150 kiþinin öldüðü sitenin zemin etüdü göz kararýyla yapýlmýþ

Þehit Abdullah Çavuþ Mahallesi'nde bulunan 3 bloklu Palmiye Sitesi, 6 Þubat 2023'te meydana gelen depremde yýkýldý. Yýkýlan binalarda 150 kiþi hayatýný kaybederken, 16 kiþi yaralandý, 2 kiþi ise bulunamadý. Sitenin yýkýlmasýyla ilgili baþlatýlan soruþturmada binanýn müteahhitleri Hacý Ahmet Ersoy (80) ve Ali Babaoðlu (61) ile jeoloji mühendisi Ömer Tarakçýoðlu hakkýnda gözaltý kararý verildi. Adresinde bulunamayan, ayný zamanda statik proje müellifi ve fenni mesul de olan Ali Babaoðlu hakkýnda 14 Þubat 2023'te yakalama kararý çýkartýldý. Diðer 2 þüpheli ise sorgularýnýn ardýndan adli kontrol kararý ile serbest býrakýldý.

ZEMÝN ETÜDÜ 9 KATLIK, YAPILAN BÝNA 12 KAT

Soruþturma kapsamýnda toplanan delil, belge, fotoðraf ve videolar bilirkiþi için Konya Teknik Üniversitesi'ne gönderildi. 5 kiþilik bilirkiþi heyeti, yapmýþ olduklarý inceleme ve deðerlendirme sonunda hazýrladýklarý 40 sayfalýk raporu savcýlýða gönderdi. Raporda, zemin etüdüyle ilgili yapýlan deðerlendirme dikkat çekti. Bilirkiþi raporunda zemin etüdüne göre yapýnýn 9 katlý olmasý gerektiði ancak yýkýlan binanýn 12 katlý olduðu belirtilerek, þöyle denildi:

"Zemin etüt raporunda yapýnýn 9 katlý inþa edileceði belirtilmiþtir. Ancak yapýya ait projeler ve dosyada bulunan binaya ait ruhsatlardan yapýnýn 2 bodrum kat, zemin kat, 8 normal kat, çatý kat olmak üzere 12 katlý olduðu ve toplam yüksekliðinin 36,4 metre olduðu anlaþýlmaktadýr. Zemin etüt çalýþmalarýnýn planlanmasýnda yapý boyutlan, yapý tipi, yapý yüksekliði, yapýnýn bodrum katýnýn olup olmadýðý ve temel taban kotu gibi bilgilerin bilinmesi önemlidir. Zemin etüt çalýþmalarý bu bilgiler dikkate alýnarak yapýlmalýdýr. Zemin etüt çalýþmalarýnda yapýnýn 9 katlý olacaðý ifade edilmiþken yerinde 12 katlý bir imalat yapýlmasý durumunda, zemin etüt çalýþmalarýnýn daha da kritik olacaðý ve inceleme derinliðinin daha fazla olacaðý da kesindir. Bu yönüyle zemin etüt raporunda öngörülen 9 katlý yapý yerine 12 katlý bir yapýnýn imal edilmesi durumunda zemin ortamýnda oluþacak ilave gerilme artýþlarý yapýnýn statik ve dinamik yükler etkisi altýndaki davranýþýný etkileyecektir."

MÜTEAHHÝT, STATÝK PROJE MÜELLÝFÝ, BELEDÝYE PROJE KONTROL BÝRÝMÝ ASLÝ KUSURLU ÇIKTI

Raporun sonuç kýsmýnda ise binanýn yýkýlmasýnda sorumluluðu bulunanlar sýralanarak, þöyle denildi:

