Afet ve acil durumlarda yetki ve koordinasyonun tek elde toplanmasý amacýyla 17 Aralýk 2009'da baþbakanlýða baðlý bir kurum olarak faaliyetlerine baþlayan Afet ve Acil Durum Yönetimi Baþkanlýðý, 12 yaþýný geride býraktý. Türkiye'de AFAD'ýn kurulmasý ile afet ve acil durumlarda "kriz yönetimi" anlayýþýndan vazgeçilerek "risk yönetimi" anlayýþýnýn benimsendiði "bütünleþik afet yönetimi" sistemine geçildi.
AFAD'ýn kuruluþundan bu yana yaptýðý çalýþmalar, kapasitesi ve projeleri hakkýnda AA muhabirine bilgi veren Baþkan Yardýmcýsý Önder Bozkurt, kurumun kapasitesini geliþtirmek amacýyla 12 yýlda çok yol kat edildiðini söyledi.
Bozkurt, müdahale yaparken biliþim altyapýsý, haberleþme, sevk ve idare ile insan kaynaðý boyutuyla her açýdan kapasitenin yüksek olmasýnýn önemli olduðunu ve AFAD'ýn son yýllarda büyük baþarýlara imza attýðýný vurguladý.
AFAD'ýn kurulmasýnýn afetlere müdahalede bir dönüm noktasý olduðunun altýný çizen Bozkurt, "Hepimiz acý tecrübelerle þunu hatýrlýyoruz, 1999 depreminde çok geç ulaþtýk yaralarý sarmaya, iletiþimi çok geç saðladýk. Oradan çok acý tecrübeler edindik." dedi.
Bozkurt, 1999 depremi sonrasýnda etkin bir koordinasyon saðlamak amacýyla Sivil Savunma Genel Müdürlüðü, Afet Ýþleri Genel Müdürlüðü ile Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüðü'nün bir çatý altýnda toplandýðýný, AFAD'ýn sahada etkin iþ birliðini saðlamak amacýyla 2009 yýlýnda faaliyetlerine baþladýðýný hatýrlattý.
Önder Bozkurt, þöyle devam etti:
"AFAD'la birlikte Türkiye'de afetlere etkin müdahale ve afet risklerini azaltma konusunda adeta bir devrim yapýlmýþtýr. Son dönemde kamu yönetimi alanýnda afetlere etkin müdahalede belki de dünyaya örnek olacak bir çalýþmadýr AFAD Baþkanlýðýnýn kurulmasý. Bütünleþik afet yönetim sisteminde afet öncesi, afet sýrasý ve afet sonrasýna iliþkin hem risk azaltma, zarar azaltma çalýþmalarý hem de afetler olduðunda müdahale kapasitemizin etkin bir þekilde hayata geçirilmesi noktasýnda çalýþmalar yürütüldü. Son dönemde yaþadýðýmýz afetlerde de Türkiye afet müdahale kapasitesinin ne derece arttýðýný bizatihi sahada gözlemlemiþ olduk. Tabii yapmýþ olduðumuz bütün bu çalýþmalarda iþ birliði içinde olduðumuz sivil toplum örgütlerimizle, vatandaþlarýmýzýn destekleriyle, kamu kurumlarýmýzla, paydaþlarýmýzla hep bir arada çalýþmalar yürüttük. Aslýnda AFAD'ýn gücü milletimizin gücüdür. AFAD Türkiye'nin ortak gücüdür. En önemli koordinasyon birimlerinden birisidir. AFAD olarak bizler afetlere müdahaleyle ilgili afet öncesi, afet sýrasý ve afet sonrasýnda önemli planlarý hayata geçiriyoruz."
Gerek merkez teþkilatý gerekse taþradaki yapýlanmasýyla, personeline verdiði eðitimlerle, lojistik depolarýndaki herhangi bir afet ve acil durumda sevk edeceði konteynerleri ve bunlarýn içindeki malzemeleri, çadýrlarýyla kurumun önemli iþlere imza attýðýný ifade eden Bozkurt, "Biz devlet bütçesinden sunmuþ olduðumuz bütün projelere hep olumlu cevaplar aldýk. Devletimizin bütçesi malum, milletimizin bütçesidir. Millet teveccüh gösteriyor AFAD'a, devletimizin bütün kurumlarýna. AFAD'ýn baþarýsý da Türkiye'nin ortak gücü olmasýnýn temelinde yatan etken de burasý." þeklinde konuþtu.
