3 bin metre derinlikte dünyanýn tarihine ve geleceðine ýþýk tutmak için çalýþýyor

Türk bilim insaný Prof. Dr. Özsoy, Antarktika'da ay yýldýzlý bayraðý dalgalandýran araþtýrma ekibinin liderliðini üstlenerek yürüttüðü çalýþmalarla hem Türkiye hem de kadýnlarýn gururu oluyor.

Türkiye'nin Ulusal Kutup Seferleri'nin baþýnda yer alan Özsoy, zorlu iklim þartlarý altýndaki çalýþmalarý ve baþarýsýyla "Buzullarýn Kaþifi" olarak da dikkati çekiyor.

ÝTÜ Denizcilik Fakültesi Öðretim Üyesi Prof. Dr. Burcu Özsoy, ilk Antarktika Bilim Seferi'ne, 2006-2007 yýllarýnda Amerikalý ve Ýsveçli bilim insanlarýyla katýldý. Doktorasý için bu seferde bulunan Özsoy, Antarktika'da deniz buzu-iklim deðiþimi etkileþimine iliþkin çalýþmalar yaptý.

TÜBÝTAK MAM Kutup Araþtýrmalarý Enstitüsü Müdürlüðünü ve TÜBÝTAK MAM Baþkan Yardýmcýlýðý görevlerini yürüten Özsoy, 2020 yýlýndan sonra gerçekleþtirilen 4, 5 ve 6. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'nin de koordinatörlüðünü üstlendi.

Prof. Dr. Burcu Özsoy, Güney Okyanusu Gözlem Sistemi'nin Bilimsel Yürütme Kurulu üyeliðinin yaný sýra 2020 Newton Fonu Ödülleri Bilimsel Komitesine seçildi.

2020 Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Genç Bilim Ýnsaný Ödülleri Programý'nda kutup çalýþmalarýyla ödül alan Özsoy, 11 Þubat Uluslararasý Bilimde Kadýn ve Kýz Çocuklarý Günü kapsamýnda AA muhabirine, Antarktika'ya yaptýðý bilim yolculuðunu, "Türkiye Bilimsel Araþtýrma Üssü" kurmak için yürüttükleri çalýþmalarý ve zorlu kýta þartlarýna nasýl uyum saðladýklarýný anlattý.

- "MARS'A GÝDEMEM AMA ANTARKTÝKA'YA GÝTME ÞANSIM OLUR"

ABD'de yaptýðý doktora çalýþmasýnda hocasýnýn "uydu görüntüleri yardýmýyla Antarktika'daki deniz buzlarý veya Mars üzerine çalýþabileceðini" söylediðini dile getiren Özsoy, o günlerdeki karar aþamasýný þöyle anlattý:

"Hocam bana 'Hangisini çalýþmak istersin uyduyla?' dedi. Ben de þöyle düþündüm, uydu görüntüleriyle bu çalýþmalarý yapabilirim ama bir uydu görüntüsü çalýþmasý yaparken muhakkak yersel gözlemler, ölçümler ve deðerlendirmelerle uydu görüntülerinin doðrulamasýnýn yapýlmasý gerektiði için Mars'a gidemem ama Antarktika'ya gitme þansým olur. Bu umut ve düþünceyle Antarktika'yý seçtim. O seçim benim için bir dönüm noktasý oldu."

Prof. Dr. Burcu Özsoy, bu tercihi yaptýktan sonra 2006'da ABD'deki Antarktika ekibine katýldýðýný, ilk seferini yaparken o sýrada 3 yaþýnda olan oðlundan ayrý kalmanýn kendisine zor geldiðini belirtti.

Antarktika'ya ayak basmaktan duyduðu heyecaný dile getiren Özsoy, þöyle konuþtu:

"Hep kitaplarda, makalelerde, bilim insanlarýnýn söylediði o deniz buzunu ilk kez görünce köprü üstünde 'Deniz buzu, deniz buzu' diye sýçramaya, zýplamaya baþladým. Tabii kaptan gülümsedi. Çok heyecanlandým ve benim için de artýk görev baþlamýþtý. O andan itibaren deniz buzlarýnýn içinde seyir yaptýðýmýz tüm süre içerisinde deniz buzlarýný kaydedip kalýnlýklarý, geniþlikleri, kapladýðý alanlar, üzerindeki kar tabakasý gibi bilgileri de tespit edip kayýtlarýmý aldým."

