yýllýk kutsal alanda seremonilerin baþladýðý en önemli alanlardan birini tespit ettik ve çalýþmalarýmýzý yoðunlaþtýrdýk. Hem keþfettiðimiz kutsal alanýn anýtsal giriþ kapýsýnda hem de törene gelen Mithrasçýlarýn konakladýðý yerlerde çalýþmalarý devam ettiriyoruz. Kutsal alanýn þu an üst kýsmýnda çalýþýyoruz.

Yer altýnda da birçok yapý tespit ettik. Yer altýnda ve yer üstünde çalýþmalarý baþlattýk. Mithras aslýnda büyük bir kompleks. Tapýnaðýn etrafýnda konaklama yerleri var. Roma'nýn gizem dininde bütün törenler ve ayinler gizlilik içerisinde yapýlýyor. Kalenin altýnda da birçok yapý jeoradarla tespit edildi. Kutsal alandakiler dini amaçlý, kalenin içindekiler de yiyecek deposu ve savaþ zamanýnda sýðýnak olarak kullanýlýyordu.'

- 'YIL SONUNA KADAR EN AZ 500 BÝN KÝÞÝNÝN ZÝYARET ETMESÝNÝ BEKLÝYORUZ'

Coþkun, kaledeki çalýþmalarýn, bölgenin tarihini aydýnlatma ve turizm açýsýndan çok önemli olduðunu belirtti.

Kaleyi yýlda ortalama 400 bin kiþinin ziyaret ettiðini ifade eden Coþkun, 'Geçen yýl 313 bin rakamýna ulaþtýk. Bu yýl þimdiden o rakamý geçtik. Yýl sonuna kadar en az 500 bin kiþinin ziyaret etmesini bekliyoruz. Þu an çevre düzenlemesi yapýlarak, ziyaretçi karþýlama merkezi inþa ediliyor. Bunlar tamamlandýktan sonra önümüzdeki yýllarda en az 1 milyon ziyaretçinin kaleye gelmesini amaçlýyoruz.' dedi.

- 'GÜN ÝÇERÝSÝNDE 10-15 TUR OTOBÜSÜ GELÝYOR'

Çýnar Kaymakamý Muhammed Fatih Günlü ise Diyarbakýr ve çevresinin tarihine ýþýk tutan kalenin, yerli ve yabancý turistlerin de ziyareti açýsýndan çok önemli bir noktada olduðunu aktardý.

'Zerzevan Kalesi, Türkiye'de gökyüzü gözlem etkinliðinin yapýlabileceði en iyi 10 noktadan biri. Bir süre önce meteor yaðmurunda vatandaþlarýmýzýn buraya çok yoðun ilgisini gördük. Geleneksel hale gelen gökyüzü þenliklerinde de vatandaþlarýmýzýn buraya ciddi ilgisi var' diyen Günlü, inþaat çalýþmalarý devam eden karþýlama merkezinin de ziyaretçi sayýsýna çok ciddi katký saðlayacaðýný vurguladý.

Karþýlama merkezinde vatandaþlarýn yemek yiyeceði, çeþitli ihtiyaçlarýný gidereceði alanlarýn olacaðýný, ziyaretçilerin kaleye çýkmadan önce uzman arkeologlarca bilgilendirileceðini anlatan Günlü, kalede 3D gözlüklerle de gezilebilecek mekanlarýn olacaðýna dikkati çekti.

Günlü, 'Gün içerisinde 10-15 planlý tur otobüsü geliyor. Bunun dýþýnda kendi araçlarýyla gelen vatandaþlarýmýzýn sayýsý epey fazla. Bu çalýþmalarla Zerzevan Kalesi'nde daha uzun, kaliteli ve keyifli zaman geçirebilecekleri bir alan saðlamýþ olacaðýz. Böyle olunca da buraya gelen turist sayýsýnda çok daha fazla artýþ olacaðýný ve bu sene elde ettiðimiz rakamlarýn en az iki katýna çýkacaðýmýzý hedefliyoruz.' ifadesini kullandý.

- 'ZERZEVAN KALESÝ, GÜN BATIMINI ÝZLEMEK ÝÇÝN ÇOK GÜZEL'

Ziyaretçilerden Þükrü Temiroðlu da þehir dýþýndan gelen misafirlerini tarihi kaleye getirdiðini aktararak, misafirlerinin bu güzel manzarayý görmesini istediðini söyledi.

Diyarbakýr'da Dicle Üniversitesinde okuyan Elif Demir ise tarihi kaleyi ilk kez ziyaret ettiðini belirterek, 'Bu yol üzerinden birçok kez Mardin'e gittim, ama buraya hiç gelmemiþtim. Zerzevan Kalesi, gün batýmýný izlemek için çok güzel. Tavsiye üzerine geldim.' dedi.