Afetlerin ardýndan baþlattýklarý yardým kampanyalarýna vatandaþlarýn yoðun ilgi gösterdiðini, ayný ilgiyi AFAD Gönüllülük Sistemi'nde de gördüklerini belirten Bozkurt, 410 bin gönüllü sayýsýna ulaþtýklarýný, 95 bin vatandaþýn eðitim aldýðýný ve 173 bin vatandaþýn eðitimlerinin devam ettiðini anlattý.
AFAD'ýn 12 yýlda gerek Türkiye gerekse sýnýr ötesinde birçok insani yardým faaliyetini gerçekleþtirdiðine dikkati çeken Bozkurt, "2011 yýlýnda yaþamýþ olduðumuz Suriye krizi sonrasýnda sýnýrlarýmýzdan ülkemize giriþ yapan Suriyeli misafirlerimize, kardeþlerimize yönelik göç krizinin yaþandýðý ilk anda sahadaydýk. Anýnda afet çadýrlarýmýzla, arkasýndan konteyner kentlerimizle, temel insani yardýmlar boyutuyla hep Suriyeli göçmenlerin yanlarýnda olduk." ifadelerini kullandý.
Bozkurt, sýnýr ötesi harekatlar sonrasýnda Suriye'nin kuzeyindeki bölgelerde de insani yardým faaliyetlerinde bulunduklarýný, Ýdlib bölgesinde briket evler inþa ettiklerini, orada yaþayan Suriyelilerin bu noktada daha rahat etmesi için birçok çalýþmalar yaptýklarýný aktardý.
Risk Azaltma Planlarý hakkýnda da bilgi veren Bozkurt, 23 afet türü içinde 1288 hedef belirlendiðine, bunlarýn muhtemel risklerle birlikte, risk azaltýcý tedbirlere yönelik eylemler olduðuna iþaret etti.
11. Kalkýnma Planý'nda 2023'e kadar yapýlmasý hedeflenen risk azaltma planlarýnýn tamamlandýðýný ve çatý belgesinin hazýrlandýðýný kaydeden Bozkurt, þunlarý söyledi:
"Sayýn Bakanýmýzýn liderliðinde bu sene hem Afet Eðitim Yýlý kapsamýnda hem de Ýl Risk Azaltma planlarý ile 81 ilimizde tüm paydaþlarýmýzla, yerel yönetimlerimizle, üniversitelerimizle, kaymakamlýðýmýzýn koordinesinde, ilin hangi riskleri olduðu, bu risklere karþý hangi tedbirlerin yapýlacaðý, hangi adýmlarýn atýlacaðý, hangi sürede atýlacaðýna iliþkin bazý hedefler belirledik. Biz bunu kýrmýzý liste olarak adlandýrýyoruz. 'Þu ilimizde þöyle bir risk var þöyle bir afet tehlikesi var. Bunu önlemek için þöyle bir ýslah projesi yapacaðýz. Bunu yaparken de þu kadar sürede bunu hayata geçireceðiz' þeklinde hedefler belirledik."
81 ilde bu planlarýn tamamlandýðýný, bundan sonra uygulama aþamasýna geçileceðini ifade eden Bozkurt, sözlerini þöyle sürdürdü:
"Bizim her zaman baþucu kitaplarýmýz gibi hayata geçirdiðimiz eylem adýmlarýný, amaçlarý bizzat izlediðimiz planlar olacak. Bununla ilgili önemli çalýþmalar, projeler yürütüyoruz. Ýl risk azaltma planlarýnýn izleme ve deðerlendirmesini yapmak üzere de bir yazýlým geliþtirdik. Bütünleþik afet sürecinde risk azaltma, zarar azaltma çalýþmalarý dediðimiz ÝRAP'larla TARAP'larla, afet anýnda müdahale kýsmýyla ilgili Türkiye Afetlere Müdahale Planýmýzla (TAMP) afetlere müdahale ediyoruz ve arkasýndan kýsa ismi TASÝP olan Türkiye Afet Sonrasý Ýyileþtirme Planlarýný hazýrlýyoruz. Onun da programlarýný hýzlandýrdýk. Belli bir aþamaya geldik. Hem ülke genelinde hem de yerel bazda planlarýmýzý hayata geçirdiðimizde afetlere daha hazýr bir Türkiye'yi, afetlere her boyutuyla, hem mental boyutuyla hem kapasitesiyle hem almýþ olduðu eðitimlerle daha hazýr bir Türkiye'yi inþallah hep birlikte inþa edeceðiz. Zaten bizim 2021 yýlý için sloganýmýz 'afet risklerine karþý hep birlikte'. Hep birlikte olmayý baþaracaðýz inþallah."