"Sonuç olarak, soruþturma dosyasý üzerinden yapýlan inceleme, deðerlendirme ve elde edilen bulgular neticesinde binada, 7.7 büyüklüðündeki depremin oluþturduðu yükün yapýnýn tasarým aþamasýnda geçerli olan yönetmelik koþullarýnýn üzerinde olabileceði ancak bu aþýmýn düþük bir seviyede olduðu, söz konusu binanýn 1998 Afet Bölgelerinde Yapýlacak Yapýlar Hakkýnda Yönetmelik ve deprem mühendisliði ilkelerine uyulmadan projelendirildiði ve imal edildiði, proje analizleri neticesinde zemin emniyet gerilmesinin aþýldýðý, beton basýnç dayanýmýnýn projedeki C20 beton dayanýmýný saðlamadýðý tespit edilmiþtir. Sonuçlar ýþýðýnda deprem sýrasýndaki göçmenin ana nedeni, binanýn projelendirme ve imalatý sýrasýnda gerek altyapý gerekse üstyapý açýsýndan yeterli mühendislik hizmeti alamamýþ olmasýdýr. Deprem nedeniyle yýkýlan binanýn projelendirme, yapým ve iþ bitimi aþamalarýndaki mevcut durumuna göre yapýnýn sorumlu müteahhidi, statik proje müellifi, fenni mesulü, belediye proje kontrol birimi asli kusurlu, jeoloji mühendisi ve belediye yapý kontrol birimi tali kusurludur."

SUÇLAMALARI KABUL ETMEDÝLER

Soruþturmanýn sonunda cumhuriyet savcýsý, müteahhitler Ali Babaoðlu ve Hacý Ahmet Ersoy ile jeoloji mühendisi Ömer Tarakçýoðlu hakkýnda 'bilinçli taksirle ölüme ve yaralamaya neden olma' suçundan 22,5'ar yýla kadar hapis istemiyle iddianame düzenledi. Ýddianame sanýklarýn ifadelerine de yer verildi.

Suçlamalarý kabul etmeyen Hacý Ahmet Ersoy, Palmiye Sitesi'nin müteahhidinin Ali Babaoðlu olduðunu, Babaoðlu ile birlikte bir dönem çalýþtýklarýný sadece daireleri müþterilere satmak için gösterdiðini söyledi. Ömer Tarakçýoðlu ise Palmiye Sitesi'nin zemin etüt raporunu gözlemsel olarak hazýrladýðýný, sitenin yýkýlmasý nedeniyle herhangi bir kusurunun bulunmadýðýný belirterek suçlamalarý kabul etmedi.

'Bilinçli taksirle ölüme ve yaralamaya neden olma' suçundan 22,5'ar yýla kadar hapis istenen ve 5'nci Aðýr Ceza Mahkemesi tarafýndan kabul edilen iddianamede, þüphelilerin yargýlanmalarýný gerektirir nedenler ise þu þekilde sýralandý:

"Þüphelilerin, binanýn proje-yapým aþamalarýnda tespit edilen eksikliklere ve Kahramanmaraþ ilinin deprem bölgesinde olduðunu, usulüne uygun yapýlmayan yapýlarýn meydana gelen depremlerde yýkýlabileceðini objektif olarak var olan dikkat ve özen yükümlülüðünü öngörebilecek ve yerine getirebilecek durumda olmasýna raðmen üzerlerine düþen yükümlülükleri yerine getirmeyerek sitenin proje aþamasýnda; statik proje içeriði yetersizliði, temel donatý alaný yetersizliði, temel zemin emniyet gerilmesi yetersizliði, statik hesap raporu yetersizliði, kolon boyutlarý yetersizliði, kolon donatý alaný yetersizliði, kiriþ donatý alaný yetersizliði, donatý detaylandýrmasý yetersizliði, zemin araþtýrmasý yetersizliði, oturum analizi yapýlmasýnýn gerekli olmasýna raðmen yapýlmamýþ olmasý, yapým aþamasýnda ise malzeme kalitesi yetersizlikleri bulunmasýna raðmen binayý inþa ederek bilinçli taksirle hareket etmek suretiyle vefat ve yaralanmalara sebebiyet vererek üzerlerine atýlý bilinçli taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma suçunu iþlediklerini gösterir haklarýnda kamu davasý açýlmayý gerektirir delile ulaþýldýðý anlaþýlmýþtýr."

Öte yandan, haklarýnda soruþturma açýlmasý izne tabi olan kamu görevlilerin dosyalarý ise ayrýldý.