- "DENÝZ BUZLARI VE KARASAL BUZULLARDA ÇOK CÝDDÝ ERÝMELER VAR"

Prof. Dr. Özsoy, Antarktika'daki bilimsel çalýþmalarýnýn baþlama noktasýnýn iklim deðiþikliði olduðunu belirterek, þunlarý kaydetti:

"Antarktika'daki deniz buzlarýnda, karasal buzullarda çok ciddi erimeler var. Buzullar, karasal buzullar koptuðunda da denize, okyanusa entegre olduðunda deniz su seviyesi artýyor ve çok ciddi kilometrelerce büyüklüðündeki buz daðlarý seyir açýsýndan tehlike yaratýyor. Deniz buzlarýna baktýðýnýzda kuzeydeki deniz buzlarýnýn üçte biri tamamýyla yok oldu. Türkiye ve bütün dünyayý aslýnda ele alacak olursak her sene sýcaklýk rekorlarý ardý ardýna geliyor. Bu durumda da dünyanýn iklim deðiþikliðinde geldiði noktadan kutuplar en fazla etkileniyor. Etkilenen kutuplarýn yansýmasýný biz artýk þiddetli fýrtýnalar, dolu, yaðmur, sel felaketi, aðaçlarýn iyice kurumasý, nemini tamamen kaybetmesiyle orman yangýnlarýnýn ekstrem koþullara varmasý þeklinde yaþýyoruz."

Antarktika'da bugüne kadar donmuþ bütün buzullarýn katmanlar halinde olduðuna dikkati çeken Özsoy, "Bu katmanlarda en tepeden en derine indiðinizde bizi geçmiþ yýllara götürüyor. Antarktika'da 3 bin metreye indiðinizde tam 1 milyon yýl geçmiþte donmuþ buz tabakasýna ulaþýyorsunuz. Yani dünyanýn geçmiþini ve bugününü çalýþýyorsunuz. Gelecekte bizi neler bekliyor onu görüyorsunuz." dedi.

- "ANTARKTÝKA KENDÝ HÝKAYESÝNÝ KENDÝ YAZIYOR"

Antarktika'ya 8 kez gittiðini kaydeden Özsoy, kýtaya ilk doktora öðrencisi, ikincisinde sefer lider yardýmcýsý, üçüncüsünde ise lider olarak gittiðini vurguladý.

Antarktika'ya gidiþlerde artýk oturmuþ bir süreç olduðunu ancak stresin hiçbir zaman bitmediðini dile getiren Özsoy, þöyle devam etti:

"Antarktika için hazýrlýk 12 ay süren, zor ve stresli bir süreç. Antarktika'ya hiçbir zaman hazýrým diyemiyorsunuz. Çünkü tecrübe orada iþe yaramýyor. Hava bozabiliyor, gemi rota deðiþtirebiliyor. Ayrýca ister istemez bir de sorumluluk yüklenince... Nedir bu sorumluluk? Türkiye'nin her seferde yapmayý planladýðý bilimsel çalýþmalar var. Antarktika seferlerimize dahil olan Meteoroloji Genel Müdürlüðü, Harita Genel Müdürlüðü, Deniz Kuvvetleri Komutanlýðý gibi kurumlar var. Ayný zamanda üniversitelerin kabul edilmiþ projeleri var. Yani Antarktika'ya biz her seferinde bir misyonla ve yapýlacak bilimsel çalýþmalarla gidiyoruz. Bu senenin planlarýnda bile planladýðýmýz gün ne uçuþ gerçekleþebildi ne gemi tam beklemesi gereken noktada bekleyebildi. Antarktika'da hava kurallarý geçerli. Her zaman kendi hikayesini kendi yazýyor. Biz de ona uyuyoruz."