Bozkurt, afetlerde uyguladýklarý Türkiye Afet Müdahale Planý ile önemli sonuçlar aldýklarýný ve yenilenmesi için çalýþmalara devam ettiklerini, Türkiye Afetlere Müdahale Hizmetleri Yönetmeliðinin de çalýþmalarýný tamamladýklarýný dile getirdi.
Afetlere hazýrlýk aþamasýnýn eðitim aþamasý olduðunu vurgulayan Bozkurt, "Vatandaþlarýmýzý ne kadar çok bilgilendirirsek özellikle bu bilgilendirmeleri öðrencilerimize, gençlerimize yönelik ne kadar çok verebilirsek herhangi bir afet ve acil durum anýnda o kadar baþarýlý olabiliriz." dedi.
Bozkurt, AFAD acil mobil uygulamasýnýn bu amaçla hayata geçirildiðini, telefona indirilen uygulamada, bir acil çaðrý butonu, eðitim videolarý ve en yakýn 3 toplama alanýnýn yer aldýðýný aktardý.
Þu ana kadar 44 bin 500 vatandaþýn uygulamayý cep telefonlarýna indirdiðini bildiren Bozkurt, herhangi bir afet durumunda acil çaðrý butonuna basýldýðýnda kiþinin konum bilgilerinin de 112 acil sistemine iletildiði bilgisini verdi.
AFAD'ýn yürüttüðü eðitim çalýþmalarýna da deðinerek, 2021'in Türkiye Afet Eðitim Yýlý olduðunu hatýrlatan Bozkurt, þunlarý kaydetti:
"Türkiye Afet Eðitim Yýlý'nda toplumun tüm kesimlerine ulaþmak için birçok iþ birliði protokollerini, hem kamu kurumlarýmýz bazýnda hem de sivil toplum kuruluþlarý bazýnda hayata geçirdik. 13 bakanlýðýmýzla, birçok sendikamýzla, konfederasyonlarýmýzla, spor federasyonlarýmýzla bir araya geldik. Afet eðitimi iþ birliði protokollerini imzaladýk. 81 il AFAD müdürlüðümüzle çok yoðun çalýþmalar içerisinde bulunduk. Ýþ yerlerine yönelik iþyeri afet farkýndalýk eðitimlerini, ailelerimize yönelik aile ve acil durum planlarý nelerdir? Toplanma alanlarý nelerdir? Afet anýnda ne yapmamýz gerekir? Bunun eðitim videolarý, kamu spotlarý. Afet sonrasýnda nerede toplanacaðýz, neler yapacaðýz? Afet anýnda iletiþim kesilmesin, ilk 6 saatte nelere dikkat edeceðiz þeklinde birçok afet ve acil durumla ilgili eðitim konularýný ihtiva eden çalýþmalarý hayata geçirdik. Bu kapsamda 55 milyondan fazla vatandaþa ulaþtýk."
AFAD'ýn temel amaçlarýndan biri olan afet eðitimlerinin bundan sonraki yýllarda da süreceðini vurgulayan Bozkurt, "Bu sizim için çok önemli çünkü afet eðitimleri dediðimiz, afetlere hazýr bir Türkiye için olmazsa olmazlardan birisidir. Afet ve eðitim baþlýklarý bizim en temel en önemli baþlýklarýndan birisidir." diye konuþtu.